بفرمایید مدرک با هولوگرام

رابعه تیموری- روزنامه نگار

از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در بساط شان پیدا می‌شود: گواهینامه پایه یک، 2 و 3 بین‌المللی، کارت پایان خدمت، کارت معافیت سربازی، سند 6دانگ خانه، مغازه و زمین کشاورزی، طلاق‌نامه محضری و خلاصه هر مدرک و سندی که خلق‌الله برای گذران امور زندگی نیاز دارند. روی پیشانی همه این مدارک هم از هولوگرام تا برچسب امنیتی و هر چیزی که ثابت می‌کند اصل و واقعی هستند، چسبانده‌اند تا خیال متقاضیان را راحت کنند که اعتبار آنها از مراجع رسمی قابل استعلام است. اگر هم حرف و قول شان برای کسی حجت نباشد با دیدن تصاویر پروفایل‌شان حتما تردید و دودلی را به کلی کنار می‌گذارند و هر مبلغی به‌عنوان حق‌الزحمه و هزینه خدمات شان طلب کنند، بی‌چون و چرا می‌پردازند. آنها برای پروفایل گروه‌ها و کانال‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی مختلف راه انداخته‌اند  از تصاویری مرتبط با نهادها و سازمان‌های مدنی و انتظامی معتبر استفاده می‌کنند، اما خدمات این کانال‌ها و گروه‌های مجازی قصه و حکایتی شنیدنی دارد:  سرچ کردن کلمه «مدارک» در شبکه‌های مجازی کافی است که فهرست بلندبالایی از گروه‌هایی که گردانندگان آنها در زمینه صدور مدارک شناسایی فعالیت می‌کنند، مقابل چشمان ما ظاهر شود. عناوین آنها تفاوت چندانی با هم ندارد: «انواع مدارک استعلامی قانونی... مدارک استعلامی... .» اما پروفایل‌شان تنوع قابل‌توجهی دارد. یکی از آنها تصویر بانوی جوانی با پوشش رسمی برای پروفایلش انتخاب کرده که مشغول سر و سامان دادن به سایت مرجعی آموزشی است. اگر هم از تصاویر آقایان برای معرفی گروه و کار و بار خود بهره ‌برده‌اند، این آقایان حتما از وجنات و شکل و شمایل اشخاص صاحب علم و تخصص بهره کافی دارند. عده‌ای هم در جلب اعتماد مخاطبان‌شان سنگ‌تمام گذاشته‌اند و آرم و نماد مراکز رسمی معتبر را به‌عنوان نمایه پروفایل خود استفاده کرده‌اند. صدور مدارک دانشگاهی مختلف و اصلاح مشخصات هویتی افراد از خدماتی است که در فهرست خدمات همه این گروه‌ها به چشم می‌خورد و تقریبا همه آنها در صدور مدرک دیپلم فنی تا فوق‌دکتری رشته‌های تخصصی تبحر دارند و می‌توانند نام همسر و فرزندان اشخاص را از صفحات شناسنامه‌هایشان به کلی محو کنند، اما گویا صدور مدارک نظام‌پزشکی و پروانه وکالت امری تخصصی است و فقط در شرح خدمات تعداد معدودی از این کانال‌ها به چشم می‌خورد.

همه‌فن حریف‌ها
 تماس با این متخصصان همه‌فن حریف دشوار نیست و در شناسه گروه‌های آنها مسیر ارتباط با ادمین مشخص شده است. شمار اعضای گروه‌های کاری‌شان هم کم نیست و در هر ساعتی از شبانه‌روز به این کانال‌ها سرکی بکشید لااقل 300-200نفری از 30-20هزار مخاطب آنها آنلاین هستند. برای اینکه بدانیم با چه لطایف‌الحیلی این جمعیت چندهزار نفری را مشتری خود کرده‌اند، به یکی از همه‌فن حریف‌ها پیام می‌دهیم و انگشت روی تخصصی‌ترین خدمات شان می‌گذاریم: صدور مدرک نظام‌پزشکی... . خیلی زود پاسخ می‌دهد، اما پیش از آنکه نرخ و شرایط انجام سفارش را اعلام کند، با فرستادن چند مورد از نمونه کارهای تروتمیزش ما را به استفاده از این خدمات مشتاق‌تر می‌کند. حوصله نوشتن پیام متنی را هم ندارد و صدای خش‌دارش در پیام صوتی نشان می‌دهد که لااقل 40سال عمر را رد کرده است.

بدون چانه زنی
 بر سر قیمت هم چانه نمی‌زند و نرخ خدمات شان مقطوع است: «200میلیون تومان؛ یک کلام...» اما اطمینان می‌دهد که این کارت هوشمند و دارای امضای الکترونیکی است و با داشتن آن می‌توانم بی‌دردسر برای بیماران نسخه بنویسم و طبابت کنم. به اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و مدرک تحصیلی هم نیازی ندارد و قول می‌دهد به محض اینکه تصویر رسید نیمی از حق‌الزحمه‌اش را دریافت کند، با مشخصات هویتی که برایش پیامک می‌کنم مدرک نظام‌پزشکی صادر کند و برای بازارگرمی ادعا می کند که از سایت نظام‌پزشکی کشور هم قابل استعلام است. نزدیکی نرخ خدمات همکارانش با او این شک و شبهه را به‌وجود می‌آورد که شاید گرداننده چند گروه و کانال یک فرد یا گروه خاص با نام و نشان‌های متفاوت مستعار باشد یا میان آنها هم وعده و تعهدی وجود دارد که از سر رقابت و برای جلب مشتری در کارشان نرخ‌شکنی نکنند. در سازوکار این مراجع مجازی صدور اسناد، پاک کردن سوابق خانوادگی از شناسنامه‌ها نرخ‌های پایین‌تری دارند و فقط با دریافت 30میلیون تومان نام همسر یا فرزند اشخاص را از صفحه دوم شناسنامه حذف می‌کنند. اگر هم بخواهند سند ملک یا خودرویی را به نام کسی بزنند، متناسب با بهای جنس، دستمزد خود را تعیین می‌کنند که معمولا 10درصد قیمت ملک یا خودروست.

ملاقات حضوری ممنوع
دیدار حضوری با گردانندگان این شبکه‌های مجازی مقدور نیست و ساعت‌ها آسمان و ریسمان به هم بافتن هم آنها را مجاب نمی‌کند که مشتری خود را به محل کارشان دعوت کنند. شیوه ارسال مدارک هم حساب شده است و وقتی کل مبلغ معامله را دریافت کردند، مدارک با پست به نشانی متقاضی ارسال می‌شود. در میان مخاطبان فراوان این کانال‌ها هم مشتریان پروپاقرصی وجود دارند که پیام‌های اعلام رضایت و قدردانی آنها در کانال منتشر می‌شود و برای معامله بعدی و تهیه مدرکی دیگر با هم قول و قرار می‌گذارند تا سایر مخاطبان کانال هم دل یکدله کنند و به جمع متقاضیان خدمات آنها بپیوندند. در پرس‌و‌جو از این افراد هم به نکته جدیدی نمی‌رسید و انگار مأموریت‌شان این است که از برکات و گره‌گشایی این کارت‌ها تعریف و تمجید کنند. اگر به‌صورت شبانه‌روزی این کانال‌ها را رصد کنیم، در ثانیه‌هایی کوتاه و در غفلت آنی ادمین به پیام‌هایی برخورد می‌کنیم که از نرسیدن مدارک خود گلایه و ابراز نگرانی می‌کنند، اما حتی اگر چنین مواردی باعث تردید و نگرانی سایر مخاطبان‌شان شود، اما   مدارک فقط زمانی ارسال می‌شود که دستمزد را کامل و تمام و کمال پرداخت کنند.