حنابندان در حمام تاریخی

   موضوع: حمام‌های تاریخی
   ویژگی: گرمابه قدیمی پونک به اواخر دوره قاجار تعلق داشت.
***
 گرمابه قدیمی پونک در دهه 40که سند بخش زیادی از اراضی شمال‌غرب تهران قدیم به نام عبدالحسین فرمانفرما بود، ساخته شد. قدیمی‌های پونک، قدیمی‌ترین گرمابه محله را به نام خزینه می‌شناسند و خاطرات‌ ریز و درشتی درباره آن نقل می‌کنند.

گرمابه پونک برخلاف همه گرمابه‌های قدیمی تهران سردر نداشت و اصلا به همین دلیل اهالی نام خزینه را روی آن گذاشته بودند. خزینه قدیمی پونک 3 گنبد خشتی داشت که آن را از معدود بناهای این محدوده در آن سال‌ها متمایز می‌کرد. احترام فدایی، دختر آخرین کدخدای پونک می‌گوید: «خزینه در کوچه روبه‌روی باغ خرابه ده بود. خرابه ده همانجایی بود که روستای قدیمی پونک در آن ساخته شد و بعدها به‌دلیل بارندگی‌های مکرر از بین رفت. خزینه در گودی قرار داشت و مردم از چند پله با شیب تند پایین می‌رفتند تا به رختکن و حمام برسند. خزینه 2در ورودی برای خانم‌ها و آقایان داشت و ساعت‌هایی از روز را به خانم‌ها و ساعت‌هایی را به آقایان اختصاص داده بودند. یکی از مراسمی که در خزینه برپا می‌شد، حنابندان بود. خانواده‌ها در روز حنابندان با شیرینی به خزینه می‌رفتند تا این مکان را برای برپایی مراسم آماده کنند. بعد هم مراسم باشکوه خاصی برپا می‌شد که مقدمه مراسم عروسی بود.» اهالی قدیمی پونک روایت می‌کنند که عمر خزینه پونک به قبل از سکونت عبدالحسین فرمانفرما در این منطقه مربوط می‌شود و احتمالا اواخر دوره قاجار ساخته شده است. درباره سرنوشت خزینه پونک هم روایت‌های مختلفی نقل می‌شود، اما قریب به اتفاق اهالی پونک معتقدند خزینه زیر پارکینگ عمومی امامزاده عینعلی و زینعلی(ع) مدفون شده است. خزینه که یکی از نخستین مکان‌های عمومی روستای پونک بود با گذشت زمان فرسوده شد و از سال 1355قابل استفاده نبود. احترام فدایی درباره ساخت دومین گرمابه پونک می‌گوید: «وقتی عمر خزینه به پایان رسید، اهالی پونک برای استحمام به روستاهای اطراف مثل باغ‌فیض و طرشت می‌رفتند تا اینکه حمام دیگری در سال 1365در کوچه پونه چهارم فعلی ساخته شد. زمین حمام دوم برای پدرم بود و قصد داشت یک بنای شخصی در آن بسازد، اما با درخواست یکی از روحانیون محلی زمین را وقف ساخت حمام عمومی کرد.» درهای حمام دوم که با نظر اهالی نام تعاون را روی آن گذاشتند تا 5سال قبل باز بود و آب آن از قنات پایین پونک تامین می‌شد، اما با گذشت زمان به انبار تبدیل شد.