کودکی زیر پروژکتور کاسبی

سحر جعفریان‌عصر- ‌روزنامه نگار

همگی کودک یا نوجوانند؛ از 4، 5ساله‌های بازیگوش تا 12 ، 13ساله‌های مغرور که‌ زاده عصر دیجیتال و پرورده دوران مد و زیبایی هستند؛ وارثانی متجدد که دیگر کمتر، پسندشان خاله‌بازی، قایم‌باشک و دزد و پلیس است؛ بیشتر به سبک و سیاق متداول عصرشان، فیوریت‌های (علاقه‌مندی) شهرت‌آور و ثروت‌آفرین مدرن در سر دارند که یکی از ترند‌هایشان، «مدل شدن» و «مدلینگ» است؛ طوری که ساعت‌ها با کلیدواژه «مدل شو» یا هشتگ «فشن شو» انواع آگهی‌های محیطی، مکتوب و اینترنتی را زیر و رو می‌کنند تا شاید بخت یارشان شود و به خط و خبری از فراخوان یک مسابقه یا فستیوالی با موضوع کشف مدل و سوپرمدل‌های ناشناخته برسند؛ گویی، بخت هم یارشان است که دعوت‌نامه‌ها و فراخوان‌های ویژه چالش‌های استعدادیابی یا برگزیدن خردسالان خوش‌چهره‌ و نوجوانان خوش‌قد و قواره، پی هم و به فراوانی منتشر می‌شوند؛ آن هم از سوی بوتیک‌های شیک و مال‌ و سنترهای لوکس که گاه ارزان و رایگان و گاه گران و میلیونی، «مانکن کوچولوها» را معرفی و جذب می‌کنند. روایت‌های این بوتیک و سنترهایی که می‌خواهند به قرار استراتژی‌های مارکتینگ و با بهره‌جویی از گیرایی تخصص‌های نوپدید، یک‌شبه ره صدساله روند و نیز کودکان و نوجوانان زیباجو که آرزو دارند کسب‌وکار سوپرمدل‌های استیج‌های جهانی با کت‌واک‌هایی تماشایی را پیش گیرند، خواندنی ا‌ست.

چشم‌های رنگی، موی طلایی با صورت کک و مکی!
بوتیکی برندفروش در منطقه3 تهران یکی از همان فراخوان‌های پرطرفدار ویژه انتخاب کودکان و نوجوانان بااستعداد در زمینه مدل شدن را منتشر کرده است؛ فراخوانی که به سرعت پر لایک شده و دنبال‌کنندگانی بسیار سر از نشانی مندرج آن درآورده‌اند. پس رگال‌های چوبی و میانی بوتیک، فضایی وسیع با اتاقک‌های پرو در کنج واقع شده است. جمعیتی کم‌سن و سال که در نوبت آزمون ورودی مسابقه «مدل کوچولو» با ناز و ادا، صبوری می‌کنند، وسعت آن فضا را گرفته‌اند. متقاضیان قد و نیم‌قد علاوه بر اشتراک در به تن داشتن رخت و لباس‌هایی مارک که برش، دوخت، تونالیته و والر رنگی‌‌شان حسابی جلوه‌نمایی می‌کند، گویا از کم‌کاری سلول ملانوسیت (سلول تولیدکننده رنگدانه‌های پوست، مو و عنبیه چشم) خود نیز رنج برده و می‌برند؛ چراکه اغلب به رنگ رو و موی نژاد ایرانی نیستند و چشم‌هایی روشن، موهایی حنایی یا طلایی و پوست سفید و صورتی متراکم از کک‌ومک دارند. کارشناس- داور مسابقه تدارکاتی بوتیک که خانمی جوان و خوش‌پوش است، بی‌تعارف صحبت می‌کند: «بعضی‌ها چهره قشنگ دارند و بعضی‌ها هم قد و هیکل متناسب. به خوش‌چهره‌ها توصیه می‌کنم کار فتو مدل را دنبال کنند و خوش‌هیکل‌ها هم بروند سراغ کت‌واک و نمایش لایو روی سکو.» وقت آزمون فرارسیده و کوچولوهای مدل بعد از این برای عکاسی از کت‌واک‌های تمرینی‌شان فراخوانده می‌شوند. پدران و مادران همراه هم نگران از عدم‌قبولی فرزندان خود و افسردگی‌های پس از آن بی‌تاب شده‌اند.

کوچک ‌مدل‌های دور از استاندارد، اما پُر از ادا و ادعا
کوچک‌مدل‌های داوطلب حضور در مسابقه‌های گوناگون و اغلب، دم‌دستی مانکن‌شو نیز هر کدام روایتی دارند. آنها که شاید ظاهر بسیاری‌شان با استانداردهای بین‌المللی فاصله‌ زیاد داشته باشد اما در ادا و اطوار هیچ کم از مدل‌های متناسب و کهنه‌کار ندارند؛ مانند فعالیت‌های برخطی که در صفحات شخصی خود در شبکه‌های مجازی به نمایش می‌گذارند. اینگونه در بخش پروفایل، طوماری بلندبالا و چنین نوشته‌اند: «عضو ارشد آکادمی...»، «مدل نمونه آژانس...» و «آماده همکاری با مؤسسات فیلمسازی و شرکت‌های ساخت تیزرهای تبلیغاتی و تلویزیونی». یکی‌شان آراد 9ساله است که به سفارش مربی مدلینگ، تیز و با اخم نگاه می‌کند. بیش از 300هزار دنبال‌کننده، صفحه شخصی‌اش را دنبال می‌کنند و اغلب این عمه و خاله و دایی‌هایش هستند که زیر هر پستش (تصویر آراد در فیگورهای ساده و تکراری) در قالب کامنت، قربان صدقه‌اش رفته‌اند! دیگری‌شان، کسی مانند هانیه 6ساله با موهای فرفری بلند است که هنگام گربه‌ای قدم برداشتن روی استیج به زحمت، اضافه وزنی را که در ناحیه شکم دارد، پنهان می‌کند. پربازدیدترین فیلم به اشتراک گذاشته در صفحه شخصی هانیه، همان است که در مراسم یکی از مزون‌های ویژه پوشاک کودک روی استیجی تنگ و باریک، خرامان کت‌واک رفته‌است. میان کوچک‌مدل‌های متقاضی، نازان نیز دیده می‌شود که بیش از متقاضی بودن، مدعی مدل بودن است. 14سال دارد و فکر مدل شدن از حدود 9سال پیش به سرش افتاد؛ از آن روز که پوشاک از آب گذشته یکی از آنلاین‌شاپ‌ها را پوشید و کنار برج، وسط خیابان‌های نوستالژیک شهر، لنز دوربین روی او تله و واید شد. دقیقا از همان روز که خیلی هم به او خوش گذشته بود، تصمیم گرفت مدل شود.

همان صدا از آن سوی ارتباط تلفنی برای اطلاع از شرایط شرکت در چالش نیز شنیده می‌شود: «چالش اول رایگان است که تأیید شوید می‌توانید با پرداخت شهریه از 3 تا 12 میلیون تومانی از آموزش دوره‌های مدلینگ (اصول و مبانی مدلینگ از مقدماتی تا پیشرفته، ورزش و تغذیه مدل) استفاده کنید. این شهریه‌ها دربرابر درآمدی که در چند وقت به جیب می‌زنید، صفر است...»