ادبیات
دردسرهای هنگ‌کنگی نویسنده ژاپنی
موراکامی با «قتل فرمانده» جنجال‌‌برانگیز شد
آرش نهاوندی
مترجم
ممنوعیت فروش رمان «قتل فرمانده» برای برخی گروه‌های سنی در هنگ‌کنگ، خبرساز شد و بازتابی گسترده در جهان پیدا کرد. مطالب منتشرشده در شهر هنگ‌کنگ براساس محتویات‌شان به 3دسته تقسیم می‌شوند: «کلاس یک» که خواندن آن برای همه افراد مناسب است، «کلاس دو» که نباید به افراد پایین ۱۸ سال فروخته شود و «کلاس سه» که محتویات آنها از نظر اخلاقی نامناسب و فروش آنها ممنوع است.
هنوز دلیل اصلی قرار دادن رمان «قتل فرمانده» در کلاس دو مشخص نشده، اما داستان این رمان درباره یک نقاش ۳۶ ساله است که پس از درخواست همسرش برای طلاق به کوه می‌رود و در آنجا زندگی می‌کند و اتفاقات عجیبی را که در آنجا برایش می‌افتد به تصویر می‌کشد.
ممنوعیت انتشار کتاب «قتل فرمانده» برای برخی گروه‌های سنی در هنگ کنگ، در نگاه اول شاید تعجب بسیاری از کارشناسانی که با مضمون برخی کتاب‌های موراکامی آشنا هستند برنیانگیخت. اما با توجه به موضوعات سیاسی مطرح‌شده در کتاب مشخصا نمی‌شود تنها دلیل ممنوعیت فروش این کتاب را به‌دلیل مضامین اخلاقی آن دانست. خود موراکامی که اغلب به کم مصاحبه کردن مشهور است، نظرات و تفکرات خود را درباره رمان «قتل فرمانده» در مصاحبه‌ای با گروه انتشاراتی «مونهاکدانج» که خیلی از آثارش را در کره‌جنوبی انتشار داده است، مطرح کرد.
هاروکی موراکامی، نویسنده 68ساله ژاپنی که کتاب‌هایش در دنیا و در ایران بسیار پر فروش هستند در پاسخ به پرسشی درباره اختلافات پیش‌آمده در زمینه مسائل تاریخی مطرح‌شده در کتاب اخیرش «قتل فرمانده» گفت: غیرممکن است بتوان در بررسی‌ها و تحلیل‌های تاریخی خط واضحی میان سیاه و سفید کشید. دلیل پیدایش رمان‌ها نیز مبارزه با چنین دوگانگی است؛ بنابراین ما باید با کلمات مانند یک موجود زنده دارای گرما و حرارت رفتار کنیم. برای رسیدن به این هدف ما به حس و درک مشترک نیاز داریم.
در کتاب «قتل فرمانده» موراکامی به مسائل حساسیت‌برانگیز و جنجال‌برانگیزی نظیر واقعه کشتار نانکن (که در جریان جنگ جهانی دوم رخ داد و آنگونه که منابع تاریخی به آن اشاره دارند تعداد زیادی در شهر نانکن چین توسط سربازان ژاپنی کشته شدند) و اتحاد ژاپن با آلمان نازی پرداخته است. پرداختن به این موضوعات انتقادات تند جناح‌های راست افراطی در ژاپن را در پی داشته است.
شخصیت اصلی رمان «قتل فرمانده» اغلب در میان 2ذهنیت، اینکه آیا رفتارش بر مبنای باورهایش است و اینکه آیا به‌خود باور دارد، در نوسان است.
موراکامی در پاسخ به پرسشی در این‌باره که آیا او نیز مانند قهرمان رمان خود در ذهنیات خویش دارای تضاد و نوسان است، می‌گوید: تصور می‌کنم که دیدگاه و ایمانم به کاری که انجام می‌دهم بسیار واضح باشد اما بر این باورم که برای نگارش یک رمان شما باید خود را درون جریان یا نیرویی ماورای شناخت خویش، پرتاب کنید.
به‌نظر می‌رسد که همین مسائل و جهت‌گیری‌های سیاسی باعث شده است که در هنگ‌کنگ علیه این کتاب، مواضع تندی گرفته شود و به‌احتمال زیاد سایر کشورهای این منطقه نیز به جمع معترضان به رمان تازه موراکامی می‌پیوندند.
منبع: دانگ آلیبو
