کشاورزی
دامداران سمنانی به‌دنبال نهاده‌های دامی
محدود بودن غذای طبیعی دام در سمنان موجب شده است نیاز دامداران این استان به نهاده‌های دامی بیشتر از برخی استان‌ها مانند مازندران یا گیلان باشد
اشکان جهان‌آرای- خبرنگار
دامداران سمنانی با وجود وارد شدن به فصل پاییز که نیاز به نهاده‌های دامی برای تغذیه دام‌ها بیشتر از نیمه نخست سال است، همچنان چالش‌هایی در زمینه تهیه نهاده‌ها دارند و معتقدند برنامه‌ریزی برای توزیع نهاده‌های دامی بین دامداران در این استان شرایط مناسبی ندارد. دامداران این استان بیش‌از یک‌میلیون و ۶۰۰هزار دام سبک و حدود ۱۰۰هزار دام سنگین دارند که بخش عمده‌ای از این دام‌ها متعلق به عشایر است. براساس آمارهای موجود، حدود یک میلیون و 100هزار دام سبک و حدود 4700دام سنگین در سمنان متعلق به عشایر است و بقیه دام‌ها به سایر دامداران، از جمله دامداران روستایی تعلق دارد. با توجه به محدود بودن غذای دام در سمنان از نظر طبیعی، نیاز دامداران این استان به نهاده‌های دامی بیشتر از برخی استان‌ها مانند مازندران یا گیلان است که دامداران در آن به غذای طبیعی دام بیشتر دسترسی دارند. به همین دلیل بخش مهمی از نیازهای غذایی دام‌ها در سمنان به‌ویژه در نیمه دوم سال باید با توزیع نهاده‌های دامی در میان دامداران تأمین شود. اما در سال‌جاری بسیاری از دامداران این استان معتقدند توزیع نهاده‌های دامی شرایط مساعدی ندارد و از طرفی هم با توجه به‌وجود 2دسته دامدار عشایر کوچ‌رو و دامداران ثابت در این استان، برخی از این فعالان حوزه دام از متفاوت بودن نوع توزیع نهاده‌های دامی بین این دو گروه دامدار در استان سمنان، انتقاد دارند.
گلایه‌های دامداران
یک دامدار شهرستان دامغان با انتقاد از تفاوت نوع توزیع نهاده‌های دامی در میان دامداران عشایری و دامداران ثابت و روستایی می‌گوید: چند سال است دامداران را به 2گروه «دامدار عشایر» و «دامدار غیرعشایری و روستایی» تقسیم کرده‌اند. دامداران عشایر زیرپوشش و تحت حمایت سازمان امورعشایری قرار دارند و برنامه‌های حمایتی از آنان توسط این سازمان انجام می‌شود و اقدام‌های حمایتی از سایر دامداران نیز ازسوی سازمان پشتیبانی امور دام انجام می‌شود. مرتضی شکری می‌گوید: سازمان امورعشایری به دامداران زیرپوشش خود علاوه بر خدماتی مانند معرفی به بانک برای دریافت تسهیلات و حمایت‌های دیگر در زمینه تأمین نهاده‌ها، جو تحویل دامداران می‌دهد، اما ما دامداران غیرعشایر از این خدمات بهره‌مند نیستیم و نهاده دامی هم به‌صورت کنسانتره در اختیارمان قرار می‌گیرد.
البته صرف‌نظر از اظهارات این دامدار، امسال حتی عشایر نیز ازنظر تأمین نهاده‌های دامی با مشکلاتی مواجه بودند که هنوز هم این مشکلات به‌گفته آنان پابرجاست، اما درباره تفاوت میزان و نوع توزیع نهاده‌ها مسئولان مربوطه معتقدند تبعیضی وجود ندارد و همه اقدام‌ها براساس برنامه‌ریزی‌های مدون انجام می‌شود.
سیاست‌های توزیع
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی سمنان با تأیید اینکه طی 2ماه اخیر تأمین و توزیع نهاده‌های دامی با کمی تأخیر انجام شده‌است، به همشهری می‌گوید: سال‌گذشته و در 4ماه نخست سال‌جاری وضعیت توزیع نهاده‌های دامی مناسب بود و به وفور در اختیار دامداران قرارگرفت. از ابتدای سال‌جاری تاکنون حدود 18هزارتن نهاده خام فقط در اختیار عشایر قرار گرفته‌است.
مصطفی شاه‌حسینی می‌افزاید: در زمینه نهاده‌های دامی، عشایر بخشی از نهاده‌های موردنیاز خود را از سازمان امورعشایری دریافت می‌کنند اما قسمت عمده آن از طریق وزارت جهادکشاورزی توزیع می‌شود. درسال‌جاری کل نهاده‌ای که ازطریق سازمان جهادکشاورزی و همچنین سازمان امورعشایری در اختیارشان قرارگرفته، حدود 18هزارتن بوده‌است. وی درباره دلایل بروز شرایط موجود در تأمین نهاده‌های دامی و کمبود آن می‌گوید: سال‌های قبل با خرید جو تولید داخل و اختصاص تسهیلاتی از منابع داخلی و صندوق کشاورزی، شرایطی فراهم می‌شد که جو تولید داخل به‌موقع خریداری شود، اما متأسفانه قیمت جو تولید داخل از جو وارداتی بیشتر شد و با مشکل مواجه شدیم. شاه‌حسینی درباره توزیع نهاده‌ها درمیان 2گروه دامداران این استان اظهار می‌کند: در توزیع نهاده‌ها تصمیم براین است که با توجه به هویت‌گذاری دام به شخص تولیدکننده، نهاده از طریق بازارگاه، به‌صورت مستقیم تحویل داده شود. تقسیم نهاده‌ها در استان به‌صورت شهرستانی و براساس معیارهایی مانند میزان تولید، انجام شدن واکسیناسیون دام، هویت‌گذاری و برخی ضرایب شهرستانی، از طریق تشکل‌ها در هر شهرستان انجام می‌شود.
اولویت با کنسانتره است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی سمنان با اشاره به نقش اتحادیه‌های دامداران، اتحادیه عشایری و اتحادیه کارخانه‌ها در چرخه برنامه‌ریزی و توزیع نهاده‌ها تصریح می‌کند: در هر شهرستان برای هر نوع دام، یک تشکل داریم. یعنی در هر شهرستان یک شرکت تعاونی گوسفندداران و یک شرکت تعاونی گاوداران وجود دارد که نهاده‌های دامی با هماهنگی این شرکت‌ها توزیع می‌شود. نهاده از طریق سامانه بازارگاه به‌صورت مستقیم و استانی خریداری و وقتی به استان تحویل داده شد به کنسانتره تبدیل می‌شود و در اختیار دامداران قرار می‌گیرد. شاه‌حسینی ادامه می‌دهد: برخی دامداران روستایی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا دامداران عشایر نهاده دامی را به‌صورت خام دریافت می‌کنند و دامداران روستایی ناچارند کنسانتره تحویل بگیرند؟ سیاست وزارت جهادکشاورزی و سازمان امورعشایری این است که نهاده خام توزیع نشود، چون با تبدیل این نهاده‌های خام به کنسانتره علاوه بر افزایش فایده نهاده، حجم و مقدارش 2تا 3برابر افزایش می‌یابد. وی اضافه می‌کند: اتفاقا توصیه ما این است که دامداران به‌دنبال نهاده خام نباشند، چون کنسانتره هم فوایدش بیشتر است و هم با بیشتر شدن نهاده دامی نسبت به جو خام، به دامداران بیشتری تحویل داده می‌شود. نهاده خام را به اندازه نیاز دام استان ما در اختیار قرار نمی‌دهند و مجبوریم به همین میزان که تحویل داده می‌شود، بسنده کنیم.