6دلیل قاچاق سوخت

در پی انتشار مطلبی با عنوان «30میلیون لیتر در روز گم می‌شود» در روزنامه همشهری سه‌شنبه مورخ 4دی‌1403 ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در توضیحاتی دلایل قاچاق سوخت را اعلام کرد.
در این توضیحات آمده است :« ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به‌عنوان نهادی فراقوه‌ای، مطابق ماده3 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موظف به سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت در امور اجرایی، پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز است.» این ستاد مستند به قانون مذکور و در اجرای وظایف ذاتی خود، همه‌ساله سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی مبارزه با قاچاق را برای دستگاه‌های متولی تدوین و تنظیم کرده و پس از طی مراحل قانونی، ابلاغ می‌نماید. نظارت مستمر و پایش سیاست‌ها و برنامه‌های ابلاغی، وظیفه دیگر ستاد است که در پیشگیری و مقابله با امر مذموم قاچاق اثر بسزایی دارد.
درخصوص معضل پیچیده قاچاق سوخت که موضوع اصلی یادداشت فوق‌الذکر است، می‌بایست پیش از هر تحلیل و گمانه‌زنی به چالش‌های فراروی این حوزه توجه داشت. عمده‌ترین این چالش‌ها از این قرار است:
 قاچاق سوخت‌ (به‌ویژه قاچاق گازوئیل)، طی سال‌های طولانی تحت‌تأثیر عوامل گوناگون، به مسئله‌ای بغرنج و پردامنه تبدیل شده است.
 تفاوت قیمت سوخت در ایران و کشورهای همسایه، بسیار قابل توجه است و این واقعیت، زمینه‌ و انگیزه مهمی برای تحرک قاچاقچیان در حوزه سوخت به‌شمار می‌آید.
 سیاست‌های متخذه در دوره‌های مختلف، جهت حمایت از مرزنشینان عزیز، بعضا مورد سوءاستفاده سوداگران قرار گرفته و می‌گیرد.
 تخصیص نامتناسب و مغایر با الگوهای مصرف و راندمان سوخت به برخی واحدها و عدم‌فعال شدن سامانه‌های الکترونیکی مربوطه، سبب جمع‌آوری سوخت به‌طور غیرقانونی توسط سوداگران و شکل‌گیری شبکه مویرگی جمع‌آوری و انتقال این سوخت‌ها به مناطق مرزی شده است.
 پاره‌ای از طرح‌های مقابله‌ای اجرا شده در قبل، به‌دلیل تحولات صحنه و روش‌های اجرایی، از کارآمدی مناسبی برخوردار نبوده که ستاد در حال بازنگری و اصلاح روش‌های مقابله‌ای در مراحل مختلف شکل‌گیری شبکه قاچاق است. نیروهای محترم فراجا، واجا (وزارت اطلاعات) و مقامات قضایی طی 9ماه‌ سال‌جاری در رسانه‌ها گزارش‌های متعددی از وارد آوردن ضربات به شبکه‌های قاچاق سوخت ارائه داده‌اند که نشان‌دهنده افزایش میزان اقدامات مقابله‌ای است. این تلاش‌ها قابل تقدیر است، ولیکن مسلما کافی نیست.
 به سبب بروز مشکلات، برخی از برنامه‌ها و طرح‌های پیشگیرانه به‌طور کامل توسط دستگاه‌های متولی اجرا نشده‌اند که با همت مدیران و کارکنان خدوم آنها برای رفع مشکلات، در ستاد در حال پیگیری است.