کمبود 180قلم دارو

معصومه حیدری پارسا/ خبرنگار:

 یک روز پس از اینکه مدیرعامل کانون هموفیلی ایران در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور اعلام کرد زنجیره تأمین داروهای بیماران هموفیلی و برخی بیماران صعب‌العلاج در خطر جدی است، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو از کمبود 180قلم دارو خبر داد.

ناصر ریاحی گفت: به‌دنبال طولانی‌شدن عدم‌پرداخت مطالبات داروخانه‌ها و برخی مشکلات ایجادشده در زمینه نحوه تأمین دارو، طبق آخرین گزارش‌ها 180قلم دارو که تعدادی از آنها داروی اساسی است دچار کمبود شده‌اند و باید توجه کرد که ادامه این روند و عدم‌تزریق منابع مالی پایدار به بخش دارویی کشور، باعث می‌شود با وضعیت مشابه دولت دهم مواجه شویم؛ با این تفاوت که این بار تحریم خارجی وجود ندارد، بلکه می‌توان گفت یک تحریم داخلی وجود دارد که به‌دلیل عدم‌تزریق منابع مالی، بخش دارویی کشور نمی‌تواند داروی مورد نیاز مردم را چه از طریق واردات و چه از طریق تولید داخل تأمین کند. این در حالی است که ماه‌هاست فعالان این حوزه نسبت به این موضوع هشدار می‌دهند.

وی با اشاره به اینکه شرایط صنعت دارو در کشور با مشکلات جدی روبه‌رو شده، ادامه داد: بدهی‌های وزارت بهداشت به بخش‌های مختلف سلامت آنقدر انباشته شده که به‌نظر می‌رسد بدهی‌ها به‌زودی به مرز 6هزار میلیارد تومان بدهی انباشته برسد و در این صورت این وزارتخانه قادر به پرداخت بدهی‌ها نخواهد بود.

ریاحی در ادامه افزود: هم اکنون بدهی معوق وزارت بهداشت به صنعت دارو4500 میلیارد تومان، بدهی جاری‌اش به این صنعت 1500میلیارد تومان است.

این موضوع شرکت‌های واردکننده دارو یا تولیدکنندگان آنها را در شرایط بسیار سختی قرار داده و همین موضوع سبب شده تا نه‌تنها رقم بدهی‌ها افزایش پیدا کند، بلکه بخشی از شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده دارو در معرض ورشکستگی قرار بگیرند و به نقطه پایان برسند و این در حالی است که حرفه ما مستقیم با بیمار در ارتباط است و هیچ‌کس به اندازه بیماران در این قضیه متضرر نمی‌شوند. من از مسئولان سؤال می‌کنم این همه فشار به صنعت دارو یعنی اینکه باید بیماران رها شوند؟

 نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران با یادآوری اینکه هم‌اکنون بیش از 95درصد مواداولیه داروها از خارج وارد می‌شود، افزود: شرکت‌های دارویی دارو را با دلار می‌خرند و از سویی باید برای خرید دارو از شرکت‌های خارجی هزینه کنند اما متأسفانه به‌دلیل عدم‌پرداخت مطالباتشان با مشکلات زیادی مواجه بوده و برخی از آنها در آستانه ورشکستگی و نابودی هستند.

شرکت‌های دارویی در ورطه ورشکستگی

قویدل هم در این‌باره می‌گوید: زنجیره تأمین دارو در چند‌ماه اخیر به‌شدت در مخاطره قرار گرفته است. تولیدکننده، واردکننده، توزیع‌کننده و مصرف‌کننده داروهای حیاتی بیماران همه در مخاطره هستند. یکی منفعت و سودش در مخاطره است و دیگری جانش. دولت به فروشنده دارو به جای بهای دارو اوراقی می‌دهد که با 20درصد ضرر در بازار بفروشد که چرخه کسب او نخوابد. دلالان و سوداگرانی هم با خرید آن اوراق حق شرکت‌های پخش و شرکت‌های دارویی را با منفعت بسیار می‌خرند.

دیگر همه می‌دانند که با عدم‌پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی آنها را به ورشکستگی و نابودی کشانده و اگر مطالبات صنعت دارویی کشور پرداخت نشود، پرداخت از جیب مردم افزایش می‌یابد و مشکلات ناشی از آن دامن قشر ضعیف و بیمار جامعه را خواهد گرفت. دولت باید گامی جدی در جهت رفع مشکلات شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی بردارد و صددرصد بودجه‌ای که برای دارو تصویب شده را اختصاص دهد.

یکی از مسئولان سازمان غذا و دارو که تمایل به اعلام نامش نداشت هم با تأیید کمبود دارو، می‌گوید: مهم‌ترین موضوعی که امروز ما با آن روبه‌رو هستیم، تنها کمبود 180قلم دارو نیست، بلکه آماری کمبودهاست که هر روز در حال افزایش بوده و این در حالی است که تا 3‌ماه پیش نهایت با 30قلم کمبود دارو روبه‌رو بودیم اما در این چند‌ماه اخیر هر‌ماه شاهد یک روند افزایشی غیرمنتظره هستیم؛ ضمن اینکه در یک تصمیم عجولانه دیگر اعلام کرده‌اند ثبت هرگونه داروهای وارداتی در سال میلادی 2018فقط با لحاظ 15درصد کاهش قیمت قبلی امکان‌پذیر خواهد بود؛ یعنی تصمیم گرفته‌اند دارو ارزان شود که این کار خوبی است و خدمت به مردم بسیار ارزشمند است اما مهم این است بدانیم با چه پیش زمینه‌ای قرار است این اتفاق بیفتد؛ یعنی درحالی‌که قیمت دلار و یورو برای واردات دارو افزایش داشته است،

چگونه شرکت‌ها باید دارو  را ارزان‌ترتهیه کنند؟

ضمن اینکه نباید این نکته را هم فراموش کرد که سال‌هاست پول بیمه به صنعت دارو بازنمی‌گردد؛ یعنی شرکت‌ها پولی برای سرمایه‌گذاری در صنعت دارو در دستشان نیست در نتیجه مجبور هستند زیر بار وام 26درصد بروند. به هر حال تولید‌کننده و وارد‌کننده با شرایط فعلی نمی‌تواند ادامه دهد.

پس باید جسارت داشته باشیم و اعلام کنیم که چیزی تا ورشکستگی شرکت‌های داروسازی باقی نمانده است.

همچنین یکی از وارد‌کنندگان دارو، می‌گوید: شرکت‌های واردکننده دارو طلب زیادی از داروخانه‌ها و شرکت‌های بیمه دارند که به‌دلیل پرداخت‌نشدن به موقع این طلب واردکنندگانی چون ما با کمبود شدید نقدینگی مواجه شده‌ایم و این کمبود در خرید ما تأثیر منفی دارد. به‌طور مثال افزایش داروهای تک‌نسخه‌ای به حدی بوده است که دیگر به ایران وارد نمی‌شود و اگر هم بشود با رقمی بسیار بالاست.

چون دیگر برای وارد‌کننده به‌دلیل افزایش قیمت مقرون به صرفه نیست.

با توجه به پیگیری‌های خبرنگار همشهری همچنان نتوانستیم  گفت‌و گویی با مسئولان سازمان غذا و دارو درباره کمبود دارو داشته باشیم.  روزنامه همشهری با توجه به اهمیت این موضوع برای مردم اعلام آمادگی می‌کند تا نظرات مسئولان را در این باره منتشر کند. 

 زنجیره تامین دارو دچار مشکل شده است 

محمود نجفی عرب رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران: شرکت‌های پخش از بیمارستان‌های دولتی طلبکار هستند و به‌طور طبیعی شرکت‌های پخش نمی‌توانند تأمین‌کننده شرکت‌های تولیدی باشند و پول آنها را پرداخت کنند. شرکت‌های تولیدی نیز برای تهیه مواداولیه، بسته‌بندی و موارد جانبی نمی‌توانند پول بخش‌های تأمین‌کننده خود را بپردازند و بخشی هم که باید از منابع خارجی تأمین شود، نمی‌شود. از سوی دیگر هم وزارت بهداشت معتقد است بیمه‌ها بدهی خود را به این نهاد نپرداخته‌اند و بیمه‌ها هم خود دچار مشکل هستند. در نتیجه تمامی این بخش‌ها مانند زنجیره به هم متصل اند که اگر یک بخش دچار مشکل باشد، دیگر بخش‌ها نیز تأثیر می‌پذیرند. این وضعیت به حد هشدار و خطر رسیده است که اگر مسئولان فکری جدی نکنند و به این بخش مهم و حساس توجه نداشته باشند، چالش عجیبی را در پیش خواهیم داشت؛ ضمن اینکه شرکت‌های تولیدی به‌دلیل گرفتاری‌هایی که دولت در پرداخت طلب‌ها دارد، ناچار است از طریق نظام مالی اقدام کند و در نهایت سودی که به بانک داده به‌مراتب بسیار بیشتر از سودی است که به سهامداران می‌دهد و همین موضوع سبب می‌شود در نهایت بسیاری از این شرکت‌ها از کار کنار بکشند که این خود سرآغازی بر بحرانی دیگر است.