فرار واهی از تنهایی با سگ یا گربه

حسن موسوی‌چلک؛ رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

برخی افراد تحت‌تأثیر تبلیغات و اثرپذیری از اطرافیانشان به سمت نگهداری از حیوانات خانگی می‌روند و این سبک زندگی را انتخاب می‌کنند. در این جمع افراد مجرد یا حتی خانواده‌هایی دیده می‌شوند که بدون آگاهی عمیق دست به این انتخاب می‌زنند.
برخی به‌دلیل علاقه به حیوانات و غافل از تبعات آن، به این نوع سبک زندگی تمایل پیدا می‌کنند و انتخاب برخی هم ناشی از تنهایی‌شان است.
از نظر من، هیچ ارتباطی جای ارتباط انسانی را نمی‌گیرد، اما در شرایط موجود این نگاه رایج شده است که با انتخاب حیوانات خانگی می‌توان خلأ ناشی از نبود ارتباط را حل و فصل کرد و برخی به این شکل خود را قانع می‌کنند.
واقعیت این است که نگهداری از حیوانات خانگی ازجمله سگ و گربه در جامعه ایرانی تبدیل به چشم و هم‌چشمی شده است و بسیاری تلاش می‌کنند خود را در دایره رفتاری که مد شده است، حاضر نگه دارند و به همین دلیل می‌بینیم که افراد با حیوان خانگی خود به پارک می‌روند و حتی نام خاصی برایش انتخاب می‌کنند تا به باقی افراد نشان دهند که از زمانه عقب نیستند.
در جمع صاحبان حیوانات خانگی باید گفت که برخی برای ابراز وجود چنین تصمیمی می‌گیرند؛ به‌عنوان مثال فردی را در خیابان‌های شهر می‌بینیم که یک سگ سفید با جثه بزرگ را در کنار خود دارد؛ درحالی‌که حتی نگه داشتن قلاده سگ برای او دشوار است یا لباس‌های خاصی را به تن حیوان خانگی می‌کنند تا این حیوان جلوه بیشتری در فضای عمومی داشته باشد؛ چنین رفتارهایی ناشی از تلاش‌های واهی برای ابراز وجود است.
نیم‌نگاهی به رفتار ایرانی‌ها با حیوانات خانگی در گذشته نشان‌دهنده این واقعیت است که حیوانات خانگی در دهه‌های پیش اجازه حضور در فضای خانه را نداشتند و انسان‌ها ضمن رعایت حقوق حیوانات خانگی، آنها را با فاصله از محیط زندگی‌شان نگه‌ می‌داشتند، اما در حال حاضر با توجه به ساختار معماری و شهری‌شدن جامعه، دیگر سبک ارتباط افراد با حیوانات خانگی و کارکردهایشان از بین رفته است.
در چنین شرایطی افراد به سمت ارتباط با حیوانات می‌روند و تلاش می‌کنند که با ایجاد سبک زندگی جدید، بستری را برای حضور این حیوانات ازجمله سگ در محیط خانه خود مهیا کنند؛ غافل از اینکه نبود فاصله میان فضای زندگی و حیوانات خانگی می‌تواند تبعات خاص خود را به همراه داشته باشد.
زمانی که جامعه به سمت شهری‌شدن حرکت می‌کند و در کنارش تبلیغات بیرونی برای پذیرش حیوانات خانگی به‌عنوان عضوی از خانواده وجود دارد، شرایطی مهیا می‌شود که ناخواسته و بدون توجه به تبعات همنشینی با حیوانات خانگی، سرعت این سبک زندگی غیرایرانی در جامعه بالا برود.
واقعیت این است که در رابطه با دلایل افزایش نگهداری حیوانات خانگی نمی‌توان به یک عامل اشاره کرد؛ فرار از تنهایی، تلاش برای دیده‌شدن، تبلیغ سبک زندگی جدید و... دست به‌دست هم می‌دهند تا برخی افراد به سمتی بروند که این سبک زندگی را انتخاب کنند؛ شیوه‌ای از زندگی که حتی می‌تواند موجب آزار و اذیت اطرافیان و به‌خصوص همسایگان شود. در قوانین ایران نیز به این موضوع تا حدودی اشاره شده است و زمانی که حیوانات خانگی موجب آزار و اذیت شوند، افراد می‌توانند از اهرم‌های قانونی استفاده کنند، اما در غیراین صورت با توجه به اینکه فروشگاه‌ها و مراکز پزشکی مربوط به حیوانات خانگی در سراسر کشور فعال هستند، هنوز منع قانونی‌ای وجود ندارد.
متأسفانه این سبک زندگی عادی‌سازی‌ شده است و باید قبول کرد که اگر وابستگی به حیوان خانگی موجب تحت الشعاع قرار گرفتن ابعاد دیگر زندگی شود و حقوق دیگران را زیر پا بگذارد، در جامعه آثار خوشایندی نخواهد داشت.