نقش زنان در مدیریت بیشتر می‌شود

محمود مولایی-روزنامه‌نگار

سودابه ضرغام‌نژاد، فرماندار شهرستان دهگلان است. او نخستین زنی است که در کردستان به پست فرمانداری رسیده و روز چهارشنبه (2آبان) معارفه او برگزار شد. ضرغام‌نژاد متولد سال 1355و اهل تسنن است که در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی کشاورزی شاخه زارعت اصلاح نباتات تحصیل کرده است.
وی کارشناسی ارشد کشاورزی شاخه زارعت و دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دارد. آنطور که خودش توضیح می‌دهد به‌عنوان فرماندار شهرستانی انتخاب شده که قطب کشاورزی کردستان است و اقتصادش بر پایه کشاورزی می‌چرخد. گفت‌و‌گوی روزنامه همشهری را با او بخوانید.

در روزهای گذشته خبر انتصاب شما ترند فضای مجازی شد. چطور این اتفاق افتاد و پای یک زن به فرمانداری باز شد؟
از زمانی که وارد کار شدم، هیچ‌گاه به پست و مقام فکر نمی‌کردم؛ یعنی اینطور نبود که تلاش کنم تا بتوانم به پستی دست یابم. فقط به این فکر می‌کردم که کارهایم را به بهترین نحو انجام دهم و همیشه هم با اشتیاق کاری را شروع می‌کردم و به نتیجه می‌اندیشیدم؛ اینکه چطور می‌شود نتیجه کار عالی باشد. در یک کلام می‌توانم بگویم که به کارم عشق می‌ورزیدم. هر جایی که مشغول به‌کار می‌شدم، سعی می‌کردم مدیر یا رئیس آنجا از نتیجه کارم راضی باشد و همچنین زمان‌هایی که ارباب رجوع به اداره می‌آمد با جدیت کارهایش را انجام می‌دادم؛ تا جایی که حتی وقتی ارباب‌رجوعی در نوشتن درخواست خود ناتوان بود، راهنمایی‌اش می‌کردم که چطور طرح موضوع کند. زمانی که کار به نتیجه می‌رسید و حس رضایت را در چهره ارباب‌رجوع می‌دیدم، انگیزه‌ام برای فعالیت‌های شغلی چند برابر می‌شد.
در وجود خود به این باور رسیده بودم که می‌توانم بهتر از آن چیزی که انتظار می‌رود، کار کنم. این برای من مانند یک بازی لذتبخش بود تا بتوانم بهترین خودم باشم. گاهی هم به دیگر همکارانم کمک می‌کردم و این باعث می‌شد تجربه کسب کنم. اینکه بعد از انجام کارم در یک گوشه اداره بنشینم و به سقف خیره شوم، برایم خسته‌کننده بود.
سابقه حضور در معاونت برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری سنندج را دارید؛ این موضوع چقدر در پست جدید به کمک شما خواهد آمد؟
زمانی که در فرمانداری سنندج مشغول به‌کار بودم، نامه‌های مردمی از دبیرخانه مستقیم به دفتر من ارسال می‌شد. در استانداری هم خوشبختانه در حوزه‌های مختلفی مانند دفتر هماهنگی امور اقتصادی، اشتغال، سرمایه‌گذاری، تسهیلات و بانک‌ها، تنظیم بازار، تهیه گزارش‌های مقایسه‌ای منابع و مصارف بانک‌ها، مسائل و مشکلات واحدهای تولیدی کشاورزی و... کار کرده بودم.
زمانی که در استانداری کردستان مشغول کار بودم، می‌شود گفت که بیشترین تجربه کاری را به‌دست آوردم. به‌دلیل اینکه در بسیاری از فعالیت‌های استانداری و فرمانداری مهارت پیدا کرده بودم، فرصتی پیش آمد که در این حوزه‌ها و حتی حوزه وزارت کشور به آشنایی کاملی دست پیدا کنم. بعد از اتمام ماموریت در فرمانداری سنندج، دوباره به استانداری بازگشتم و به‌عنوان معاون مدیرکل امور زنان و خانواده مشغول به‌کار شدم. در دفتر امور زنان و خانواده نیز با مسائل و مشکلات زنان سرپرست خانوار، زنان بد سرپرست، زنان بی‌سرپرست، مسائل اجتماعی و مقوله فرهنگسازی، ابرچالش جمعیتی، قوانین حمایتی از خانواده‌ها، بسیج زنان و... آشنا شدم. در آنجا بود که دریچه جدیدی در حوزه اجتماعی روی من باز شد که برایم تجربه مثبتی بود. فکر می‌کنم این شانس را داشتم که در مکتب مدیران کل، معاونان استاندار و فرماندار سنندج بیاموزم و درواقع همین به ارتقای شغلی‌ام کمک کرد. برخی فکر می‌کنند که بنده پارتی داشتم، اما درست نیست. زمانی که دولت چهاردهم شروع به‌کار کرد، رویکرد این بود که از ظرفیت جوانان، بانوان، اقوام و مذاهب مخلتف در پست‌های مدیریتی استفاده شود؛ بدون اینکه رویکردهای جناحی و سیاسی را درنظر بگیرند. درواقع رویکرد این است که توانایی و شایستگی افراد دیده شود.
چند سالی است که در پست‌های مدیریتی به چهره‌ای آشنا در کردستان تبدیل شده‌اید. آیا در تصورات خود به فرمانداری دهگلان فکر کرده بودید؟
از همان ابتدا یعنی دی 1386که شاغل شدم به‌عنوان کارشناس کشاورزی فعالیت خود را شروع کردم. بعد به‌عنوان کارشناس مسئول برنامه‌ریزی کشاورزی، کارشناس مسئول هماهنگی امور اقتصادی، رئیس گروه هماهنگی امور اقتصادی و... فعالیت داشتم تا بعدها معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری شدم. زمانی که استاندار جدید آمد، قرار بود برای نخستین‌بار یک فرماندار زن در کردستان انتخاب شود. ایشان به‌دنبال یک مدیر زن باتجربه می‌گشتند و خوشبختانه به من اعتماد کردند. آنجا پیش خودم گفتم که سال‌ها کار کردم تا بتوانم بیشتر به مردم خدمت کنم. درواقع این باورمندی را در خود داشتم که روزی بتوانم به موفقیت بیشتر برسم. البته به این فکر نمی‌کردم که روزی فرماندار شوم. حالا که فرماندار شده‌ام، احساس می‌کنم فرمانداری دهگلان برای کسی که اهل سنندج است، می‌تواند شروع و تجربه خوبی باشد.
از شهرستان دهگلان چقدر شناخت دارید؟
من بیشتر از هر شهرستانی از دهگلان شناخت دارم؛ چون هم نزدیک سنندج است و هم اینکه بزرگ‌ترین واحد تولیدی صنعتی استان در دهگلان قرار دارد. رئیس گروه هماهنگی امور اقتصادی بودم و باور بفرمایید که قبلا به تک‌تک واحدهای تولیدی دهگلان سر زده‌ام و پیگیر مشکلات آنها بوده‌ام. بزرگ‌ترین گلخانه منطقه در دهگلان قرار دارد و حتی مزرعه‌ای داردکه کارهای پایانه‌نامه دکتری خود را انجام دادم؛ یعنی 2سال تمام هر روز به این شهرستان در رفت‌وآمد بودم.
با توجه به شناخت کافی از این شهرستان به‌عنوان فرماندار چه برنامه‌هایی را در اولویت دارید؟
همانطور که گفتم دهگلان قطب کشاورزی در استان است. دشت لیلاخ یک دشت وسیع در این شهرستان است. پایان‌نامه من روی گندم بود و محصول اصلی دهگلان هم گندم است. همچنین این شهرستان سیب‌زمینی و محصولات زراعی دیگری دارد. بیشتر زمین‌های کشاورزی این منطقه به‌صورت دیم است. مهم‌ترین موضوعی که می‌توانم با کمک نماینده دهگلان پیگیر شوم، تخصیص آب از وزارت نیروست؛ زیرا برای توسعه زمین‌های کشاورزی نیاز به آب است. توسعه صنایع تبدیلی، کشاورزی گلخانه‌ای در راستای افزایش بهره‌وری، صرفه‌جویی در مصرف آب و مصرف بهینه آب در زمین‌های کشاورزی و رفع واحدهای تولیدی صنعتی هم در اولویت قرار دارد. با توجه به اینکه دهگلان فرهنگی غنی دارد، دوست دارم در مورد فرهنگ این شهرستان هم کارهایی انجام دهم؛ طوری که بعدها بتوانم بگویم در فرمانداری دهگلان موثرموثر بودم.
اولین بودن برای شما چه حسی دارد و فکر می‌کنید در کنارش چه رسالتی را بر عهده خواهید داشت؟
احساس می‌کنم مسئولیت بسیار سنگینی دارم. اگر یک مرد فرماندار شود، چندان حساسیتی ایجاد نمی‌کند، ولی عملکرد من به‌عنوان یک زن و برای نخستین‌بار فرمانداری یک شهرستان در استان باید کم‌نقص باشد؛ چون همه به عملکرد یک زن در قامت یک فرماندار دقت بیشتری می‌کنند؛ برای همین باید نهایت سعی و تلاش خود را انجام دهم. علاوه بر آن، می‌خواهم خودم را به‌خودم و مردم ثابت کنم که یک زن می‌تواند به‌عنوان مدیر توانمند عمل کند. حالا اگر راهی برای زنان اهل تسنن کردستان باز شده، باید این مسیر ادامه‌دار باشد؛ یعنی باید طوری کار کنم که راه برای حضور زنان دیگر در چنین پست‌هایی هموار شود و اعتمادی که به زنان شده، خدشه‌دار نشود، بلکه صدچندان شود و بگویند که زنان بهتر از مردان می‌توانند در پست‌های مدیریتی کار کنند.
به‌نظرتان پذیرش مردم از این نقش تازه چطور خواهد بود؟
 نخستین جلسه‌ای که به‌عنوان فرماندار در دهگلان گذاشتم، یک نشست کاملا صمیمانه با بانوان بود. بازخوردهای مردم هم نشان داد که بنده را به‌عنوان فرماندار پذیرفته‌اند؛ حتی بازخوردها در سنندج هم خوب بوده و همه خوشحال هستند که چنین اتفاقی رخ داده است. به‌نظرم هم خانم‌ها و هم آقایان به من ایمان آورده‌اند که در پست جدید موفق می‌شوم. از آنجایی که در کردستان زنان پا به پای مردان تلاش می‌کنند، احساس می‌کنم پذیرش مردم از نقش تازه من سخت نبود.
به‌عنوان یک فرماندار زن، نقش و آینده زنان را در پست‌های مدیریتی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بعد از انقلاب، راهی برای زنان باز شد تا کم‌کم در فعالیت‌های اجتماعی حضور داشته باشند. زنان ثابت کردند در بیشتر مسائل می‌توانند نقش پررنگی را ایفا کنند. در زمان جنگ تحمیلی و در دوران تحریم زنان خیلی موثرموثر بودند؛ حتی در دوران کرونا زنان زحمات زیادی در حوزه بهداشت کشیدند.  اگر به جهان نگاه کنیم، می‌بینیم که اقتصاد جهانی هم به سمت برابری جنسیتی و افزایش مدیریت زنان می‌رود. پیش‌بینی می‌کنم حداقل در بازه 10ساله نقش زنان در جامعه خیلی بیشتر از امروز باشد. امسال 60درصد از قبولی کنکور متعلق به زنان بود و زنان تحصیلکرده می‌توانند مدیریت در رده‌های بالا را هم داشته باشند.
زنان کجای برنامه‌ریزی‌تان هستند؟
در برنامه کاری خود نگاه جنسیتی نخواهم داشت. تنها به توانمندی افراد فکر می‌کنم و اینکه بتوانند از پس کارها بربیایند. البته از آنجایی که خودم زن هستم، سعی می‌کنم حتما از نیروهای خانم هم در فرمانداری دهگلان بهره ببرم.‌