هنر تجسمی اراک، نیازمند دورهمی

صبا خایانی| اراک- خبرنگار:

«رویا فراهانی» یکی از نقاشان استان است که در 27سالگی به پختگی در این هنر رسیده و در کنار آموزش به هنرجویان نقاشی،‌ نمایشگاه‌های بسیاری را در استان برپا کرده است. وی حدود 14 سال است که بر بوم سفید نقش‌های رنگین می‌کشد. فراهانی معتقد است ضعف ارتباط مردم با آثار هنری تجسمی و نبود فرهنگ‌سازی در این زمینه هنرمندان را به حاشیه برده است و باعث شده آثار کپی چینی جای آثار اصل هنرمندان بومی را در خانه‌ها بگیرد. در این زمینه با این هنرمند خوش‌ذوق به گفت‌وگو نشسته‌ایم.


از چه زمانی هنر نقاشی را شروع کردید؟

از کودکی به نقاشی و گرافیک علاقه داشتم. از 14سالگی در آموزشگاه‌های آزاد اراک نقاشی را آموختم و این علاقه باعث شد که در دبیرستان نیز رشته گرافیک را انتخاب کنم. اینکه یک فرد استعداد و علاقه خود را به موقع کشف می‌کند و به کمک خانواده می‌کوشد آن استعداد را شکوفا کند، یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر هنرمند است. خوشبختانه این اتفاق برای من رخ داد و تحصیلات دانشگاهی‌ام را نیز تا مقطع کارشناسی ارشد طبق استعداد و علاقه‌ام یعنی همان نقاشی ادامه دادم.

حدود 14 سال است که به نقاشی کشیدن و آموختن مشغول هستم. سفارش کار قبول می‌کنم و دوره‌ای هم مسئول آموزش نقاشی کودکان در یکی از آموزشگاه‌های اراک بودم. اکنون نیز به صورت خصوصی این هنر را تدریس می‌کنم.
سبک کار من انتزاعی است و موضوع آثارم را بر اساس موارد تعیین‌شده در جشنواره‌ها یا علاقه‌ فردی مردم معاصر و جامعه مدرن انتخاب می‌کنم.

در اراک فرصت برای نمایش و معرفی آثار هنرهای تجسمی تا چه حد مهیاست؟

هنرمندان این رشته در اراک مکان‌ها و فرصت‌های مناسبی برای دورهمی و ارائه آثارشان ندارند. اینکه یک نمایشگاه با موضوع تکراری برگزار شود و از آن استقبالی صورت نگیرد و بعد هم بگویند چون استقبال نشد دیگر چنین فرصت‌هایی ایجاد نمی‌کنیم، منطقی نیست.
برگزاری جلسه‌های گفتمان، دورهمی‌هایی با موضوع هنرهای تجسمی و پویش‌های متنوع می‌تواند هنر تجسمی اراک را رونق بدهد. هنرمندان به مکان‌ها و فضاهای مذکور برای تبادل تجربه و ارائه آثار نیاز دارند که متأسفانه در این خصوص کوتاهی می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان ساعت‌هایی از هفته را در مکانی مانند فرهنگسرای آیینه به هنرهای تجسمی و برگزاری برنامه‌های متنوع با این موضوع اختصاص داد. البته برنامه‌هایی با مضمون و قالب تکراری نمی‌تواند موثر باشد، اما در نظر گرفتن برنامه‌هایی جذاب با بهره‌گیری از نظر خود هنرمندان می‌تواند به ایجاد انگیزه بین هنرمندان و استقبال مردم و در نتیجه برقراری ارتباط موثر بین جامعه و هنر تجسمی کمک کند.

استقبال مردم و اطلاع آنها از برگزاری برنامه‌های هنری چطور است؟

تبلیغات و اطلاع‌رسانی در مورد کارهای هنری بسیار ضعیف است. مردم معمولاً از برگزاری برنامه‌های هنری مطلع نمی‌شوند که باید در این زمینه اقدام شود. البته قبل از هر چیز باید ساز و کار مناسب برای برنامه‌های هنری تعریف شود و سلیقه و نیاز مخاطب مورد بررسی قرار گیرد و بعد از این مراحل اطلاع‌رسانی گسترده انجام شود.
هنرمندان اراک که عضو انجمن هنرهای تجسمی هستند از طریق گروه‌های مجازی از زمان برگزاری برنامه‌ها مطلع می‌شوند و در همین برنامه‌های محدودی که برگزار می‌شود تنها تعداد اندکی از هنرمندان شرکت می‌کنند.
مخاطب در نمایشگاه یا برنامه‌ای حضور پیدا می‌کند که با سلیقه و نیاز او فاصله نداشته باشد و رضایت خاطرش را فراهم کند. در این صورت برای شرکت در نمایشگاه‌های هنری دوباره میل و رغبت پیدا خواهد کرد.

محیط برگزاری برنامه‌های مربوط به هنرهای تجسمی و حتی سایر گروه‌های هنری معمولاً خشک و بی‌روح است و جذابیت لازم در این مکان‌ها وجود ندارد. در واقع این برنامه‌ها ظرفیت خوبی برای ایجاد ارتباط بین مخاطب و آثار هنری محسوب نمی‌شوند.

اینکه مردم از یک برنامه هنری استقبال نکنند به معنای آن نیست که مثلاً هنرهای تجسمی طرفدار ندارد، بلکه باید چرایی این موضوع بررسی شود تا هنرمندان به رفع مشکل بپردازند. به عنوان نمونه، نمایشگاهی در اراک برگزار شد که در آن یک غرفه مربوط به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و از هنرمندان تجسمی خواسته شد در این غرفه به صورت زنده نقاشی بکشند. جالب بود که غرفه خوراکی و محصولات تزیینی چینی مملو از جمعیت و غرفه هنرهای تجسمی که هنرمندان چیره‌دستی در آن مشغول خلق اثر بودند، خالی از جمعیت بود.
این موضوع نشان می‌دهد که در جامعه فرهنگ‌سازی نشده است و مردم به دلیل نداشتن اطلاع از کیفیت و نوع این اجناس خارجی به سمت خرید آنها می‌روند.


تأثیر هنر نقاشی بر زندگی مردم

هنرهای تجسمی و تابلو‌های نقاشی بر زندگی، روابط بین افراد خانواده و حتی تربیت کودکان تأثیرگذارند، اما مردم از این تأثیرات آگاهی ندارند.
فرصت و زمینه مناسب برای برقراری ارتباط مردم با آثار هنری و شناخت این آثار مهیا نیست و اغلب مردم حتی نمی‌توانند این آثار را درک کنند. زمینه مناسبی مانند برگزاری یک دورهمی هنری، نمایشگاه‌های جذاب و دیگر برنامه‌های هنری برای حضور مردم و دیدن هنرمندان و صحبت با آنها فراهم نشده است و نمی‌توان انتظار داشت عموم مردم درست انتخاب کنند. از این رو آثار چینی که به صورت ارزان در بازار عرض می‌شوند به خانه مردم راه پیدا می‌کنند و هنرمندان بومی و بااستعداد در حاشیه می‌مانند.
البته این موضوع در درآمد هنرمندان هم تأثیرگذار است. زمانی که مردم هیچ اطلاعی از آثار هنری باکیفیت ایرانی ندارند همان جنس پر زرق و برق چینی را خریداری می‌کنند. به این ترتیب دستان هنرمندی که یک اثر را با تفکر و استعداد زیاد خلق کرده است، خالی می‌ماند و در عوض کارخانه‌داران خارجی به سود خوبی از بازار ایران دست پیدا می‌کنند.