پارانوئیدی‌های ما خطرناک نیستند

عیسی محمدی

یکی از سازمان‌هایی که درگیری بسیاری با بیماران روانی مزمن و ازجمله پارانوئیدی‌ها دارد، سازمان بهزیستی است. البته وزارت بهداشت و مراکز دیگری هم درگیر این گروه هستند اما بیشتر حمایت‌ها و درمان‌ها و توانمندسازی‌ها توسط بهزیستی انجام می‌شود. در مورد پارانوئیدی‌ها و نیز بیماران روانی مزمن، پای صحبت‌های دکتر پرستو منصوری نشسته‌ایم. منصوری، فارغ‌التحصیل پزشکی عمومی و هم‌اکنون معاون توانبخشی بهزیستی استان تهران است.

ظاهرا امور مرتبط با بیماران پارانوئیدی مربوط به شماست...

ببینید! پارانوئید یک اصطلاح علمی است که در حیطه روان‌پزشکی قرار می‌گیرد. بیمارانی که دچار اسکیزوفرنی و... هستند، ممکن است دچار اختلال پارانوئید و هذیان‌های پارانوئیدی هم باشند که گاهی به‌صورت یک بیماری خاص درمی‌آید. ما اینجا در معاونت توانبخشی بهزیستی، صرفا نه برای افراد دارای بیماری پارانوئید که برای بیماران روانی مزمن خدماتی را درنظر می‌گیریم.

چطور این افراد تشخیص داده می‌شوند؟

افرادی که به‌عنوان بیماران مزمن روانی در بهزیستی تحت پوشش قرار می‌گیرند، آنهایی هستند که بیماری روانی در موردشان توسط روان‌پزشکان و کارشناسان تشخیص داده شده است. اگر می‌خواهند وارد سیستم بهزیستی شوند، باید 2 سال از بیماری‌شان گذشته باشد، علائم عودکننده هم داشته باشند و این علائم موجب افت عملکرد در این افراد شده باشد. وقتی‌ خودشان یا خانواده‌این افراد مراجعه می‌کنند، در کمیسیون‌های ارزیابی معلولیت ما ارزیابی می‌شوند. مستندات پزشکی موجود و سابق و نیز شرایط فعلی آنها مدنظر قرارمی‌گیرد، در بهزیستی تشکیل پرونده می‌دهند و خدمات مورد نیاز به آنها ارائه می‌شود.

خدماتی که به بیماران پارانوئیدی ارائه می‌دهید، چیست؟

نباید این دو را جدا کنید، ما همه را تحت عنوان بیماران مزمن روانی می‌شناسیم و خدمات‌مان را تحت این عنوان ارائه می‌کنیم؛ عنوانی که می‌تواند پارانوئیدی‌ها و اسکیزوفرنی‌ها و دوقطبی‌ها و... را در دل خودش داشته باشد. این بیماران به شرطی که شرایط موجود را داشته باشند، تشکیل پرونده می‌دهند.

بخش مشاوره بهزیستی هم در این مورد چه فعالیت‌هایی دارد؟

در معاونت توانبخشی، روانشناسان ما نیز حضور دارند و بخشی تحت عنوان خدمات مشاوره داریم که در این قسمت ممکن است افرادی که دارای بیماری روانی مزمن باشند، تحت پوشش قرار بگیرند. این افراد نیز مثل تمام افراد توان‌خواه ما، تحت پوشش قرار می‌گیرند و برایشان پرونده تشکیل می‌شود. آنها سپس به کمیته‌های توانبخشی ما ارجاع داده می‌شوند و براساس شرایط اقتصادی و خانوادگی و اجتماعی خاصی که دارند، خدمات مورد نیاز برایشان تعریف می‌شود. بخش کمک‌های مالی را داریم که تحت عنوان مستمری یا کمک‌های مالی موردی تعریف می‌شود. بخش دیگری از کمک‌های ما نیز شامل داروها و خدمات توانبخشی و توانمندسازی است.

چه‌ تعداد بابت بیماری‌های  پارانوئیدی و بیماری‌های روانی مزمن به سازمان شما مراجعه می‌کنند؟

کسی که بیماری روانی مزمن دارد، ممکن است بیماری‌اش حاد باشد که در این صورت باید به بیمارستان مراجعه کند. ممکن است بیماری روانی مزمن هم داشته باشد و به بهزیستی هم مراجعه نکند. اما آنهایی که بیماری روانی مزمن داشته‌اند و به سازمان ما در استان تهران مراجعه کرده‌اند و پرونده دارند، 10هزار مورد است که دارای درجات مختلفی هستند.

فکر می‌کنید این گروه برای جامعه خطرناک هستند یا صرفا یک بیمار محسوب می‌شوند و خطری ندارند؟

افرادی که در سازمان بهزیستی تشکیل پرونده داده‌اند، از مرحله حاد خارج شده‌اند. کسانی که در مرحله حاد هستند، ممکن است درگیر هذیان‌هایی بشوند و احساس خطر کنند و در پاسخ به این احساس خطر، آسیب هم برسانند که دست خودشان نیست. در این صورت این گروه باید در بیمارستان بستری بشوند. درصورت ارائه خدمات دارویی و روان‌پزشکی و ایجاد شرایط پایدار، این گروه می‌توانند از بیمارستان مرخص شوند. در کل بیماران روانی مزمنی که در بخش توانبخشی بهزیستی هستند، خطرناک نیستند؛ هرچند ممکن است علائم بیماری‌شان دوباره برگردد و نیاز به بستری‌شدن داشته باشند.

این 10هزار پرونده‌ای که شما دارید چه سرنوشتی دارند؟ آیا بعضی از این پرونده‌ها بسته می‌شوند؟ منظورم این است که آیا اساساً درمانی می‌توانند داشته باشند.

اینها تحت پوشش سازمان هستند.هدف‌ما این است که تمام گروه‌های معلولان را تا جایی که در توان داریم، تحت پوشش قرار دهیم،توانمند و سپس ترخیص کنیم. 2500مورد از این بیماران روانی مزمن را از مراکز تحت پوشش‌مان ترخیص کرده‌ایم و حالا کمک هزینه‌ای به آنها پرداخت می‌شود. البته در این صورت، نیازمند همیاری خانواده‌ها نیز هستیم؛ چرا که اگر همکاری نکنند، انجام این کار سخت است.