اولین خودروی آبپاش برای مهار زبانههای سوزان
موضوع: تولد اطفائیه
موقعیت: میدان توپخانه، ابتدای خیابان چراغ برق
***
دورانی که احتسابیه امور تهران را بهعهده داشت، علاوه بر خدمات محوله، اگر حریقی رخ میداد باید با 100رأس اسب، قاطر، الاغ، مشک آب و سقاهایی که در اختیار داشتند، آن را خاموش میکردند. جلال ملکی، سخنگوی آتشنشانی تهران، با بیان این موضوع که در سال 1303بلدیه تهران تنها یک دستگاه اتومبیل آبپاش برای آبپاشی خیابانهای خاکی شهر داشت و همین وسیله مقدمه شکلگیری نهادی برای مقابله با آتشسوزی در تهران شد، داستان نخستینهای آتشنشانی در پایتخت را روایت میکند: «1304هنگامی که سرلشکر کریم بوذرجمهری کفالت بلدیه تهران را برعهده داشت، تهران صاحب اداره اطفائیه شد، آن هم با اضافه کردن چند متر لوله و چند شیر به همان ماشین آبپاش.
در ابتدای تأسیس اداره اطفائیه، فردی آلمانی به نام «هانری فردریش دوئل» به ریاست فنی و یکی از افسران روسی به نام «کلنل وربا» به ریاست نظامی آن منصوب شدند. با ریاست این افراد اداره اطفائیه با 15نفر پرسنلکه همگی از درجهداران قشون بودند، کار خود را شروع کرد. ولی در سالهای بعد، به موازات تجهیز اداره اطفائیه، در کادر ادارهکننده آن نیز تغییراتی بهوجود آمد و ادارهاش تحتنظر رؤسای ایرانی که از بین افسران ارتش انتخاب میشدند، قرار گرفت. ابتدا اداره اطفائیه در 300متری میدان توپخانه و ابتدای خیابان چراغ برق آن زمان (امیرکبیر فعلی) فعال شد و یک دستگاه اتومبیل آبپاش تنها دارایی آن را تشکیل میداد.»
ملکی در ادامه صحبتهایش ماجرای تامین آب برای خاموش کردن آتش را تعریف میکند: «در آن دوران عدهای از افراد، با گاریهای اسبی که منبع فلزی بزرگی روی آنها تعبیه شده بود، از سرچشمه قناتها آب برداشت میکردند و به منازل شهروندان میرساندند، اما مسئولان بلدیه وقتی استقبال مردم را دیدند، پایشان را فراتر میگذاشتند و همین ماشین آبپاش را برای انتقال آب به نقاط مختلف شهر اختصاص دادند.
این کار آنها هم اتلاف وقت کمتری داشت و هم در مقایسه با کار آببرها آسانتر بود. به همینخاطر بلدیه برای گسترش آبرسانی، 5 دستگاه اتومبیل مشابه آن خودرو را از کشور آلمان خرید و در نتیجه، اداره اطفائیه صاحب 6 دستگاه اتومبیلی شد که همچنان برای آبرسانی هم از آن استفاده میشد.»