انتقال نفت خام کرکوک از طریق لوله‌

محمدتوفیق مشیرپناهی| روزنامه‌نگار:


واقعه تصادف تانکر حمل مواد نفتی با یک دستگاه اتوبوس و کشته شدن 11 نفر  از شهروندان در ورودی ترمینال سنندج فضایی تأسف‌بار در استان پدید آورد. مردم پرسش‌هایی در مورد علل وقوع این حوادث دارند، ضمن این‎که تلفات انسانی و محیطی در این تصادف به نسبت تصادف‌های جاده‎ای که بر اثر تردد تانکرهای حمل سوخت عراقی در یک سال اخیر روی داده، زیاد بوده است.
 جدای از کیفیت عملکرد دستگاه‎های امدادی مثل آتش‎نشانی و علوم پزشکی در محل تصادف، موضوع مهم، تردد تانکرهای سوخت است. بر اساس توافق اواخر سال گذشته میلادی میان دولت عراق و ایران، روزانه حدود ۳۰ هزار بشکه نفت کرکوک با تانکر به پالایشگاه کرمانشاه منتقل می‌شود. 
   آمار دقیقی از حجم انتقال روزانه نفت و مواد سوختی با ده‌ها نفت‌کش در جاده‌های استان از جمله مریوان-سنندج به کرمانشاه و گاه استان‌های مرکزی در دست نیست. کارشناسان نفتی معتقدند انتقال روزانه مواد سوختی در این حجم از راه لوله‌کشی میان استان کرکوک با کرمانشاه امکان‎پذیر است. اگر عملیات لوله‌کشی شروع شده باشد، تا زمان اتمام عملیات، آخرین راه استفاده از تانکرهای حمل مواد سوختی ا‌ست. این تانکرها باید سالم و نو و بدون ایراد و فرسودگی باشند. از طرفی رانندگان عراقی طرف توافق باید آموزش ببینند و با مسیر به طور کامل آشنا باشند و به انواع مسیریاب و جی‌پی‌اس و مکانیک و کمک راننده مجهز باشند. 
   در یک سال اخیر تانکرهای حمل مواد سوختی به این موارد ایمنی مجهز نبوده‌اند. در خوش‌بینانه‎ترین حالت، تردد این تانکرها حتی اگر بدون وقوع اتفاق و تصادفی باشد، به محیط‌زیست خسارت وارد می‌کند و موجب استهلاک محیطی چون آسفالت درون‌شهری مریوان و جاده‌‌ها می‌شود. مشکل تانکرها به همین‎ها ختم نمی‌شود.

 یکی از مسئولان هلال‎احمر استان تعداد تصادفات جاده‎ای این تانکرها با خودروهای در حال تردد یا واژگون شدن تانکر و مواد سوختی در محیط‌زیست محل واقعه را 30 درصد از کل تصادفات جاده‎ای استان اعلام می‌کند. طبق آمار مرکز آمار پلیس راه کردستان، در 10 سال گذشته 187 تا 190 دستگاه تانکر واژگون شده است. یعنی سهم متوسط هر سال 19 تانکر است که با تقسیم بر 365 روز سال متوجه می‌شویم که هر 19 روز یک تانکر در جاده‌های کردستان واژگون شده است.
   مهم اینکه با وجود مطرح کردن پی‌درپی این خسارت‎ها با نمایندگان مریوان و سنندج در مجلس، تا حالا درخواست‎های موکلان و شهروندان آنچنان که باید،پیگیری نشده است.
 از طرفی هر گاه تانکرهای حمل سوخت در استان موجب حادثه‌ای می‎شوند و موضوع حادثه بالا می‎گیرد، بازار ابراز نظر داغ می‌شود. در کوتاه‌زمان اما نمی‎توان انبوه نظرها را جمع‌بندی کرد و به نتیجه قابل قبول و اقدام عملی با طرح خواسته‎های مردم رسید. 
گویی حادثه‎ای به وقایع پیش‌تر افزوده می‌شود، خانواده قربانیان در پی احقاق حقوق فوت‌شدگان و زخمیان سرگردان می‎شوند و موضوع کم‌کم رنگ می‎بازد و به فراموشی سپرده می‎شود. در پی تصادف ترمینال سنندج، فرمانده پلیس راه کشور، در یک تصمیم‌گیری درست، ممنوعیت تمامی ترددهای شبانه تانکرهای سوخت در جاده‌های کشور را اعلام کرد. 

   در پی اظهارات کارشناسان نفتی و اعلام آمار تصادف‌هایی که در سال اخیر رخ داده است، مشخص شد که انتقال نفت خام از کرکوک به کرمانشاه با کامیون احتمال تصادف و برخورد را افزایش می‌دهد و باید از ایجاد خط لوله‌ای برای انتقال نفت کرکوک به کرمانشاه استفاده کرد تا نیازی به استفاده از عملکرد این کامیون‌ها برای حمل سوخت نباشد.