شفاف‌سازی در طبقه نهم
دیروز پس از ادعای رئیس سازمان پدافند غیرعامل درباره وجود سرورهای نسخه‌های کپی تلگرام خبرنگاران به ساختمان امامره وزارت ارتباطات رفتند
ارتباطات زیرساخت وابسته به وزارت ارتباطات ایران دیروز زیر ذره‌بین خبرنگارها بود تا یک ادعای خاص را بررسی کنند. سردار محمدحسین جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل روز گذشته گفت: در طبقه نهم ساختمان امام‌خمینی(ره) (ساختمان زیرساخت) سرورهای ویژه‌ای برای هاتگرام و تلگرام طلایی (تلگرام‌های کپی با قابلیت دور زدن فیلترینگ) فراهم شده است. او تأکید کرد که این امکانات به جای اینکه در اختیار یک سرویس خارجی و فیلترشده باشد، بهتر بود به پیام‌رسان‌های داخلی و به‌صورت مشخص پیام‌رسان سروش می‌رسید. وزیر ارتباطات در واکنش، این سخنان را سخنان نادرستی دانست که برای کشور هزینه‌تراشی در پی خواهد داشت اما تأکید کرد حاضر است دراین باره شفاف‌سازی کند. جهرمی در پاسخی نسبتا تند و با کنایه به اظهارات چندی پیش رئیس سازمان پدافند غیرعامل درباره دزدیده‌شدن ابرها و تغییرات زیست‌محیطی توسط عوامل خارجی گفت: اگر دزدیده شدن ابرها را نتوان به راحتی ثابت کرد وجود نداشتن سرورهای هاتگرام و تلگرام طلایی در یکی از ساختمان‌های وزارت ارتباطات را می‌توان به راحتی ثابت کرد. نمی‌دانم چرا بعضی‌ها با اظهارنظرهای نادرست برای نظام هزینه می‌تراشند. به گزارش همشهری، برهمین اساس، روابط عمومی وزارت ارتباطات روز گذشته از خبرنگاران حوزه فناوری دعوت کرد تا از طبقه نهم ساختمان امام خمینی(ره) بازدید کنند. سهراب آغ‌بیات، مدیرکل کنترل و پایش شبکه ارتباطات زیرساخت وزارت ارتباطات در این بازدید به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
اینجا سرور نیست
طبقه نهم ساختمان امام خمینی(ره) در وزارت ارتباطات مربوط به مدیریت VOICE یا انتقال صدا در کشور است. ارتباطات صوتی تلفن‌های ثابت و همراه در بخش‌های مختلف این ساختمان مدیریت می‌شود. هر بخش از این طبقه به یکی از سامانه‌های انتقال صدا مرتبط است اما به‌طور کلی، بخش‌هایی برای تماس‌های درون‌شهری، بین‌شهری و تماس‌های بین‌المللی در این طبقه قرار گرفته است. سامانه‌های ارتباطی در این طبقه شامل تعدادی سوییچ، سیم‌های در هم تنیده شده و سامانه‌های خنک‌کننده است. اما سرور یا سامانه‌ای شبیه آن در این طبقه قرار نداشت. به‌خاطر شفاف‌سازی بیشتر، تمام درهای طبقه نهم - حتی بخش هواساز و تهویه که درهایش قفل بود - به روی خبرنگاران باز شد. نتیجه این بود که در ساختمان «سرور» و تجهیزات مربوط به آن وجود ندارد.
جابه‌جایی سرور غیرممکن است
به گزارش همشهری، طی بازدید خبرنگاران بعضی دغدغه‌ها و احتمالاتی را که ممکن است به ذهن افراد عادی بیاید، مطرح کردند؛ از جمله درباره احتمال وجود یک سرور در طبقه‌ای دیگر سؤالاتی مطرح شده و برخی نیز گفتند احتمالا سرورها در طول چند ساعت اخیر جابه‌جا شده‌اند. سهراب آغ‌بیات، مدیرکل کنترل و پایش شبکه ارتباطات زیرساخت وزارت ارتباطات دراین باره به خبرنگاران گفت: «بحث اصلی که پیش‌تر مطرح شده درباره طبقه نهم ساختمان زیرساخت بود و ما نیز می‌خواستیم دراین باره شفاف‌سازی کنیم. تجهیزات مخابراتی و پنل‌هایی که در اینجا وجود دارد، قابل جابه‌جایی هستند اما انتقال‌شان بسیار زمان‌بر و پرهزینه است و باید به جز سخت‌افزار، تجهیزات و افراد نیز منتقل شوند. این کار دست‌کم چند روز زمان می‌گیرد و در عرض چند ساعت مطلقا غیرممکن است.»
طلاگرام: حمایتی نگرفته‌ایم
طی روزهای اخیر گروهی نسخه‌های کپی تلگرام را عامل دور زدن فیلترینگ و به نوعی سیاست در پیش گرفته درباره تلگرام دانسته‌اند. معاون دادستان کل کشور به تازگی اذعان کرد که با وجود گذشت ۷۰روز از فیلترینگ هنوز ۳۰میلیون نفر در کشور از تلگرام استفاده می‌کنند و به همین‌خاطر به‌صورت جدی خواستار برخورد با هاتگرام و تلگرام طلایی شد.
بحث حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی البته موضوع تازه‌ای نیست. تلگرام که فیلتر شد، این بحث نقل محافل برخی مسئولان بود. از طرفی، وام‌های چند میلیارد تومانی به چند پیام‌رسان برگزیده داده شد و از طرفی دیگر، پیام‌رسان‌ها این پشتیبانی‌ها را کافی ندانسته و تأکید کردند به امکانات بیشتری مشابه آنچه در اختیار تلگرام قرار گرفته بود، نیاز دارند. در سوی دیگر بازار اما نسخه‌های فرعی تلگرام در حال رشد و عضوگیری بودند. از همه خوش‌اقبال‌تر، تلگرام طلایی یا طلاگرام بود که گفته شد 25میلیون کاربر جذب کرده و با وجود حذف شدن بقیه نسخه‌های فرعی از کافه‌بازار و فضاهای مشابه دانلود برنامه، همچنان نسخه بدون فیلتر تلگرام را به کاربرانش ارائه می‌کرد. پیش‌تر شبهه‌هایی درباره دریافت کمک‌های دولتی به طلاگرام نیز مطرح شده بود. در همان زمان، همشهری گفت‌وگویی با روابط عمومی شرکت دانش‌بنیان «راهکار سرزمین هوشمند»، شرکت سازنده طلاگرام ترتیب داد تا درباره جزئیات ماجرا اطلاعات کسب کند.
روابط عمومی این شرکت تأکید داشت این شرکت کاملا خصوصی است و در حوزه B2B و B2C کار می‌کند و مشارکت عجیب و سرمایه تسهیلاتی هم نداشته است. روابط عمومی این شرکت در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد: برای ارائه بعضی خدمات خاص در کشور سرور پردازشی دارند اما سروری برای ذخیره اطلاعات کاربران وجود ندارد. آنها ضمنا می‌گویند فیلترینگ را دور نزده‌اند: «برای اینکه فیلترینگ روی سامانه ما اثر نگذارد، از روشی مشابه آنچه در دانشگاه‌ها رخ می‌دهد، استفاده کردیم. به همین دلیل از نظر فنی فیلترینگ را دور نزدیم بلکه از آی‌پی‌هایی استفاده کرده‌ایم که فیلتر نیست.» از سوی دیگر اما 3 نفر از کارشناسان امنیت سایبری چندی پیش در گفت‌وگو با همشهری امنیت نسخه‌های کپی تلگرام را زیر سؤال بردند. این کارشناسان پس از بررسی کدهای این نسخه‌ها اعلام کرده‌اند که این اپلیکیشن‌ها دسترسی‌های غیرعادی به اطلاعات کاربران دارند.