اسرار‌ روستای‌نابینایان

محمود مولایی-روزنامه‌نگار

امروز، 24مهر (15 اکتبر) روز جهانی نابینایان یا عصای سفید است که در ایران هم گرامی داشته می‌شود؛ روزی که برای حمایت و آگاهی‌بخشی درباره حقوق افراد نابینا و کم‌بینا به این عنوان  نامگذاری شده است. طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی نزدیک به ۲۹۰میلیون فرد دارای آسیب بینایی در مناطق مختلف جهان هستند و در ایران هم حدود ۸۰۰هزار ایرانی به درجاتی از معلولیت بینایی مبتلا هستند. از میان مناطق مختلف ایران اما شرایط در یک روستای ایران خاص‌تر است؛ «چهاربرج» با قدمت 300ساله به روستای نابینایان شهره شده و در گذشته بسیاری از کودکان در آن به ‌صورت مادرزادی نابینا متولد می‌شدند.

راز نابینایی
چند سالی است که هر بار «چهاربرج» به‌عنوان یک روستای عجیب با جمعیت قابل توجه نابینا سر زبان‌ها می‌افتد، اما ماجرای شهرت روستا به این عنوان از آنجا شروع شد که از حدود 3-2 دهه پیش یک عارضه ژنتیک نابینایی در این منطقه شیوع پیدا کرد. ۲۰سال پیش برای یافتن علت این بیماری در چهاربرج چند گروه از ژاپن، انگلستان و ایران به فعالیت پرداختند که در نهایت ژن این بیماری با تلاش دکتر نورمحمد قیاسوند و همکارانش در سال 1387کشف شد. این کشف ضمن جلوگیری از تولد نوزادان نابینا به کابوس دیرینه زوج‌های ناقل درمورد سلامت جنین هم پایان داد. در نتیجه این تحقیقات در سال 1389نخستین فرزند بینای یک زوج ناقل ژن نابینایی در ایران و حتی جهان به دنیا آمد.

پایان نابینایی
دهیار روستای «چهاربرج» به همشهری می‌گوید: «دکتر قیاسوند ژن معیوبی را که سبب نابیناشدن برخی از افراد در روستا شده بود، کشف کرد.» آنطور که کورش صداقتی توضیح می‌دهد از آن زمان که ژن معیوب کشف شده است دیگر فرزند نابینا در روستا متولد نمی‌شود و شاید در 15سال گذشته فقط یک نفر نابینا متولد شده باشد که آن هم نتیجه ناآگاهی یا بی‌توجهی بوده است.
به‌گفته او، همان زمان هم اطلاق صفت روستای نابینایان به «چهاربرج» اشتباه بود. صداقتی می‌گوید: «اگر جمعیت روستا را درنظر بگیرید، به نسبت آن تعداد نابینایان روستا خیلی کم است، اما از همان زمان متأسفانه برخی در فضای مجازی خیلی به این مسئله پرداختند، به نوعی آن را بزرگ‌نمایی کردند و این تصور پیش‌‌ آمد که جمعیت نابینایان روستا خیلی زیاد است.» صداقتی با بیان اینکه در حال حاضر جمعیت روستا 2500نفر است، ‌اظهار می‌کند: «تقریبا حدود 1500نفر از ساکنان روستا مهاجرت کرده‌اند. اگر جمعیت روستا را در گذشته 4هزار نفر درنظر بگیرید، حدود 28نفر نابینا در این جمعیت متولد شده‌اند. از این تعداد افراد نابینا 7تا 8نفر فوت کرده‌اند و حالا فقط 20نفر نابینا در روستا زندگی می‌کنند.»