پایان حاشیهنشینی با ساخت پایانه اتوبوسرانی
موضوع: حصیرآباد
ویژگی: محل زندگی قشر بیبضاعت
***
اطراف میدان راهآهن از روزگار قدیم محل زندگی قشر کمدرآمد و گاهی بیبضاعت بوده و حصیرآباد با آمدن این افراد به همین حوالی در دوره پهلوی اول شکل گرفت.
مهاجرانی که عمدتا درآمد چندانی نداشتند و قشر بیبضاعت جامعه تهران در آن سالها به شمار میرفتند بعد از ورود به تهران، زمینهای ارزانقیمت اطراف میدان راهآهن را اجاره میکردند و با ساخت خانههای موقت در ضلع شمال غربی محله راهآهن ساکن پایتخت میشدند.
حصیرآباد حد فاصل میدان بهداری تا ابتدای خیابان کارگر جنوبی بود و به واسطه بافت ناهمگونی که داشت با محلههای فقیرنشین تهرانپارس و حکیمیه مقایسه میشد.
علیاصغر فراهانی، یکی از ساکنان قدیمی محله راهآهن درباره ماجرای شکلگیری حصیرآباد در دل این محله قدیمی میگوید: «بیبضاعتها و افرادی که از شهرستانهای دورافتاده به تهران آمده بودند زمینهای شمال غربی راهآهن را به قیمت اندکی از صاحبان آنها اجاره میکردند و با حصیرهای بافتهشده خانههای موقت میساختند. این خانهها در یک فضای 5-6 هزار متری ساخته شد و از آنجا که سقف و دیوارها حصیری بود به حصیرآباد معروف شد. ساخت و سازها در حصیرآباد غیراصولی بود و به همین دلیل مسئولان شهری اجازه ندادند این محدوده گسترش پیدا کند تا فضای میدان راهآهن که یکی از دروازههای ورود به تهران بود بیش از این مخدوش نشود.»
خانههای حصیری با گذشت زمان به خانههای کلنگی و تیرچوبی تغییر ماهیت دادند اما حصیرآباد همچنان آسیبپذیرترین نقطه راهآهن بود. فراهانی در اینباره میگوید: «ساکنان حصیرآباد یکی پس از دیگری به محلههای اطراف راهآهن رفتند و افراد معتاد جای آنها را گرفتند. این محل مدتی پاتوق افراد بزهکار بود تا اینکه شهرداری تهران دستورالعمل خرید و تخریب بافت فرسوده را اجرا کرد. حصیرآباد براساس چنین دستورالعملی در ابتدای دهه 80 تخریب شد و به جای آن پایانه اتوبوسرانی معین را ساختند. از انبوه خانههای حصیرآباد یک خانه درست وسط پایانه معین باقی مانده بود که آن هم یک سال قبل تخریب شد و امروز هیچ اثری از حصیرآباد تهران و خانههای حصیری و کاهگلیاش باقی نمانده است.»