نمای نزدیک
بوی سوختگی گاومیش‌ها
طبق گفته محلی‌ها، از سوختن گاومیش‌ها در آتش‌سوزی هورالعظیم یک ماه می‌گذرد
پروانه بندپی| خبرنگار همشهری استان‌ها:
امروز پانزدهمین روزی است که هورالعظیم در آتش می‌سوزد و گویا اراده‌ای برای مهار این آتش لجام‌گسیخته وجود ندارد. البته پانزدهمین روز به گفته مسئولان و سی‌امین روز به گفته محلی‌ها.
مردم محلی می‌گویند آتش‌سوزی مربوط به ماه قبل است؛ 3 روز پس از عید فطر (26 خرداد)، اما مسئولان محلی اعلام کرده‌اند که آتش هور از 12 تیر شروع شده است.
اما در هر حال آتش همچنان زبانه می‌کشد. گفته می‌شود مسئولان استان و کشور با مقامات عراق مذاکره کرده‌اند تا آتش در بخش عراقی تالاب مهار شود، اما تا امروز هیچ اقدام خاصی از سوی عراق برای مهار آتش صورت نگرفته است.
دوسوم این تالاب 48 هکتاری در کشور عراق قرار دارد و مشکل همین‌جاست. بخش ایرانی تالاب در همان روزهای اول آتش‌سوزی خاموش شد، اما آتش در بخش عراقی تالاب هنوز که هنوز است زبانه می‌کشد و دود آن به چشم ساکنان پیرامون تالاب در استان خوزستان و دام‌هایشان می‌رود. دام‌هایی که نه‌تنها دود، بلکه آتش را نیز بر تن و پوست خود حس کرده‌اند و زبان گفتن ندارند تا بگویند چه بر سرشان آمده است و چه رنج و سوزشی را تحمل می‌کنند.
هفته گذشته خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که دل شهروندان خوزستانی و دیگر هم‌وطنان را ریش‌ریش کرد؛ تصاویری از 3 رأس گاومیش مربوط به شهر رفیّع (از توابع شهرستان هویزه) که پوستشان سوخته و کنده شده بود، در فضای مجازی دست به دست شد و دل همگان را به درد آورد. محلی‌های شهر رفیّع می‌گفتند آتش تند هورالعظیم پوست این حیوانات زبان‌بسته را کنده است، اما فرماندار هویزه و مسئولان محیط زیست خوزستان، خبر را تکذیب کردند و گفتند آتش هورالعظیم ربطی به کنده شدن پوست گاومیش‌ها ندارد و پوست این دام‌ها در یک درگیری خانوادگی سوخته و کنده شده است.
از تکذیب تا تایید خبر
«ناظم ثبوتی» فرماندار هویزه در گفت‌وگویی تاکید کرد که «انتشار تصاویر سوختن تعدادی از گاومیش‌های رفیّع در آتش‌سوزی هورالعظیم صحت ندارد و تصاویر مربوط به یک درگیری خانوادگی در چند ماه پیش در سوسنگرد است که یکی از طرفین درگیری، طویله گاومیش‌های خانواده دیگر را آتش زده و موجب سوختگی چند رأس گاومیش شده است.»
وی گفت: «بخش عمده آتش‌سوزی هورالعظیم در ایران نیست و آن مقدار هم که در ایران است، از رفیّع 17 کیلومتر فاصله دارد و در آن منطقه دامی وجود ندارد.»
اما حالا هم مالک گاومیش‌ها در گفت‌وگو با رسانه‌های محلی سوختن گاومیش‌ها را مربوط به آتش هور دانسته و هم مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دشت آزادگان آن را تایید کرده و البته عنوان کرده که گاومیش‌ها متعلق به شهر بستان هستند، نه رفیّع.
آتش هور؛ بلای جان گاومیش‌ها
مدیر جهاد کشاورزی دشت آزادگان روز یک‌شنبه (24 تیر) گفت: 3 رأس گاومیش در منطقه رومین بستان دچار سوختگی شده‌اند و علت بروز این حادثه هم آتش‌سوزی هورالعظیم است.
«قاسم بیت سعید» گفت: کارشناسان ما با حضور در منطقه به بررسی علت این حادثه و میزان خسارات واردآمده به دامداران پرداختند و پس از بررسی میزان خسارت، مشخص شد که 3 رأس گاومیش به علت آتش‌سوزی هورالعظیم دچار سوختگی شده‌اند و پوستشان کنده شده است.
این مسئول با بیان این‌که برآورد میزان خسارت واردشده برای هر رأس گاومیش 10 میلیون تومان و در مجموع 30 میلیون تومان است افزود: برآورد خسارت به سازمان جهاد کشاورزی استان و اداره کل مدیریت بحران استانداری ارائه شده تا جبران خسارت صورت گیرد، چون آتش‌سوزی تالاب جزو حوادث غیرمترقبه به شمار می‌آید.
بیت سعید گفت: با توجه به شرایط بحرانی آب در بستان، با تانکر در حال آب‌رسانی به دامداران منطقه هستیم، چون دام‌ها به آب نیاز دارند و حیاتشان به‌شدت به آب وابسته است.
از زبان شاهد ماجرا
در این میان، برخی از رسانه‌های محلی برای اطمینان یافتن از صحت و سقم داستان تلخ سوختن گاومیش‌ها و پرهیز از دامن زدن به شایعات، خود در محل وقوع حادثه حضور یافتند تا از نزدیک شاهد ماجرا باشند.
«ام‌گاطع» صاحب 3 گاومیشی است که گفته می‌شود در آتش هور سوخته‌اند. او حادثه سوختن گاومیش‌هایش را این‌طور برای ایرنا تعریف می‌کند: «روز سوم بعد از عید فطر بود که «شَهبه» و «نقطه» و «الگرعه» (نام سه گاومیش) ناپدید شدند. ما دنبالشان گشتیم و بعد از مدتی نزدیک پایانه چذابه که نیزارهای هور آتش گرفته بود، آنها را سوخته و درگِل‌مانده پیدا کردیم.»
او می‌گوید: «به‌زحمت تا شهر «رفیّع» رفتیم و توانستیم یک کامیون تهیه و گاومیش‌ها را تا خانه حمل کنیم. بعدش دامپزشک را خبر کردیم. دامپزشک گفت معالجه هر کدام از گاومیش‌های سوخته یک میلیون تومان هزینه دارد و ما هم چون چاره‌ای نداشتیم، قبول کردیم.»
ام‌گاطع ادامه می‌دهد: «روزهای اول سر گاومیش‌ها متورم و بزرگ شده بود. حالا اما یک ماهی گذشته و حالشان بهتر شده و اگر هور آب خوبی داشت، شاید زودتر حالشان خوب می‌شد، چون در زمان آتش گرفتن می‌توانستند به آب بزنند تا نسوزند، ولی هور خشک بود.»
او می‌گوید: «با وجود بخشدار و شورا و جهاد کشاورزی در منطقه، هیچ کس از سوختن دام‌های ما خبردار نشد، چون این مسئولان به هیچ‌کس اطلاع نداده بودند.»
****
هرچند روز یک بار، خبر آتش گرفتن بخشی از تالاب هورالعظیم به گوش می‌رسد، به‌خصوص در فصل تابستان. هورالعظیم آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین در مرز جنوب غربی کشور قرار دارد؛ تالابی که پرورش گاومیش از مهم‌ترین مزایای این تالاب به شمار می‌رود. اما در ماه‌های اخیر با کاهش شدید آب کرخه (منبع آب هورالعظیم) و خشک شدن انهار منشعب از این رودخانه، گاومیش‌ها دچار تشنگی و مرگ تدریجی شده‌اند؛ گاومیش‌هایی که تمام دار و ندار هورنشینان هستند. اهالی هور شغل دیگری جز گاومیش‌داری ندارند و حالا یکی‌یکی دام‌هایشان مثل برگ خزان می‌افتند و می‌میرند و کسی هم پاسخگو نیست.
در همینه زمینه :