تیتر یک
مضحکه اعداد
چرا ارقامي که در بازار تابستاني فوتبال ايران مطرح مي‌شود، عجيب و حتی دردناک است؟
بهروز رسایلی
انگار خط قرمزی وجود ندارد و هر سال، وضعیت پرداختی‌ها در فوتبال ایران عجیب‌تر و اغراقآمیزتر می‌شود. اگر پارسال بابت پیشنهاد 100میلیارد تومانی استقلال به علیرضا بیرانوند و افشای قرارداد 90میلیاردی پیام نیازمند با سپاهان شوکه شده بودیم، امسال وضعیت حتی خراب‌تر هم شده و چنانچه با همین دست فرمان جلو برویم، شک نکنید تابستان بعد، از این هم دیوانه‌وارتر خواهد بود. به‌نظر می‌رسد سیستم فشل و ناکارآمد فوتبال دولتی یا شبه‌دولتی در ایران، با قدرت در حال سقوط به دره است و عزم کارسازی هم برای نجات آن وجود ندارد.
فرق امسال با پارسال چیست؟
بله، گفتیم که پارسال هم گرانفروشی وجود داشت و اعدادی به گوش آدم می‌خورد که دود از سر بلند می‌کرد. با این حال ارقام نجومی حداکثر حول و حوش چند بازیکن و یکی، دو باشگاه مطرح می‌شد. فرق امسال این است که تعداد بازیکنان نجومی‌بگیر به‌مراتب بیشتر شده و اصلا آن سقف رویایی برای برخی سوپراستارها، به کف پرداختی برای بازیکنان معمولی تبدیل شده است. مثلا شما فکر می‌کنید علیرضا بیرانوند، دانیال اسماعیلی‌فر و مهدی ترابی چقدر از تراکتور پول گرفته‌اند که حتی پیش از پایان فصل راضی شدند چمدان‌هایشان را به مقصد تبریز ببندند؟ آیا آنها از بازی در لیگ نخبگان آسیا بدشان می‌آمد؟ آیا نمی‌دانستند از چشم هواداران می‌افتند و کلی داستان درست خواهد شد؟ پس چرا رفتند؟ شایعاتی که در مورد دریافتی این بازیکنان منتشر شده واقعا عجیب و غریب است؛ مثل پولی که می‌گویند سپاهان به پدیده‌های نورسی مثل مهدی لیموچی و جواد آقایی‌پور داده است. در نتیجه بخش قابل توجهی از پولی که پارسال مثلا به بیرانوند پیشنهاد کردند و تازه آخرش آن انتقال اتفاق هم نیفتاد، امسال به بازیکنانی پرداخت شده که هواداران تازه چند ماه است اسم‌شان را یاد گرفته‌اند! خب این اگر سقوط نیست، پس چیست؟
سیاه‌چاله‌ای به اسم رضایتنامه
چند سالی است که در فوتبال ایران رسمی رایج شده تحت عنوان پرداخت پول رضایتنامه. خب البته این سنت سالیان سال است همه جای جهان وجود دارد و شما اگر بخواهید بازیکن صاحب قراردادی را جذب کنید، باید پول رضایتنامه‌اش را به باشگاه اصلی بپردازید اما نکته اینجاست که تیم‌ها حداکثر تلاش‌شان را می‌کنند تا تن به پرداخت ارقام درشت بابت رضایتنامه ندهند و حتی‌المقدور بازیکنان مورد نظر را بعد از آزاد شدن بگیرند. در ایران اما باشگاه‌ها با خیال راحت بیشترین مبالغ را بابت دریافت رضایتنامه بازیکنانی می‌پردازند که بعضا هم نیاز ضروری به آنها ندارند! مثلا گفته می‌شود استقلال بابت دریافت رضایتنامه سامان فلاح 47میلیارد تومان به گل‌گهر سیرجان پول داده است! به این ترتیب آنها در حالی با این نرخ وحشتناک یک مدافع میانی گرفته‌اند که فصل گذشته بهترین خط دفاع لیگ را داشتند و همین حالا در همان پست با ترافیک مواجهند. عین همین اتفاق در مورد محمدرضا خالدآبادی هم رخ داد؛ دروازه‌بانی که گویا فصل گذشته 9میلیارد تومان پول بابت رضایتنامه‌اش پرداخت شده اما در نهایت فقط یک بار، آن هم به‌خاطر محرومیت عجیب حسین حسینی به میدان رفت! در لفافه بگوییم که پرداخت چنین پول‌هایی نه‌تنها عجیب است بلکه بعضا شبهه‌دار هم به‌نظر می‌رسد و فکر مخاطب را به بعضی سمت‌های ناجور می‌کشاند!
پس چرا تیم‌های عربی پول می‌دهند؟
هر وقت که حرف به اینجا می‌کشد، یک عده می‌گویند پس چرا باشگاه‌های عربی دستمزدهای کلان به ستارگان بزرگ فوتبال می‌دهند؟ اینجا هم چند نکته مطرح است. اول اینکه کلا سطح اقتصادی و رفاهی زندگی مردم آن کشورها با ایران فرق دارد و عجیب نیست که چنین تفاوتی در مناسبات فوتبالی هم بازتاب پیدا کند. دوم آنکه آنها سر کیسه را برای هر بازیکنی شل نمی‌کنند. بله؛ رونالدو، بنزما، خوسلو، ژاوی و اینیستا می‌آیند و پول مهارت یا اسم و رسمشان را می‌گیرند اما قرار نیست هر پدیده نوظهور بومی هم فورا به بمب نقل‌وانتقالات تبدیل شود و کوه اسکناس روی سرش شاباش کنند. سوم آنکه اساسا هدف برخی از این کشورها و باشگاه‌ها بیش از آنکه فنی و فوتبالی باشد، تبلیغاتی است و این کلا در یک چارچوب دیگر تعریف می‌شود. نکته آخر هم اینکه اگر شما واقعا خوب هستید و از آن تیم‌ها پیشنهاد دارید، بروید و پول درشت بگیرید. می‌دانیم که در این سال‌ها خیلی از بازیکنان ایرانی راهی لیگ‌های عربی شده‌اند و البته دستمزدی هم که گرفته‌اند نهایتا از سالی یک یا دو میلیون دلار فراتر نرفته است. خب شما که اینجا مانده‌اید و از هیچ کجای دنیا پیشنهاد ندارید، چرا باید این همه پول بگیرید؟ برخی بازیکنان متوسط ایرانی در حالی قراردادهای 700، 800 هزار دلاری می‌بندند که دستمزد یک‌سری از بازیکنان اروپایی در آلمان، ایتالیا و اسپانیا حول و حوش همین اعداد است. الان شما کجایید و آنها کجا؟ آیا آشکار نیست که یک جای کار ایراد دارد؟
هاشمی‌نسب «شوخی» بود!
جنجالی‌ترین انتقال تاریخ فوتبال ایران فقط با 125هزار دلار انجام شد؛ به پول امروز 7.5میلیارد تومان
در باب گرانفروشی بازیکنان ایرانی زیاد صحبت شده و این داستان از زوایای متعددی قابل بررسی است. با این حال بگذارید یک داستان کوتاه و جالب برایتان نقل کنیم که خودش به‌اندازه 100جلد کتاب، موضوع را روشن خواهد کرد. صغیر و کبیر می‌دانند که جنجالی‌ترین انتقال تاریخ فوتبال ایران کوچ مهدی هاشمی‌نسب از پرسپولیس به استقلال در سال1379 بود. آن انتقال در ازای دستمزدی 100میلیون تومانی انجام شد که تازه برای 3فصل هم بود. قیمت دلار در زمان آن انتقال 800تومان بود، پس به‌عبارتی دیگر هاشمی‌نسب با 125هزار دلار استقلالی شد. اگر همین رقم را در نرخ امروز ارز ضرب کنیم، به عدد 7میلیاردو500میلیون تومان خواهیم رسید. این یعنی پرسروصداترین انتقال تاریخ فوتبال ایران با چنین عددی انجام شد که برای 3فصل بود و سالی 2.5میلیارد می‌شد!
بله؛ ما هم می‌دانیم که در این فاصله فوتبال در همه جای دنیا تجاری‌تر و گران‌تر شده است. دستمزدها بالاتر رفته و در اروپا هم نمی‌شود قراردادهای امروز را با چند دهه قبل مقایسه کرد اما باید بپذیریم این میزان از فاصله واقعا عقلانی نیست. یک بازیکن معمولی که شاید همسایه سر کوچه هم او را نشناسد، با چه منطقی باید 40-30 میلیارد دستمزد بگیرد؟ روشن است که این موضوع ریشه در دولتی یا شبه‌دولتی بودن فوتبال ایران دارد. باشگاه‌ها اگر واقعا از جیب خودشان پول می‌دادند و محکوم بودند که مخارج را با مداخل جبران کنند، اینطور ریخت‌وپاش نمی‌کردند و پول زیر دست و پای بازیکنان متوسط نمی‌ریختند. امروز اما سفره‌ای پهن است و همه دور هم در حال لقمه برداشتن از آن هستند. هزینه این سفره را هم مردم ایران به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم پرداخته‌اند و این غم‌انگیزترین بخش ماجراست.
در همینه زمینه :
