در انتظار پاسخ خانه موسیقی

ابوالحسن مختاباد
روزنامه‌نگار


مصاحبه آقای علی ترابی، مدیرکل دفتر امور موسیقی وزارت ارشاد درباره آیین‌نامه جشنواره موسیقی فجر (همشهری- ۲۳ تیر ۱۳۹۷) حاوی نکاتی است که نیازمند به پاسخگویی و ورود 2نهاد موسیقایی، یکی دولتی و دیگری غیردولتی است. این پاسخگویی و ورود سبب می‌شود تا افکار عمومی و به‌خصوص اهالی موسیقی که در 3سال گذشته شبهات زیادی را درباره نحوه مدیریت جشنواره موسیقی فجر داشته‌اند به درک شفاف‌تری از مناسبات پشت پرده مالی و اجرایی این جشنواره برسند.

آنچنان‌که در این گفت‌وگو آمده 2نهاد خانه موسیقی (به‌عنوان نهاد نماینده صنف) و انجمن موسیقی (به‌عنوان نماینده دولت در مدیریت و پرداخت هزینه جشنواره) به نوعی درگیر این جشنواره‌اند و باید نمایندگانی از سوی آنها در جشنواره حضور داشته باشند.

از خانه موسیقی نام برده شده است؛ چراکه در 2مقطع از آنها خواسته شد تا در زمینه جشنواره موسیقی فجر اظهارنظر کنند یا در شورای تعیین دبیر هنری حضور داشته باشند که در هر دو مورد از قرار نه‌تنها پاسخی داده نشد، بلکه هیچ واکنشی، اعم از مثبت یا منفی نیز از سوی این نهاد صنفی بروز پیدا نکرد.
تقریبا اهالی موسیقی از موضع دست‌اندرکاران خانه موسیقی درباره مدیر کنونی دفتر موسیقی آگاهند و شاید همین دلیل بی‌اعتنایی آنها باشد اما در این گفت‌وگو اشاره شده است که مدیرکل قبلی دفتر موسیقی نیز پیش‌نویس آیین‌نامه را برای هیأت‌مدیره خانه موسیقی ارسال کرده و پاسخی دریافت نکرده است. این نکته از آن جهت اهمیت دارد که در مفصل‌بندی قرارگیری افراد در جریانات موسیقی، هسته مرکزی و تصمیم‌گیر خانه موسیقی رابطه‌ای حسنه با مدیرکل قبلی داشته‌اند و قاعدتا و فارغ از اینکه نهاد صنفی‌اند و باید در چنین مواقعی اعلام موضع کنند و در جلسات هم به‌عنوان نماینده صنف حضور داشته باشند، بلکه به صفت همان رابطه حسنه گذشته، باید یک اعلام وجودی می‌کردند. اما آنها به نامه مدیر پیشین دفتر امور موسیقی هم اعتنایی نکردند.

با توجه به چنین رفتار یکسانی در برابر این موضع می‌توان با نگاهی خوش‌بینانه به این نتیجه رسید که بی‌اعتنایی خانه موسیقی و عدم‌پاسخگویی به دعوت دفتر امور موسیقی ناشی از خوشامدشان نسبت به مدیر قبلی و قهر و تلخی آنها نسبت به مدیر کنونی نیست. پس باید دلیل دیگری را برای چنین رفتاری جست و جو کرد.
سابقه برخی رفتارهای خانه موسیقی و عدم‌پیگیری بسیاری از مصوبات و برخوردهای شعاری و بی‌عملی نسبت به برخی اتفاقات مهم عرصه موسیقی نشان می‌دهد که عامل اصلی در عنصری است به نام تنبلی و همان شعر معروف که «دوصد گفته چون نیم‌کردار نیست.»

برگزار نشدن ۱۵ ماهه جلسات شورای‌عالی خانه موسیقی، عدم‌ به‌کارگیری بدنه خانه موسیقی در کارهای صنفی و مدنی و برگزاری تنها جلسات فرمایشی ماهانه دید و بازدید، فرونهادن برخی از مصوبات مجمع عمومی از یک سو و عمل کردن به برخی مصوبات که منافع فردی (در اینجا هیأت‌مدیره) در آنها بروز و ظهور دارد، ازجمله این موارد است که بخشی از آنها تعمدی و از منظر ترجیح منافع شخصی بر منافع صنفی است و برخی دیگر از منظر همان عنصر تنبلی و بی‌عملی.

نکته جالب توجه اینکه تا به این لحظه به‌رغم اهمیت این مصاحبه و شخصی که این نکات را بیان کرده است، نه‌تنها پاسخی به این گفته‌ها از سوی خانه موسیقی داده نشده، بلکه اصل این مصاحبه هم در سایت خانه موسیقی و در بخش دیگر رسانه‌ها نیامده است. طبیعی است که این کم‌توجهی را نباید راجع به تنبلی دانست؛ این بی‌اعتنایی دقیقا به نوعی لجاجت و ناآشنایی با وظیفه یک نهاد صنفی مرتبط است که با پاک کردن صورت مسئله گمان می‌کند می‌تواند اذهان کنجکاو منتقدان و اهالی موسیقی را منحرف سازد.

اما در آن مصاحبه نکته‌ای دیگر هم بیان شد که جا دارد افکار عمومی و به‌خصوص اهالی موسیقی و بالاخص روزنامه‌نگاران این حوزه به آن دقت کنند.

آقای ترابی در گفت‌وگوی خود ضمن استقبال از شفاف‌سازی مالی در 3دوره اخیر جشنواره موسیقی فجر از انجمن موسیقی نام برد که در این دوره‌‌ها به نوعی مسئول پرداخت هزینه‌های جشنواره بوده است.

اگرچه آقای ترابی هم‌اکنون مسئولیتی رسمی در انجمن موسیقی ندارد اما تجربه بیش از 3دهه‌ای این نهاد دولتی نشان داده است که همه‌گاه ریاست دفتر امور موسیقی، ارتباطی تنگاتنگ با انجمن داشته است، ضمن آنکه خود آقای ترابی نیز در یک یا دو دوره از 3دوره اخیر جشنواره ریاست انجمن موسیقی را عهده‌دار بود؛ لذا چه به صفت مسئولیت قبلی و چه از منظر مسئولیت جدید، شایسته است که از انجمن موسیقی ایران بخواهد اسناد مربوط به جشنواره موسیقی فجر را منتشر کند.