گفت‌وگو با مهرداد محرابی یکی از سازندگان افسانه سپهر
کم لطفی همیشگی به انیمیشن ایرانی
در جشنواره امسال 4انیمیشن حضور دارند: «افسانه سپهر» به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی، «ژولیت و شاه» کار اشکان رهگذر، «پسر دلفینی2» ساخته محمدامین همدانی و «زال و رودابه» به کارگردانی محمدعلی سجادی.
افسانه سپهر ماجرای پسربچه‌ای 8ساله و دوستش با نام بابو که یک یوزپلنگ است را روایت می‌کند. این دو وارد یک افسانه باستانی ایرانی می‌شوند و سفری را برای نجات خانواده‌هایشان تجربه می‌کنند. در این انیمیشن توجه اصلی بر یوز ایرانی است و کودکان در آن با مفاهیمی از جلمه محبت و ایثار آشنا می‌شوند. گروه سازنده افسانه سپهر سال گذشته با انیمیشن شمشیر و اندوه در جشنواره حضور داشت‌که یک انیمیشن مذهبی و درباره واقعه عاشوراست.
در تجربه دوم آنها سراغ یک موضوع محیط‌زیستی و حیات‌وحش رفته‌اند. مهرداد محرابی، یکی از سازندگان افسانه سپهر، در این گفت‌وگو توضیحات بیشتری درباره این انیمیشن و روند ساخت آن می‌دهد:
محوریت فیلم، یوز ایرانی است و قطعا هم در آن به اهمیت این‌گونه اشاره شده است. فکر می‌کنید چقدر این فیلم‌ها و انیمیشن‌ها و به‌طور کلی کار فرهنگی می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد؟
من فقط در زمینه انیمیشن می‌توانم نظر بدهم. واقعیتش این است که انیمیشن ایرانی ضمن اینکه تلاش می‌کند در کنار رقبای سرسختش که دسترسی به آنها آسان است، خودش را به استانداردهای جهانی نزدیک کند و البته معتقدم هنوز تا رسیدن به این جایگاه فاصله زیادی دارد، باید قابلیتی برای جذب مخاطب هم داشته باشد؛ مثل هویت بخشیدن و آنچه مخصوص مخاطب‌ایرانی است.
یعنی فکر می‌کنید با این هویت‌بخشی و استاندارد کیفی بالا انیمیشن می‌تواند واقعا مؤثر باشد؟
از نظر استانداردهای کیفی همانطور که آمارها نشان می‌دهد، انیمیشن‌های ایرانی روزبه‌روز به استانداردها نزدیک‌تر می‌شوند و مخاطب دارند و اتفاقات خوبی در اکران‌های خارجی برای آنها می‌افتد و به‌نظرم روند خوبی در حال طی شدن است؛ بنابراین با همین روند و با جذب مخاطب و ارائه محتوای درست فرهنگی بدون دادن پیام مستقیم می‌توانیم در ارتقای فرهنگی و محیط‌زیستی هم مؤثر باشیم.
کار را به‌صورت مشترک با عماد رحمانی کارگردانی کرده‌اید. از این کارگردانی مشترک که پیش از این هم در انیمیشن «شمشیر و اندوه» تجربه کرده بودید، بگویید.
کارگردانی مشترک در انیمیشن دقیقاً مصداق کارگروهی است. در تک تک بخش‌ها، افراد زیادی تأثیر داشته‌اند که هم جهت بوده و در مورد کارگردانی نیز همینطور بوده است.تجربه خیلی خوبی بود. با توجه به اینکه همانطور که شما گفتید پیش از این هم در «شمشیر و اندوه» تجربه کارگردانی مشترک را داشتیم اما این همکاری باعث پیشرفت بهتر کار‌‌شد.
از تکنیک کار می‌گویید؟
کار به‌صورت فانتزی است. برخلاف کار قبلی که کاملا واقع‌گرایانه بود، به‌دلیل داستان فیلم این بار مدل فانتزی را انتخاب کردیم تا با داستان و روایت مطابقت داشته باشد.
چقدر تجربه قبلی یعنی «شمشیر و اندوه» در این کار کمکتان کرده است؟
شمشیر و اندوه نخستین کار بلند انیمیشن ما و جزو معدود انیمیشن‌هایی بود که با این تکنیک کار شده بود. دشواری‌های خاص خودش را هم داشت. چالش‌هایی داشتیم و روش‌هایی که برای حل آن چالش‌ها به آنها دست پیدا کردیم، در ساخت افسانه سپهر به کارمان آمد.
در افسانه سپهر چه چالش‌هایی داشتید که مجبور شدید به راه‌حل‌های جدید برسید؟
انیمیشن و اصولا هر محتوایی که برای کودکان تولید می‌شود، چالش برانگیز است. ما نیاز به ساخت محصولی داریم که در کنار جذابیت‌های بصری‌ای که باید در آن ایجاد شود، جذابیت موضوعی، روایت درست و شخصیت‌های جذاب نیز داشته باشد. همه اینها چالش است. ولی به‌نظرم رسیدن به یک روایت جذاب که بتواند مخاطب کودک و نوجوان را نگه دارد، اصلی‌ترین آنها بود.
مخاطب فقط کودک است یا کودک و نوجوان؟
مخاطب کودک و نوجوان است. ولی همانطور که همه جا دیده می‌شود، حرف‌هایی برای بزرگسالان هم دارد؛ انیمیشن طوری است که همه گروه‌های سنی مخاطبش هستند.
صداپیشگان چطور انتخاب شدند؟
گزینه‌های زیادی برای این کار بود و با گویندگان زیادی هم صحبت کردیم؛ ولی با توجه به شرایط کار و هنرمندانی که در دسترس بودند، این گروه انتخاب شدند؛ مثل اکبر منانی و کاظم سیاحی.
به‌نظرتان وضعیت انیمیشن ایرانی به‌صورت کلی چطور است؟
از چند سال پیش به این طرف می‌بینیم تکنیک‌ها پیشرفت کرده و مخاطب هم استقبال بیشتری نسبت به دهه‌های گذشته از انیمیشن ایرانی دارد.
تعداد کارهایی که انجام می‌شود، چه در سینما و چه در شبکه نمایش خانگی بیشتر شده است. در کنار آن پیشرفت کیفی و تکنیکی کارها هم واضح است. همین موضوع رقابت را سخت‌تر می‌کند. همه کسانی که در این حرفه هستند باید سعی کنند در کنار اینکه استانداردهای جهانی پیشرفت می‌کند، سطح کارهایشان را بالا ببرند و من امیدوارم روزبه روز پیشرفت بیشتری در این حرفه
اتفاق بیفتد.
پیش‌بینی‌تان از اکران در جشنواره و استقبال از فیلم چیست؟
واقعیت این است که انیمیشن همیشه دچار کم لطفی می‌شود. سال گذشته اصلا سیمرغ جشنواره حذف شد و فقط تقدیرنامه وجود داشت. امسال هم با وجود اینکه 4انیمیشن در جشنواره حضور دارند، اما به‌دلیل بالا بودن تعداد فیلم‌ها اکران انیمشن‌ها محدود شده است. جدا از ساعت‌های مشخصی که برای اکران دارد، بهتر است به اندازه فیلم‌های دیگر جشنواره از نظر داوری و سانس‌های اکران به آنها پرداخته شود. افسانه سپهر که از این نظر وضعیت خوبی نداشت ولی حالا صحبت‌هایی شده که احتمالا تاریخ‌های دیگری هم به اکران آن اضافه شود.
در همینه زمینه :
