هوس قمار آخر
انتشار کتاب ناگفتههای پزشکان عباس کیارستمی 8 سال پس از درگذشتش
شقایق عرفینژاد؛ روزنامهنگار
14تیرماه سال95، عباس کیارستمی در بیمارستانی در پاریس درگذشت. مرگ او میتوانست همینقدر ساده باشد، مثل فیلمهایش که همه در ستایش زندگیاند، اما تبدیل به یکی از پیچیدهترین و طولانیترین و در نهایت بینتیجهترین پروندههای پزشکی شد.
دکتر احمد میر، متخصص جراحی عمومی پس از نخستین عمل در اسفند1394 برای تعطیلات عید و در میانه درمان کیارستمی به سفر توریستی میرود و به اعتقاد بسیاری نبود او در نخستین روزهای پس از عمل و عفونت به مسئله دامن زده است. با گذشت ٤٠روز از درگذشت کیارستمی، سازمان نظامپزشکی، 4مورد قصور پزشکی و انتظامی را در پرونده
کیارستمیتأیید کرد.
آنطور که قائممقام معاونت انتظامی سازمان نظامپزشکی در آن زمان اعلام کرد در ١٦مورد از ٢٠محور بررسی شده در پرونده کیارستمی، پزشک و کادر درمان هر دو بیمارستان آراد و جم مشکلی نداشتند. در 4مورد که 2مورد آن قصور پزشکی و 2مورد نیز قصور انتظامی بود، کیفرخواست صادر و برای صدور رأی به هیأت بدوی ارسال شد. اما او جزئیات بیشتری ارائه نداد و گفت اینکه این قصور پزشکی مربوط به کدام پزشک است یا در کدام بیمارستان اتفاق افتاده، جزو اطلاعات محرمانه است. واکنش بهمن کیارستمی بعد از صدور این حکم این بود: «ما امیدوار بودیم تا چهلم پدرمان، نتیجه بررسیها اعلام شود تا اگر گزارش قابلقبولی ازسوی سازمان نظامپزشکی ارائه شد، از طرح شکایت بگذریم، اما با توجه به روند قانونی دادرسی و سؤالات متعددی که در رابطه با این پرونده مطرح شده، صدور حکم، بدون انتشار گزارش دقیق کمیسیون محترم قابلقبول نیست و انتشار این گزارش، پاسخگوی سؤالات و شبهات باشد.
در نهایت دکتر میر، به 3ماه محرومیت از طبابت در بیمارستان جم محکوم شد که البته هم از طرف خود دکتر میر مورد اعتراض قرار گرفت و هم هنرمندان به آن اعتراض کردند و در نهایت اجرا هم نشد. از طرف دیگر رئیس دادگاه بدوی به اعلام این حکم در رسانهها اعتراض کرد و آن را جعلی خواند و خانواده کیارستمی را تهدید به شکایت کرد.
در مقابل هم بهمن کیارستمی در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: «حکم منتشر شده در رسانهها همان است که بهدست وکلای خانواده کیارستمیرسیده است. حکم در اختیار من است و کلمهبهکلمهاش همانی است که در خبرگزاریها منتشر شده و اگر لازم شد تصویرش را منتشر میکنیم، اما مسئله مهمتری وجود دارد و آن عادت سازمان نظامپزشکی به فرافکنی و حاشیهسازی است؛ همانطورکه پیش از اعلام رأی ترجیح دادند با طرح مسائل حاشیهای مثل پرونده بیمارستان فرانسه و وصیت و اجازه دفن اصل موضوع را از دستور کارشان خارج کنند، امروز هم ترجیح میدهند بهجای پرداختن به مباحث طرحشده حول حکم صادرشده، به مسائل حاشیهای و بیارتباط با پرونده پزشکی مرحوم کیارستمی بپردازند.»
در طول مدت رسیدگی به پرونده سفر کیارستمی به فرانسه برای ادامه درمان بسیار مورد بحث قرار گرفت و عنوان شد در شرایطی که کیارستمی در آن بهسر میبرده، چنین سفری اصلا به صلاح نبوده است، ولی او برخلاف توصیه پزشکانش این سفر را انجام داد؛ چراکه به قول خودش میخواست در بازیای که در تمام آن شکست خورده، صندلیاش را عوض کند، اما عوض کردن صندلی درواقع شکست آخر بود.
آن سوی ماجرا در هوس قمار آخر
در همان سال95 و بعد از درگذشت کیارستمی، اسماعیل رمضانی، شروع به گفتوگوهایی با پزشکان کیارستمیکرد که حالا در کتابی با عنوان هوس قمار آخر،
منتشر شده است.
رمضانی از چند سال پیش ژانری را در کارش انتخاب کرده بود و پرونده مرگ آدمهای معروفی را که حاشیهساز شدهاند، واشکافی میکند. نخستین کتاب درباره مرگ مرتضی پاشایی بود و بعد درباره مرگ آیتالله رفسنجانی نوشت.
کتاب هوس قمار آخر درباره عباس کیارستمی آخرین کتاب او در این سبک است. او میگوید: «خواستم از زاویه روایتهایی که شنیده نشده وارد این ماجرا شوم. در آن زمان چالشهایی بین جامعه هنری و جامعه پزشکی اتفاق افتاد و روایت جامعه هنری، روایت غالب جامعه شد. من میخواستم روایت مقابل را هم بشنوم؛ یعنی پزشکانی که در سوی دیگر این مرگ بودند؛ به همین دلیل با 7نفر از پزشکان او ازجمله دکتر پایدار که سرتیمی بود که وزیر بهداشت برای تیم پزشکی تعیین کرد تا بر روند درمان آقای کیارستمی نظارت کند، صحبت کردم. همینطور آقای زالی که در آن زمان رئیس سازمان نظامپزشکی و مسئول رسیدگی به این پرونده درمانی بود. همچنین خانم دکتر محرز که در زمینه عفونی عضو این تیم بود. من با تکتک این پزشکان صحبت کردم، ولی به دلایل مختلف که اصلیترینش این بود که میخواستیم هیجانات فروکش کند، تا حالا منتشر نشد. این گفتوگوها البته تبدیل به یک مستند 2ساعته هم شده که ممکن است منتشر شود.»
او میگوید:« در این کتاب هیچ قضاوتی نداشته و فقط روایت پزشکان را جمعآوری کردهایم و درستی و غلطی این حرفها با خواننده است. یکی از مهمترین بحثها در پرونده درمان نافرجام عباس کیارستمی، خطای پزشکی است.»