مجازات توهین و انتشار اخبار دروغ در ایام انتخابات

در ایام انتخابات، فضای حاکم بر جامعه به‌دلیل حساسیت‌ها و اهمیت بالای رویدادها، مستعد افزایش جرایمی نظیر تهمت، توهین و نشر اکاذیب است. البته فضای انتخاباتی الزاما ماهیت جرایم عمومی را تغییر نمی‌دهد، بلکه به‌دلیل حواشی و جنجال‌های ناشی از آن، بستر مناسبی برای تکثر و تعدد ارتکاب اینگونه جرایم را فراهم می‌آورد.
ایوب میلکی، وکیل دادگستری و استاد دانشگاه در این‌باره به همشهری می‌گوید: انتشار اخبار جعلی، یکی از پدیده‌های رایج در ایام انتخابات است. این نوع اطلاعات کذب، نه‌تنها اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند، بلکه به بحران‌های اجتماعی و سیاسی نیز دامن می‌زند. براساس ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای ایران، هرکس به‌طور عمد اخبار جعلی را منتشر کند، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد.
این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: همچنین توهین و افترا در زمان انتخابات، ابزاری مؤثر برای تخریب شخصیت کاندیداها به‌شمار می‌آید. براساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، مجازات توهین به افراد عادی شامل جزای نقدی درجه ۶ از 6میلیون تا ۲۴ میلیون تومان است. اما توهین به اشخاص رسمی و مقامات در حال انجام وظیفه یا به سبب آن مستند به ماده ۶۰۹ همان قانون می‌تواند مجازات 3تا 6‌ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق یا جزای نقدی را به همراه داشته باشد.
میلکی می‌گوید: افترا و هتک حرمت نیز در این دوران افزایش می‌یابد که این مهم به موجب ماده ۶۹۷ قانون مجازات فوق‌الذکر مشتمل بر مجازات جریمه نقدی درجه ۶ است.
این وکیل دادگستری می‌گوید: از طرفی انتشار مطالب یا تصاویر خصوصی افراد بدون رضایت آنان، به‌منظور خدشه‌دار کردن آبروی آنان، یکی از شیوه‌های رایج در رقابت‌های انتخاباتی است. براساس ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای، هرکس به‌طور غیرمجاز اقدام به افشای اطلاعات خصوصی افراد کند، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد. مجازات‌های قانونی برای این نوع جرایم شامل حبس و جزای نقدی است، اما تأثیرات منفی اجتماعی و خانوادگی آنها بسیار گسترده‌تر است.
او می‌افزاید: نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی و گمراه‌کردن مردم نیز در ایام انتخابات شدت می‌گیرد. این اقدامات با هدف ایجاد بی‌اعتمادی و نارضایتی در جامعه صورت می‌گیرد و می‌تواند روند دمکراتیک انتخابات را مختل کند. براساس ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی، هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی اکاذیبی را منتشر کند، به حبس از 2‌ماه تا 2سال یا ۷۴‌ضربه شلاق محکوم خواهد شد.