بدهی هنگفت کارخانه‌ها به دامداران

سارا گلابگیریان| یزد - خبرنگار: 

دامداران استان به دلیل ثابت ماندن نرخ شیر و اجرا نشدن تفاهمنامه کشوری برای افزایش قیمت فروش شیر خام، با مشکلات اقتصادی فراوانی روبه‌رو هستند. این در حالی است که قیمت تمام‌شده تولید شیر با افزایش قیمت علوفه و نهاده‌های دامی ‌به مراتب افزایش یافته است.طلب دامداران از کارخانه‌های لبنی استان بالا رفته، اما چاره‌ای جز فروش دوباره شیر به همین کارخانه‌ها ندارند؛ هرچند به دلیل بی‌اعتمادی به وصول شدن بدهی‌ها، بخشی از تولید شیر به خارج از استان می‌رود. 12 شرکت تعاونی دامداران در 9 شهرستان استان و یک اتحادیه استانی دامداران با 15 هزار نفر عضو از دامداران استان تحت نظارت سازمان تعاون روستایی روزانه بیش از 600 تن شیر تولید  می‌کنند.


خشکسالی و تاثیر آن بر دامداری‌ها

رئیس اتحادیه دامداران استان می‌گوید: در استان در 3 دهه گذشته به ایجاد مجتمع‌های دامپروری در مناطق مختلف اقدام و امکانات زیربنایی از جمله  آب، برق و راه دسترسی از سوی جهاد کشاورزی استان تامین شده است، اما به علت خشکسالی بیشتر آنها یا تعطیل شده‌اند یا با ظرفیت بسیار کم کار می‌کنند. اکنون در استان سالانه بیش از 220 هزار تن شیر خام تولید می‌شود که بیش از 60 درصد آن به علت نبود بازار مطمئن خرید شیر، اجبارا به نقاط دیگر کشور از جمله گرگان، گنبد، تهران، کرج، اصفهان و فارس ارسال می‌شود که البته هزینه بالایی برای دامداران دارد. ثقفی می‌گوید: اگر کارخانه‌های صنایع لبنی استان بتوانند با ظرفیت کامل کار کنند و پول شیر دامداران را بموقع بپردازند، نباید این میزان شیر از استان خارج شود؛ این در حالی است که همیشه کارخانه‌های صنایع لبنی استان مبالغ هنگفتی حدود 4 تا 5 میلیارد تومان به دامداران بدهکارند.وی اضافه می‌کند: عدم اطمینان برای وصول وجه شیر در داخل استان باعث شده است که شیر خام اجبارا از استان خارج شود؛ در حالی که باید با برگزاری جلسات هماهنگی با حضور دست‌اندرکاران در استانداری و پیگیری مداوم، این مشکل حل شود.


مهم‌ترین چالش دامداران  

رئیس اتحادیه دامداران استان درباره مهم‌ترین چالش‌های دامداران اظهار می‌کند: به رغم پیش‌بینی زیرساخت‌های امن برای پرورش دام سبک و سنگین به صورت مجتمع دامپروری در گذشته، وقوع خشکسالی‌های پی‌در‌پی و نبود تولید علوفه در استان، علوفه مورد نیاز باید از استان‌های دیگر یا از راه واردات نهاده‌های دامی ‌و علوفه گران تامین شود که هزینه تولید را بالا می‌برد.

 «امیر ثقفی» ادامه می‌دهد: واحدهای فعال بیش از 90 درصد نیاز علوفه‌ای و نهاده‌های دامی ‌خود را از استان‌های دیگر از جمله فارس، کرمان، همدان و کردستان و همچنین بخش اعظمی‌ از آن را از محل واردات نهاده‌های دامی ‌تامین می‌کنند.وی با بیان اینکه بازنگری نکردن در قیمت شیر خام نیز مشکل‌ساز شده است، می‌افزاید: به رغم اینکه دولت در چند سال گذشته، قیمت شیر خام را لیتری 1440 تومان اعلام کرد، اما کارخانه‌های لبنی به بهانه اینکه مردم قدرت خرید ندارند از خرید شیر به قیمت مصوب فوق سر باز زدند؛ این در حالی است که کارخانه‌ها به عناوین مختلف در چند مرحله قیمت محصولات لبنی را افزایش داده‌اند.

ثقفی توضیح می‌دهد: در سال جاری هم شنیده شد وزیر جهاد کشاورزی و وزیر صنعت، معدن و تجارت بر سر قیمت شیر (هر لیتر 1590 تومان) به توافق رسیده‌اند و کارخانه‌های صنایع لبنی باید شیر را به این قیمت از دامداران بخرند.وی می‌افزاید: البته ناگفته نماند در شرایط فعلی، هزینه تولید هر لیتر شیر حدود 1700 تومان است، اما همین نرخ به توافق رسیده نیز تاکنون از طرف سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده اعلام نشده و دامداران و تولیدکنندگان را بر سر دوراهی قرار داده است.


نبود انبار علوفه

رئیس اتحادیه دامداران استان از دیگر چالش‌های دامداران به نبود انبار ذخیره علوفه و نهاده‌های دامی‌ اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: تامین انبار از وظایف شرکت پشتیبانی امور دام استان و کشور است که در مواقع حاد، کمبود و نبود نهاده‌های دامی، دامداران را با مشکل مواجه می‌کند.

وی همچنین از دیگر چالش‌ها را گرانی نهاده‌های دامی ‌از ابتدای سال جدید معرفی می‌کند و می‌افزاید: قیمت نهاده‌ها از ابتدای امسال حدود 30 تا 40 درصد و بعضا بالای 50 درصد برای نهاده‌هایی چون سویا، ذرت و جو افزایش پیدا کرده است، اما قیمت شیر در حداقل ممکن نگه داشته شده است و دامداران با مشکل اساسی مواجه 
شده‌اند.ثقفی تاکید می‌کند: دولت برای واردات علوفه دامی،‌ دلار 4200 تومانی به واردکنندگان می‌دهد، پس چرا آنها نهاده‌ها را به قیمت بالا به دامداران می‌فروشند؟ این وضعیت نیاز به پیگیری دستگاه‌های نظارتی دارد.
وی می‌افزاید: باید مابه‌التفاوت حاصل از گران‌فروشی نهاده به دامداران و تشکل‌های مربوطه، به دامداران و مرغداران پرداخته شود نه اینکه وارد‌کننده حق دامداران و مرغداران را ضایع کند.


پیگیری‌ها برای حل چالش‌ها

رئیس اتحادیه دامداران استان درباره اقداماتی که برای رفع چالش‌های دامداران مد نظر است، می‌گوید: اتحادیه دامداران استان در جلسات متعددی از جمله در سازمان جهاد کشاورزی استان و استانداری این مشکلات را مطرح و در تهران نیز در جلساتی شرکت کرده  و خواستار اعلام قیمت شیر و تامین نهاده‌های دامی ‌شده است.وی می‌گوید: سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و تولید‌کننده باید  قیمت خرید شیر خام از سوی کارخانه‌ها را زودتر اعلام کند، به طوری که ضمانت اجرایی هم داشته باشد تا دور باطل افزایش قیمت و اجرایی نشدن آن از سوی کارخانه‌ها دوباره تکرار نشود.


تاثیر تحریم‌ها بر صنعت دام

رئیس اتحادیه دامداران استان با اشاره به اینکه دامداران استان با مشکلات بسیاری مواجه هستند و تامین نهاده‌ها به ویژه در دوران تحریم مشکلات را مضاعف خواهد کرد، عقیده دارد اگر تدبیر لازم و بموقع برای مقابله با تحریم‌ها انجام نشود، قطعا صنعت دامپروری استان با مشکل بزرگی مواجه خواهد
 شد.وی می‌افزاید: این وضعیت عدم تولید و کاهش شدید اشتغال و گرانی فرآورده‌های دامی‌ و لبنی را در پی خواهد داشت؛ البته مسئولان گوش به زنگ و پیگیر هستند که با حداقل تاثیرات، تحریم این دوره را پشت سر بگذاریم.


اجرا نشدن نرخ واقعی شیر

معاون امور دام جهاد کشاورزی استان درباره وصول طلب دامداران استان می‌گوید: این طلب مربوط به تجارت خصوصی است و معامله بین دامدار و کارخانجات لبنی است و باید قانونی پیگیری کنند، البته پیگیری های بسیاری صورت گرفته و چند سال است که جلسات مختلف برگزار شده است، اما واحد حقوقی شرکت های طلبکار باید اقدام کنند.

«نادر سلیم» درباره اجرا نشدن نرخ واقعی شیر در استان اظهار می‌کند: نرخ واقعی شیر نه تنها در استان بلکه درکشور اعمال نمی‌شود. سازمان صنعت، معدن و تجارت که وظیفه نظارت بر نرخ کالاها را دارد، این نرخ را اعمال نکرده است. از سال 93 نرخ شیر هر لیتر 1440 اعلام شد و وزیر هم اعلام کرد، اما هیچ کس آن را اجرا نکرد.وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه شیر فسادپذیر است، دامداران مجبور بودند که شیر را طبق خواسته خریدار بفروشند. اخیرا نرخ  1570 تومان برای هر لیتر شیر تعیین شده است که امیدواریم اجرا شود.سلیم درباره کیفیت شیراستان نیز می‌گوید: 40 درصد تولید شیر استان مازاد نیاز است و شیری که از استان خارج می‌شود، به کارخانه های بسیار معتبر در 5 استان کشور ارسال می‌شود که شیر درجه یک خریداری می‌کنند. شیر یزد کیفیت استاندارد دارد و بار میکروبی آن بسیار پایین است.