دغدغه ساخت‌وسازهای غیر‌مجاز

محمدتوفیق مشیرپناهی| روزنامه‌نگار:
 
ساخت و سازهای غیرمجاز از مشکلاتی است که پیش روی شهرها قرار دارد. در این زمینه قوانین موجود به شکل موثر مانعی برای جلوگیری از این ساخت و سازها نیست. از جمله، ماده 100 قانون شهرداری‌ها از قوانین نیازمند اصلاحات است. بر این اساس و با توجه به رشد ساخت و سازهای غیرمجاز در محدوده شهری، به ویژه در سنندج، اصلاح این قانون ضروری است.  از دیگر مشکلات ماده 100 قانون شهرداری‌ها، تبصره این قانون است که بر اساس آن «مالک در صورت تخلف می‌تواند درصدی از ارزش معاملاتی ملک را به ‌عنوان جریمه پرداخت کند» که ادامه این روند سبب می‌شود بسیاری از گرفتن پروانه خودداری کنند. سنندج طبق آخرین سرشماری نفوس سال 1395، 30هزارو33 کیلومتر‌مربع مساحت و بیش از 430 هزار نفر جمعیت دارد که از این تعداد جمعیت، 54 درصد در حاشیه شهر و نواحی منفصل شهری مثل ننله، حسن‎آباد و نایسر زندگی می‌کنند. شهر سنندج شهرداری مرکزی، 3 منطقه و 4 ناحیه شهرداری دارد.

تعداد پرونده‌های ساخت و ساز غیرمجاز در این شهر نشان می‌دهد که این پدیده در سال 96 نسبت به سال گذشته رشد زیادی کرده است. این اتفاق را باید به صورت علمی و کارشناسی و از دید آسیب‌های اجتماعی بررسی کرد، زیرا ساخت و سازهای غیرمجاز، چه در حاشیه‌های شهر و نواحی سه‌گانه منفصل شهری (84 درصد) و چه در تراکم و تغییر کاربری داخل شهر (12 درصد)، به رشد خود ادامه می‌دهد. طبق آمار مرکز پژوهش حوزه امور شهری استانداری  نقطه اوج ساخت و سازهای غیرمجاز هنگام تغییر مدیران شهری و شهرداران است. برای نمونه حین تغییر شهردار سنندج (آذرماه 96) نمودار رشد ساخت و ساز بالاترین میزان را نشان می‌دهد. این آمار در سال 95 رشد پایین‌تری را در حدود 60 درصد نشان داده است. تخلف ساختمانی به معنی نقض قوانین و ضوابط شهرسازی، فنی، ایمنی و بهداشتی در احداث ساختمان است و ابهام در قوانین و مقررات ناظر بر ساخت و ساز از جمله علل تخلف ساختمانی است که مبنای رسیدگی به تخلفات در محدوده قانونی و حریم مصوب شهرها (بر اساس ماده 100 قانون شهرداری‌ها و تبصره‌های آن) محسوب می‌شود. اکنون در محدوده شهر سنندج ساخت و سازهای غیرمجاز به‌ویژه در ارتفاع (در املاک قولنامه‌ای) به معضلی بزرگ تبدیل شده است که در آینده عواقب ناگواری خواهد داشت. هنگام اخذ مجوز احداث ساختمان توجه به چند نکته در تعیین تعداد طبقات و میزان بنا موثر است. از جمله این موارد عرض معبر و نحوه تامین پارکینگ است. همچنین وقتی مالکان می‌خواهند مجوز بگیرند، تعداد طبقات و بنا و نقشه ارائه‌شده مشخص و طبق ضوابط است. ولی حین اجرا، حتی با وجود مهندس ناظر و پلیس ساختمان، تعداد طبقات از 6 یا 7 طبقه به 9 یا 10 طبقه می‌رسد که باید بررسی شود. موارد هشت‌گانه انواع تخلفات در ساخت و سازهای غیرمجاز سنندج، حومه، حاشیه و نواحی منفصل شهری عبارتند از بنای بدون پروانه، تجاوز به معابر شهر و رعایت نکردن اصول فنی، تخلف اضافه بنا در منطقه مسکونی و تجاری، احداث ساختمان مغایر با کاربری، احداث نکردن پارکینگ، تخلف مهندس ناظر، سستی بنا و تخلف تراکم ساختمانی.