از هیئت اکبر خان پامناری تا حسینیه شیرازی‌ها

از قدیم‌الایام محله بازار تهران نقطه اصلی برگزاری مراسم عزاداری‌ در ماه‌های محرم و صفر بود. از زمانی‌که کل تهران به 5 محله سنگلج، بازار، اودلاجان، چال‌میدان و پامنار تقسیم‌ شده بود، بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین هیئت‌های مذهبی از همین محله‌ها بودند. هیئت‌ها در محله اودلاجان توسط بانیان و بزرگان و لوطی‌های محله اداره می‌شدند.
نصرالله حدادی، تهران‌پژوه، درباره رسم هیئت‌داری در محله اودلاجان چنین توضیح‌ می‌دهد: «‌هیئت‌ها در محله‌های قدیم مثل اودلاجان هویت‌دهنده بودند. به‌همین دلیل بسیاری از اشخاص، اصناف، پهلوانان و اقوام معروف سعی می‌کردند یک هیئت، تکیه و حسینیه به نام خود تشکیل دهند. هیئت قدیمی زائران کربلا، هیئت عزاداری زنجیر‌زنان اکبرخان پامناری، هیئت حسینیه شیرازی‌ها و هیئت تکیه دانگی از هیئت‌های معروف اودلاجان بودند.» قصه شکل‌گیری «‌هیئت زائران کربلا» از این میان، جالب است؛ در دوره‌ای که پهلوی اول برگزاری مراسم عزاداری برای اباعبدالله‌الحسین(ع) را ممنوع کرده بود، عده‌ای از مذهبیون در این ایام به کربلا و نجف سفر می‌کردند و در آنجا آیین عزاداری را برپا می‌کردند. در سال 1306تعدادی از اهالی محله اودلاجان، در کربلا دور هم جمع می‌شوند و قول‌وقرار راه‌اندازی یک هیئت را با هم می‌گذارند و به محض برگشتن به ایران، زمینه را برای ایجاد آن فراهم می‌کنند. از آنجا که فکر این هیئت در کربلا شکل گرفته بود، نامش را هیئت زائران کربلا گذاشتند که این نام تا زمان حال ماندگار می‌شود.
رحیم طوبایی، از معتمدان محله اودلاجان، می‌گوید: «‌در این محله هیئت‌های زیادی از قدیم فعالیت می‌کنند که عمر بعضی از آنها به ‌بیش از یک قرن نیز می‌رسد. هیئتی که توسط جمعی از جوانان سابق محله ایجاد شد و من هم از بانیان آن بودم به اسم «‌هیئت جوانان پیرعطا» است که اکنون اعضای اصلی آن همه پیر شده‌اند و حالا با حضور جوان‌های محله همچنان پابرجاست.»