درِ‌سنگی این باغها، یک تن وزن دارد
جاذبه‌های گردشگری شهرها فقط در طبیعت چشم‌نواز خلاصه نمی‌شود. گاهی معماری خانه‌های روستایی به قدری دیدنی است که یکی از مقاصد گردشگری می‌شود؛ مثل درهای سنگی خانه‌های شهر تیران در استان اصفهان. به گزارش همشهری، بافت تاریخی باغ‌های شهر تیران با کوچه‌باغ‌هایی به طول ۴۰ کیلومتر، دیوارهای کاهگلی و درهای سنگی منحصر به فرد با قدمتی 2هزار ساله حالا گردشگران زیادی را به‌خود جلب کرده است. سال 1397هم ۸۰۰ درِ سنگی و درگاه در شهر تیران در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این در حالی است که پژوهش‌های تاریخی نشان می‌دهد در روزگار قدیم، تعداد این درهای سنگی حدود ۱۵۰۰ باب بوده و تعدادی از آنها در طول سال‌های اخیر به پل تبدیل شده، یا شکسته یا از بین رفته است.
شهر کوچه‌باغ‌ها و درهای سنگی
شهر تیران مرکز شهرستان تیران و کرون در جنوب غربی استان اصفهان واقع شده و به کوچه باغها و درهای سنگی‌اش معروف است. این درهای سنگی در بین آثار تاریخی کشور کم نظیر هستند و قدمت آنها به قبل از ورود آریایی‌ها به ایران می‌رسد. درهای سنگی باغها، خودش یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر کوچه باغ‌هاست. برخی از درهای سنگی طرح‌های زیبایی هم دارند؛ مانند گل سرخ. درهای سنگی بسیار سنگین هستند، اما به راحتی باز و بسته می‌شوند؛ همین، یکی از شاخصه‌های مهم درهای سنگی باغ های شهر تیران است.
درهای سنگی به‌گونه‌‌ای در چارچوب سنگی خود قرار گرفته‌اند که سنگینی درها مانع از باز و بسته شدن آنها نمی‌شود و این چارچوب و درِ سنگی به وسیله کلون قفل می‌شود. درهای سنگی در ابعاد یک متر در یک متر و ۲ متر تا
۲ و نیم‌متر با ضخامت ۵ تا ۱۵ سانتی‌متر ساخته شده و وزن‌شان از ۲۰۰ کیلوگرم تا یک تن است. علاوه بر درهای سنگی شهر تیران، ارگ قمیشلو، قلعه جاجا و برج‌های کبوتر هم ازجمله جاذبه‌های این شهر به‌حساب می‌آیند. کوچه باغ‌های تیران هم با پیچ و خم‌هایش که گاه کوچه باریکی با دیوارهای گلی می‌شود، بسیار زیباست.
چشمه سارها و تفرجگاه‌های طبیعی بکری هم مانند چشمه مرغاب در روستای قلعه ناظر که از کوه دالان کوه سرچشمه می‌گیرد، دارد. گون، کنگر و لاله‌های واژگون موقعیتی خاص برای تفریح و استراحت فراهم کرده است. قلعه تاریخی، حمام، مسجد و خانه‌های قدیمی روستای جاجا و شهر زیر زمینی وقبرستان ارامنه روستای کرد علیا یکی دیگر از ظرفیت‌های گردشگری در منطقه تیران است.
