بازچرخانی آب برای حیات درختان

فرخنده رفائی- روزنامه‌نگار

شاید شما هم ازجمله کسانی باشید که تصور کنید ساخت تصفیه‌خانه و ایجاد زیرساخت‌های تامین آب سالم فقط توسط شرکت آب و فاضلاب انجام می‌شود و همه تصفیه‌خانه‌ها متعلق به این شرکت هستند. البته باید گفت تا جایی که پای تامین آب آشامیدنی برای شهروندان وسط باشد، حق با شماست، اما در دهه‌های اخیر بحران کمبود آب باعث شده دیگر نهادها هم به میدان بیایند و بخشی از بار تامین آب مصارف گوناگون شهری را برعهده بگیرند. شهرداری تهران یکی از این نهادهاست که با ایجاد تصفیه‌خانه‌های محلی، پساب یا آب غیرمتعارف را برای مصرف فضای سبز شهری تصفیه و بازچرخانی می‌کند .به‌گفته علی‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، اکنون 23میلیون مترمکعب در سال پساب تصفیه‌خانه‌ها برای آبیاری فضای سبز تهران استفاده می‌شود که با تکمیل پروژه‌های خطوط انتقال تا اسفندماه، این میزان به 56میلیون مترمکعب در سال خواهد رسید.


 آب غیرمتعارف یعنی چه؟
یکی از مهم‌ترین منابع آب برای استفاده در فضای سبز، منابع آب غیرمتعارف است؛ به این معنا که آبی که یک‌بار مصرف شده یا کیفیت مناسبی برای شرب ندارد، دورریختنی تلقی نمی‌شود و تحت شرایطی می‌توان آن را 2یا چندباره مورد استفاده قرار داد.

 منابع آب خام قابل بازچرخانی کدامند؟
   پساب تصفیه‌خانه‌ها
   آب‌های سطحی یا رواناب‌های شهر
    قنات‌ها

کاربردهای آب‌های غیرمتعارف‌
 آبیاری اراضی کشاورزی
  مصارف شهری و آبیاری فضای سبز
  تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی
  مصارف غیرشرب شهری
  مصرف در صنعت
  پرورش آبزیان
  ایجاد برکه‌های تفریحی

چند نوع تصفیه‌خانه‌ در شهر تهران (از لحاظ مالکیت) داریم؟
1- تصفیه‌خانه‌های شرکت آب و فاضلاب: تصفیه‌خانه‌های آب شرب و  تصفیه‌خانه‌های فاضلاب
2- تصفیه‌خانه‌های خصوصی: تصفیه‌خانه‌های شهرک‌های مسکونی، تصفیه‌خانه‌های مجتمع‌های صنعتی و تصفیه‌خانه‌های مراکز نظامی
3-  تصفیه‌خانه‌های محلی (Local):  تصفیه‌خانه‌هایی که شهرداری تهران برای تصفیه آب کانال‌ها و مسیل‌ها و استفاده از آن برای آبیاری فضای سبز ساخته است.

برنامه‌های بلندمدت شهرداری در این زمینه چیست؟
  ساخت تصفیه‌خانه خرگوش‌دره
وضعیت کنونی:‌ براساس تفاهم با شرکت آب و فاضلاب، 5هکتار زمین در ضلع شمال اتوبان تهران کرج - ضلع غربی بزرگراه آزادگان (محدوده خرگوش‌دره) تحویل شده، مجوز جابه‌جایی درخت از کمیسیون ماده 7اخذ شده و شرکت آب و فاضلاب مسئولیت ساخت تصفیه‌خانه را بر‌عهده دارد.
  توسعه تصفیه‌خانه‌های محلی ‌
وضعیت کنونی: برنامه‌ریزی برای ساخت تصفیه خانه‌های محلی روی آب‌های سطحی در دستور کار شهرداری قرار گرفته و تعدادی از این تصفیه‌خانه‌ها ساخته شده است.

 تصفیه‌خانه‌های  محلی  درحال استفاده کدامند؟
 تصفیه‌خانه کانال چمران
 موقعیت: کانال چمران ضلع شرقی بیمارستان میلاد
   2000مترمکعب در شبانه‌روز
منطقه تحت پوشش: فضای سبز بوستان باغ گل‌ها و فضای سبز برج میلاد و قسمتی از بوستان گفتگو

  تصفیه‌خانه میدان میوه‌و‌تره‌بار
 موقعیت: میدان مرکزی میوه‌و‌تره‌بار منطقه 19
    10000مترمکعب در روز

   تصفیه‌خانه پارک ساعی
 موقعیت: منطقه 6
  1500مترمکعب در شبانه‌روز
منطقه تحت پوشش: بوستان ساعی و خیابان ولیعصر(ع)
  تصفیه‌خانه هزارشهید
 موقعیت: بوستان هزارشهید منطقه 10
 1000مترمکعب در شبانه‌روز

  تصفیه‌خانه مسیل باختر
 موقعیت: واقع در منطقه 8
منطقه تحت پوشش: فضای سبز محدوده منطقه 8

از برنامه جامع جلوترهستیم
علی‌محمدمختاری، رئیس سازمان‌بوستان‌ها و فضای سبز تهران:
براساس طرح جامع آب خام فضای سبز شهر تهران با توجه به توافقات و هماهنگی‌های انجام‌شده با شرکت آب و فاضلاب استان تهران مقرر شده تا سال ۱۴۱۰، سالانه 120میلیون مترمکعب از پساب حاصل از تصفیه‌خانه‌های جدید‌الاحداث شهر تهران برای آبیاری فضای سبز اختصاص یابد که در حال حاضر در این زمینه از برنامه جلوتر هستیم؛ به‌گونه‌ای که تا اسفند‌‌ امسال این رقم به 56میلیون مترمکعب می‌رسد و ظرف 2سال آینده به 120میلیون مترمکعب خواهیم رسید.

 چند تصفیه خانه  محلی درحال ساخت است؟
 تصفیه‌خانه محلی نهج‌البلاغه ‌
 تصفیه‌خانه موتوری سنگین در منطقه 2
 پکیج تصفیه رواناب سطحی از کانال الهیه در منطقه یک
 پکیج تصفیه‌خانه دریاچه بوستان ملت در منطقه 3
 تصفیه‌خانه محلی بوستان پلیس در منطقه 4
 تصفیه‌خانه محلی مسیل باختر در منطقه 7
  تصفیه‌خانه محلی کانال ابراهیم‌آباد در منطقه8
 تصفیه‌خانه محلی بوستان زندگی در منطقه12
 تصفیه‌خانه محلی مسیل منوچهری در منطقه 13
 تصفیه‌خانه محلی بوستان آزادگان در منطقه 15
 تصفیه‌خانه محلی نهر فیروزآبادی در منطقه 16