یادگارمعمار خوشنام تهران

فاطمه عباسی

در انتهای یکی از کوچه‌های بهار شیراز در خیابان شریعتی تهران، خانه‌ای زیبا بنا شده که صاحب آن معمار تعدادی از آثارمهم معماری تاریخ این کشور است؛ خانه‌ای که گوشه‌گوشه آن ذوق هنری صاحبش را نمایان می‌کند. حسین لرزاده، معمار مشهور ایرانی ازجمله آخرین نسل استادکاران بود که به خلق آثاری ماندگار در دوران جدید ایران پرداخت. آرامگاه فردوسی، گنبد کاخ مرمر، سردر مدرسه دارالفنون و همچنین بیش از ۸۴۲ مسجد ازجمله مسجد اعظم قم، مسجد لرزاده تهران و مسجد سیدالشهدا(ع) در کربلا، شاخص‌ترین آثار این معمار برجسته‌اند.


حسین لرزاده از بزرگ‌ترین معماران تاریخ ایران در سال ۱۳۳۰ و در ۴۵ سالگی، در میان طراحی بناهای ماندگار پایتخت، خانه‌ای با معماری اصیل ایرانی برای خود و خانواده‌اش ساخت تا در آن
 ساکن شوند. استاد تا سال‌۱۳۸۳ و تا زمانی که در قید حیات بود در این خانه ساکن بود.
خانه استاد لرزاده که به «خانه معمار» شهرت دارد، از سال ۱۳۹۸ به‌عنوان موزه به حیات خود ادامه‌ داد، اما از روزهای ابتدایی سال‌۱۴۰۱ برای بازسازی تعطیل شد تا اینکه اواخر پاییز امسال درهایش روی بازدیدکنندگان گشوده شد. این خانه با ۷3سال قدمت، ساختمانی آجری و 3‌طبقه است که امروز بین ساختمان‌های بلندمرتبه تهران محصور شده است. با وجود این، معماری آن هنوز هم توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند.
خانه معمار با پنجره‌های چوبی و شیشه‌های رنگی تزیین شده و پنجره‌های سنتی ارسی که در طبقات مختلف خانه به‌کار رفته از جذابیت‌های معماری منحصر به فرد این خانه است.
با تبدیل شدن خانه لرزاده به موزه، برای معرفی آثار استاد، براساس فعالیت‌های او هر بخش تقسیم‌بندی شد؛ فضاهای مختلف خانه که زندگی و روند کاری استاد را معرفی می‌کنند. هر یک از فضاهای داخلی طبق دسته‌بندی کارهای استاد نامگذاری شده‌اند. از بین اتاق‌ها، می‌توان به اتاق رسم، اتاق نظم (شعر) و تالار یک بنا اشاره کرد. در سمت راست طبقه همکف، اتاق اختصاصی استاد قرار دارد که در آن، فرش زیبایی پهن شده و بعضی از مبلمان، کلاه و عصایش در آن قرار دارد. تصویری بزرگ از او نیز روی دیوار نصب است.
سمت چپ طبقه اول‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تالاری به نام تالار آشنایی است که علاوه بر نمایش شجره‌نامه خانوادگی استاد، محلی برای آشنایی بازدیدکنندگان با آثار معماری‌ استاد و تصاویری از طراحی و معماری‌های او روی دیوارهاست.
در تالار طبقه دوم که در بازسازی، به تالار بنا نامگذاری شده، مجموعه‌ای از نقشه‌ها، اسناد و طراحی‌های استاد لرزاده قرار گرفته که به معرفی مسجد سپهسالار می‌پردازد. علاوه بر پنجره‌های زیبای ارسی این طبقه، کفپوش‌های موزائیک 2رنگ نیز نشان از ذوق و قریحه معمار دارد.
زیباترین قسمت خانه طبقه سوم است که در زمان سکونت خانواده لرزاده، گل‌خانه در آن طراحی شده بود؛ حتی در زمستان هم آفتاب تمام طبقه را روشن می‌کند و ردیف گلدان‌های بزرگ در وزش باد آهسته تکان می‌خورند.