این روستا حصار ندارد

محمود مولایی-روزنامه‌نگار

«سنگ‌تراشان» بدون حصار است؛ روستایی در 45کیلومتری شهرستان خرم‌آباد در لرستان با سازه‌های پلکانی همچون ماسوله در گیلان و به همین دلیل به سنگ‌تراشان، «ماسوله لرستان» هم می‌‌گویند. روستایی که در میان 2 آبشار قرار دارد و علاوه بر طبيعت زیبا، یک روستای تاریخی هم محسوب می‌شود. به‌دلیل فرم پلکانی «سنگ‌تراشان» سقف خانه یکی از اهالی روستا حیاط خانه دیگری است و به‌گفته دهیار روستا، خانه‌ها به یکدیگر راه دارند و به همین دلیل، «سنگ‌تراشان» به‌عنوان روستای بدون حصار شهره شده است.

 درختان کهن بلوط
«سنگ‌تراشان» شگفت‌انگیزترین روستای لرستان محسوب می‌شود که به‌گفته دهیار روستا، هرچند بیشتر از هر چیز یک روستای تاریخی است اما جنگل‌های زیادی هم دارد که همین به جاذبه‌های طبیعت آن اضافه کرده است.
مظفر پاپی به همشهری می‌گوید: «درختان بلوط روستا خیلی قدیمی هستند؛ به‌طوری که خیلی‌ها برای تماشای این درختان به سنگ‌تراشان سفر می‌کنند. در فصل بهار و تابستان هم جنگل‌های روستا تماشایی است و هر کسی به اینجا می‌آید، از تماشای این منظره لذت می‌برد.»
به‌گفته او، در زمان بارندگی هم آسمان پر از ابر «سنگ‌تراشان» جلوه‌ای ویژه به روستا داده است؛ «سنگ‌تراشان» همه‌‌چیز دارد و روستای بکر با طبيعت مثال زدنی و آبشارهایی است که باعث تعجب غیربومی‌ها می‌شود.

تراشیدن سنگ‌ها
پیش از «سنگ‌تراشان»، این روستا به روستای «اوشه» شهرت داشت. در دوره پهلوی اول، زمانی که قرار شد خط راه‌آهن از دره عبور داده شود، مهندسان راه‌آهن به‌دنبال معادن سنگ‌ از این روستا سردرآوردند.
از آنجا که این روستا به محلی برای تراشیدن سنگ‌ها تبدیل شد، نام آن هم به «سنگ‌تراشان» تغییر یافت. دهیار سنگ‌تراشان با تأیید این مطلب می‌گوید:‌ «کاوشگران چند سال پیش مفرغ‌هایی از سنگ‌تراشان خارج کردند که خیلی ارزشمند است.»  
ظاهرا قدمت اشیای مفرغی کشف‌شده در این منطقه به هزاره اول پیش از میلاد برمی‌گردد که به‌گفته پاپی موجب شد روستا مورد توجه میراث فرهنگی هم قرار گیرد.

هدف گردشگری
به‌گفته دهیار «سنگ‌تراشان»، بیشترین درآمد اهالی روستا از شغل دامداری است. البته مظفر پایی عنوان می‌کند که «سنگ‌تراشان به قدری زیباست که در فصل بهار و تابستان روزانه صدها نفر گردشگر به این روستا می‌روند و حضور گردشگران هم یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد اهالی روستا محسوب می‌شود.»  او ادامه می‌دهد: «همچنین گلیم‌بافی و قالی‌بافی در بین اهالی روستا یک شغل محسوب می‌شود که از گذشته بوده،هنوز این سنت پابرجاست و اهالی روستا به گلیم بافی و قالی بافی مشغول هستند.»
سنگ تراشان سال‌هاست هدف گردشگری به‌حساب می‌آید و یکی از پردرآمدترین روستاهای لرستان است.

همه فامیل
روستای سنگ‌تراشان در یک شیب تند قرار دارد و به همین دلیل، خانه‌ها به شکل پلکانی ساخته شده است به‌طوری که سقف خانه یکی از اهالی روستا حیاط خانه دیگری است.
به‌گفته دهیار «سنگ‌تراشان»، خانه‌ها به یکدیگر راه دارند و به همین دلیل، این روستا به‌عنوان روستای بدون حصار مشهور شده است. مظفر پاپی اضافه می‌کند: «از آنجا که امنیت روستا بسیار بالاست، هیچ حصاری دور و اطراف آن دیده نمی‌شود. اینجا دزد و غارتگر ندارد و هیچ وقت یادم نمی‌آید چنین مشکلاتی در روستا به‌وجود آمده باشد. اهالی روستا با هم فامیل هستند و درواقع در میان اهالی روستا غریبه نداریم.»