جبران عقب‌ماندگی بانک‌های ایرانی با پذیرش FATF‌

مائده امینی

خروج آمریکا از برجام، نقشه‌هایی که برای اتصال بانک‌های ایرانی به شبکه بانکی جهانی کشیده بودیم را نقش بر آب کرد. این روزها کار ایرانی‌ها حتی برای تأمین ارز هم سخت‌تر از سابق شده و بیش از پیش نیاز به همکاری‌های بین‌المللی داریم. به‌نظر می‌رسد حالا اصلا وقت مناسبی برای بازگشت نام ایران به «لیست‌ سیاه» نباشد؛ لیستی که از طرف «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه‌ای» یا OECD منتشر شده و کشورهای ناامن و قدرت‌های نامناسب برای همکاری و سرمایه‌گذاری را به جهانیان معرفی می‌کند. نام ایران هم اگر مانند سابق به این لیست بازگردد، حلقه فعالیت نهادهای مالی ایران و سرمایه‌گذاری خارجی محدودتر از همیشه خواهد شد.

حمید حسینی- فعال اقتصادی و دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق- معتقد است که بهبود رتبه اعتباری و کسب و کار کشور در یک سال‌ اخیر را مرهون آغاز تلاش‌ها برای پیوستن به FATF بوده‌ایم و حسن فروزان‌فرد- نایب‌رئیس کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران- نیز به همشهری می‌گوید که هم‌اکنون جز پذیرش این معاهده در سطح مناسب و با کیفیت مطلوب، راه‌حل دیگری برای پیوستن به شبکه بانکی جهانی نداریم.

حتی اسم FATF حال اقتصاد را بهبود می‌بخشد 

این روزها، کمتر فعال اقتصادی را پیدا می‌کنید که با پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی مخالف باشد. حمید حسینی به همشهری می‌گوید: پس از برجام، حتی آوردن اسم FATF و فرصت یک ساله‌ای که به ایران داده شد، کافی بود که رتبه ریسک اعتباری کشور از 7به 5 برسد؛ چرا که یک گام به پذیرفن قوانین و چارچوب‌های بین‌المللی نزدیک شده بودیم.

به گفته او، همچنین بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم، رتبه کسب و کار ایران، 130بود که امروز به 117 رسیده است. فراموش نکنید که بخشی از شبکه بانکی کشور در ارتباط با سرمایه‌گذاری خارجی، رشد می‌کند.

حسینی تأکید می‌کند که با بهبود این رتبه‌ها می‌توانیم کم کم سرمایه‌گذار خارجی را جذب کنیم و روی تأمین مالی توسط کشورهای دیگر حساب کنیم.
البته این عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران درباره تأثیر مستقیم این معاهده بین‌المللی روی اتصال شبکه بانکی ایران به جهان توضیح می‌دهد: هم‌اکنون مشکل اتصال ما به بانک‌های جهانی بیشتر به تحریم‌ها علیه ایران برمی‌گردد. معاهده FATF‌ می‌تواند روی کنترل پولشویی تأثیر بگذار و بستر‌های لازم را فراهم کند اما نمی‌تواند به تنهایی مشکلات نظام بانکی ما را حل کند. برای مثال شرط اروپایی‌ها برای ورود به تجارت با ایران، همین پذیرش قوانین و ضوابط بین‌المللی پولشویی است.

چرا مجبور به پذیرشیم؟ 

«زیر بار پذیرش معاهده‌ FATF نرویم، ظرفیت تعامل با مؤسسات مالی دنیا را از دست می‌دهیم»؛ این موضوعی است که حسن فروزان‌فرد مطرح کرده و معتقد است که هم‌اکنون جز پذیرش این قرارداد در سطح مناسب و با کیفیت مقبول چاره‌ای نداریم. به گفته او روزبه‌روز به توان اقتصادی کشورها افزوده و از توان ما برای دور زدن قوانین کاسته می‌شود.

این عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران ادامه می‌دهد: با‌توجه به اینکه بیشتر کشورهایی که دارای فعالیت‌های بانکی در سطوح بین‌المللی هستند، این قرارداد را پذیرفته‌اند، پذیرش ما می‌تواند به توسعه نظام بانکی کشور در جهان کمک کند.


صادرات و وارداتمان به نظام بانکی وابسته است

نباید با دست خودمان، خودمان را تحریم کنیم. فروزان‌فرد می‌گوید: نباید به‌خودمان انگ بزنیم. جمهوری اسلامی دنبال پولشویی نیست. دنبال تأمین مالی تروریسم نیست. چرا نباید این اهداف را در چارچوب‌های بین‌المللی پیگیری کند؟ 

به گفته او برای هرگونه صادرات و واردات، به نظام بانکی وابسته‌ایم و مادامی که قوانین بین‌المللی توسط کشور ما پذیرفته نشود، ‌هیچ کدام از بانک‌ها از پذیرش بین‌المللی برخوردار نخواهند بود.

هیچ‌کدام از بانک‌های ایران مورد پذیرش نیستند

بانک‌های کشور حداقل 20سال از قوانین بین‌المللی در دنیا عقب هستند. در واقع با هیچ‌یک از بانک‌های مهم دنیا در ارتباط مستقیم نیستیم. فروزان‌فرد با تأکید بر این موضوع ادامه می‌دهد: بانک‌های ما حتی نتوانسته‌اند بورس را راضی کنند. چطور می‌توان انتظار داشت بدون پذیرش FATF در سطح جهان پذیرفته شوند؟ هیچ کشوری تاکنون مجبور به پذیرش همه‌‌چیز درباره FATF نشده است. این به این معناست که کشورها می‌توانند از این اقیانوس فراجناحی به اندازه نیاز و هرقدر که صلاح می‌بینند برداشت کنند. عربستان با وجود اینکه تأمین مالی گروه تروریستی داعش را انجام می‌دهد، عضو این کارگروه است و بانک‌های آن از مزایای آن استفاده می‌کنند. او می‌گوید:‌ در ایران 2 نگاه متفاوت به FATF وجود دارد. منتقدان می‌گویند که این قرارداد با هدف ضربه‌زدن به کشور طراحی شده و دشمنان کشور می‌خواهند وارد امور مالی کشور شوند. البته برخی بر این باورند که با پیوستن به FATF‌منافع عده‌ای در خطر قرار می‌گیرد.