جایزه بین‌المللی برای متروی جهاد
2پروژه معماری ایرانی پلازای جهاد و مدرسه جدگان در میان برندگان جایزه معتبربین‌المللی قرار گرفت
فاطمه عباسی
معماری ایرانی همیشه به‌عنـوان یــکی از شــگفت‌انگیــزترین و زیباترین نمونه‌های هنر و معماری درجهان‌شناخته می‌شود. شاهکارهای معماری ایران، ثمره تلاش و خلاقیت معماران و هنرمندان ایرانی در طول تاریخ بوده و همواره ارزش و جذابیت خود را حفظ کرده است.
از بین بناهای ایرانی با معماری خاص، 2 اثر از معماران ایرانی، یعنی ایستگاه متروی میدان جهاد، اثر استودیو معماری محمد خاوریان (معمار مسئول: محمد خاوریان) و مدرسه ابتدایی جدگال واقع در روستای سیدبار، چابهار، استان سیستان بلوچستان اثر اداره معماری داز (معمار مسئول: آرش علی‌آبادی) برنده جایزه مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا (ریبا) شده‌اند.
جایزه بین‌المللی ریبا (جایزه معماری سلطنتی بریتانیا) جایزه‌ای است که از سوی مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا به ساختمان‌‌های سراسر انگلستان و دیگر نقاط جهان اعطا می‌شود.
این مؤسسه می‌گوید: جوایز بین‌المللی معماری خود را هر سال به پروژه‌هایی اعطا می‌کند که از مرز‌های معماری و استاندارد‌های عالی موجود فراتر می‌روند.
پروژه‌هایی که امسال برنده شده‌اند هم در ۱۴کشور واقع هستند. در سایت مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا آمده است که این پروژه‌ها نمایانگر یک تغییر فرهنگی عمده در شیوه طراحی و ساخت در معماری برای نسل‌های امروز و آینده است.
ریبا نوشته است که پلازای ایستگاه متروی جهاد، بازسازی ایستگاهی در یک تقاطع شلوغ و پرترافیک در تهران است که به طرز فریبنده‌ای ساده به‌نظر می‌رسد. در این پروژه یک زیرساخت حمل‌ونقل به یک محل دیدنی و فضای عمومی جدید تبدیل شده است.
۳۰۰ هزار آجری که در این پروژه به‌کار گرفته شده با استفاده از خاک محلی و با کمک کارگاه‌های سنتی مناطق روستایی اطراف ساخته شده است.
مدرسه جدگال که به همت خیران و با حمایت فعالان بخش خصوصی در روستای «سیدبار جدگال» بخش پلان استان سیستان و بلوچستان ساخته شده، پیش از این و در سال1400 هم به‌دلیل معماری زیبا و متفاوتش رتبه نخست جایزه معمار۱۴۰۰ را در بخش عمومی به‌خود اختصاص داده و برنده جایزه طراحی در مسابقه معماری آقاخان در سال۲۰۲۲ شده بود.
بنای این مدرسه به‌نحوی با مصالح مقاوم و روکش کاهگل طراحی و ساخته شده که در تابستان کمتر گرم و در زمستان کمتر سرد شود. ریبا نوشته است که مدرسه جدگال بازسازی «خیال‌انگیز» یک مدرسه محلی است که در خارج از روستایی دورافتاده در جنوب شرق ایران واقع شده است. دیوار دایره‌ای در اطراف این مدرسه کلاس‌های درس آن را که دارای سیستم تهویه طبیعی است احاطه کرده و فضای بازی که در نتیجه معماری ساده آن ایجاد شده نیز جایگزین مناسبی برای مسجد روستا به منظور ادای نماز از سوی مردم هنگام عصر است.
