اوج هیجان در بازی توپ و چوب
نام: توپکال
موقعیت: روستای میگون
***
توپکال یا همان بازی توپ و چوب برای اهالی منطقه رودبار قصران و بهویژه روستاهای میگون و زایگان فقط یک بازی معمولی نیست؛ برای آنها یادآور خاطرات خوش کودکی، پدران و پیشینیانشان است. همان بازی خاطرهانگیز که روزهای نخست پاییز تا پیش از بارش نخستین برف زمستانی چند نسل از اهالی روستا را گرد هم میآورد تا به بهانه یک بازی جذاب و چالشبرانگیز، خاطره مشترک بسازند و پیوندشان با فرهنگ، تاریخ و هویت میگون محکمتر شود. بازی توپکال اما هنوز هم در روستای میگون شمیران زنده است و هر از گاهی مسابقات توپکال اهالی میگون و روستاهای اطراف را در قالب تیمهای مختلف دور هم جمع میکند. همانطور که از نام توپکال پیداست، این بازی یکی از آن بازیهای توپی مهیج بود که به ابزار و ادوات چندانی نیاز نداشت. توپکال زمینی نسبتا وسیع میخواست که پیدا کردنش در میگون و دیگر روستاهای لواسان کار چندان دشواری نبود.
سیدابوالقاسم میرمحمد میگونی، پژوهشگر و فعال فرهنگی، درباره نحوه بازی توپکال میگوید: «برای انجام بازی توپکال به یک چوبهدستی و یک توپ کوچک نیاز است. قدیمیها توپ را با پارچه درست میکردند و بعدها توپ تنیس جایگزین آن شد. بازیکنها مثل تیمهای فوتبال به دو دسته تقسیم میشوند که در پایان یک تیم برنده و دیگری بازنده است. این بازی تا اندازهای به بیسبال شباهت دارد، اما قوانین و ابزار مورداستفاده در آن کمی متفاوت است. از نقطهای که توپ پرتاب میشود تا حدود 70متر دورتر محلی را با خط نشان میکنند. یکی از بازیکنها که در نیممتری زننده توپ ایستاده، توپ را با دست پرتاب میکند تا او بتواند با چوب به توپ ضربه بزند.
بازیکن پس از زدن توپ با سرعت میدود تا به محلی که از پیش تعیین شده و «مره» نام دارد برسد و به سرعت به محل زدن ضربه برگردد. افراد تیم مقابل اگر توپ را گرفتند باید با توپ شخص ضربه زننده را نشانه بگیرند. اگر توپ به او برخورد کرد، تیم او بازنده و نوبت به تیم مقابل میرسد تا به توپ ضربه بزند.» در این بازی قدرت ضربه به توپ بسیار مهم است. چون اگر قدرت ضربه چندان زیاد نباشد و بازیکنهای تیم حریف توپ را روی هوا بگیرند، برنده محسوب میشوند. مهارت ضربه زننده هم مورد مهم دیگر است چرا که او فقط 3بار مهلت دارد به توپ ضربه بزند و اگر هر سه بار ناکام بماند تیم بازنده بهحساب میآید و جای خود را به تیم مقابلمیدهد.»