عقب‌نشینی مهاجمان از تالاب نئور

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

حیات مجدد و مشاهده میگوی گاماروس به‌عنوان گونه بومی، شاخص و منحصر به‌فرد در تالاب حفاظت شده نئور نشان‌دهنده موفقیت‌آمیز بودن عملیات پاکسازی این تالاب طی سال‌های اخیر است.یکی از مهم‌ترین تهدیدهای دریاچه نئور گونه مهاجم ماهی کاراس است که در سال۸۴ در این دریاچه مشاهده و سبب تغییر اکوسیستم و زنجیره غذایی و از بین رفتن یکی از مهم‌ترین گونه شاخص این دریاچه میگوی گاماروس شد. از سال ۸۸ پرورش ماهی قزل‌آلا برای تنظیم اکوسیستم تالاب و توسعه گردشگری در حاشیه تالاب شروع شد ولی به‌دلیل نبود گاماروس و توان رشد بالا متوقف شد.وجود ماهی کاراس در تالاب نئور یکی دیگر از مهم‌ترین دلایلی است که نباید گونه‌های مهاجم را به مناطق بکر معرفی کرد. اگرچه ریشه‌کن کردن گونه‌های مهاجم آبزی از سطح اکوسیستم‌ها امری دشوار و به‌اعتقاد برخی متخصصان تقریبا ناممکن است اما تلاش‌ها برای کنترل جمعیت گونه مهاجم کاراس و بهبود شرایط تالاب نئور ادامه دارد.

دفع مهاجمان ادامه دارد
حاتم فرضی‌زاده، رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اردبیل: میگوی گاماروس در گذشته در این تالاب وجود داشت اما با حضور ماهی مهاجم کاراس و تشدید آلایندگی و بالارفتن بار آلی این تالاب طی یکی‌دودهه اخیر تنها در چشمه‌های اطراف تالاب گاماروس دیده می‌شد. گاماروس به‌عنوان گونه شاخص جانوری تالاب نئور در آب‌های آلوده امکان ادامه حیات ندارد و در آب‌های تمیز دیده می‌شود. از دهه۹۰ آثاری از گاماروس در نمونه‌برداری‌های کارشناسان محیط‌زیست دیده نمی‌شد. با تداوم عملیات پاکسازی تالاب نئور شاهد رشد تصاعدی گاماروس در این تالاب خواهیم بود. طی 3سال اخیر با رهاسازی اردک ماهی که به پیشنهاد مراکز علمی و تحقیقاتی انجام شد و تورریزی گسترده در مقاطع زمانی مشخص تالاب پاکسازی و شرایط آن به میزان قابل‌توجهی بهبود یافت.

گونه بومی ارزشمند
پیش از ورود گونه‌های غیربومی مانند ماهی کاراس، تالاب نئور زیستگاه گونه‌های بومی خاصی بود. یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گونه‌های بومی این تالاب ماهی قزل‌آلای خال قرمز (Salmo trutta fario) بود که در این منطقه رشد و تکثیر طبیعی داشت.کاراس غذای ماهی قزل‌آلا و در فصل تخم‌ریزی، تخم‌های این ماهی را نیز می‌خورد. به‌دلیل کیفیت بالای گوشت و ارزش اقتصادی بالا همواره مورد توجه صیادان و افراد محلی بوده است.

چرا گاماروس مهم است
گاماروس‌ها ازانواع سخت‌پوستان ناجورپا هستند که اهمیت زیادی در زنجیره غذايی و پالایش محیط از مواد آلی دارند. تنوع انواع گاماریدها در دریاها و منابع آب‌های داخلی با تغذیه از ذرات موادآلی محیط با منشأ گیاهی و جانوری و دربرخی ازگونه‌ها از طریق صید طعمه موجب انتقال ماده و انرژی به سطوح بالاتر زنجیره‌های غذايی محیط‌زیست می‌شوند.