مجازات شکایت دروغین

در 2 پرونده‌‌ای که درقسمت بالا به آنها اشاره شد، ‌اگرچه در ابتدا 2 دختر جوان شاکی بودند، اما با انجام تحقیقات مشخص شد که شکایت آنها دروغ بوده و به این ترتیب بی‌گناهی متهمان اثبات شد. این در شرایطی است که  هر دومتهم چند روزی بازداشت شده بودند تا بی‌گناهی شان ثابت شود.
مجتبی حسین‌پور، وکیل دادگستری و بازپرس سابق دادسرای جنایی تهران به همشهری می‌گوید: اگر شخصی به‌ صورت آگاهانه و به دروغ جرمی را به شخص دیگری نسبت دهد و دروغ بودن و خلاف واقع بودن این شکایت به اثبات برسد، این موضع از مصادیق بارز افترا محسوب می‌شود و طرف مقابل که بی‌گناهی و برائت او ثابت شده، می‌تواند از شاکی اولیه تحت عنوان افترا شکایت کند. بررسی موضوع افترا و اثبات حقانیت شاکی دوم، در حقیقت به نوعی اعاده حیثیت محسوب می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این دو پرونده، معمولا در پرونده‌های کشف مواد‌ مخدر شاهد چنین موضوعی نیز هستیم. معمولا فردی که با دیگری دچار اختلاف شده، ‌برای انتقام‌جویی در وسایل شخصی، خودرو یا خانه وی، آلات و ادوات جرم مانند مواد ‌مخدر جاسازی می‌کند تا به اصطلاح برای طرف مقابل پاپوش درست کند. اگرچه طرف مقابل بازداشت می‌شود، اما پس از آنکه بی‌گناهی وی ثابت شد، سراغ شکایت از شاکی می‌رود. در این شرایط است که فردی که بی‌گناهی‌اش ثابت شده، می‌تواند اعاده حیثیت کند.
 حسین‌پور می‌گوید: عنوان حقوقی خاصی، تحت عنوان درخواست اعاده حیثیت در قانون نداریم، بلکه اعاده حیثیت در واقع همان اثبات بی‌گناهی شاکی یا دروغ بودن ادعایی ‌است که علیه او مطرح شده است.
اعاده حیثیت در قالب 2 شکایت تحت عنوان افترا و یا نشر اکاذیب، قابل طرح و پیگیری است. به این معنی که شخصی که به ‌دنبال اعاده حیثیت از خود، نسبت به جرمی که به دروغ به او نسبت داده شده یا اظهارات خلاف واقعی که علیه او مطرح شد و باعث ورود خسارت یا ضرر و زیان معنوی (آبروریزی) شده باشد، می‌تواند پس از اثبات بی‌گناهی خود، با طرح شکایت افترا یا نشر اکاذیب، از طرف مقابل خود و اثبات این موضوع در دادگاه، از خود اعاده حیثیت کند، اما نکته‌ای که وجود دارد ممکن است، دادگاه بسته به نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، طی حکم محکومیت، علاوه بر مجازات قانونی، متهم را ملزم به عذرخواهی از شاکی کند که عذرخواهی در اذهان عموم از مصادیق بارز اعاده حیثیت محسوب می‌شود. اما مجازات افترا و نشر اکاذیب چیست؟ حسین‌پور در پاسخ به این سؤال می‌گوید: مجازات افترا، جزای نقدی و نشر اکاذیب 3‌ماه تا یک سال و 6 ‌ماه حبس به همراه 74ضربه شلاق است.‌‌