صنایع دستی
زندگی با رنگ و بوی چوب
خوش‌تراش: درکارهایم از ترکیب الگوی قدیمی و مدرن استفاده می‌کنم تا جذابیت بیشتری داشته باشند
زهرا حقیقی| رشت -خبرنگار:
چوب‌تراشی، نمونه‌ای از خلاقیت و ابداع است. زمان زیادی طول می‌کشد تا یک اثر هنری خلق شود، اما در نهایت نتیجه این آفرینش هنری بسیار چشمگیر و دلنواز است. به ویژه اینکه با عشق و علاقه با چوب همراه شوید و تک تک لحظاتی که با این عنصر ناب طبیعت سر می‌کنید برایتان لذتبخش باشد. «حسین خوش‌تراش» یکی از هنرمندان لنگرودی است که با چوب انس و الفتی دیرینه دارد و با مهارت خاصی چوب‌ها را به شکل و سیاقی نو شکل می‌دهد. با وی گفت‌و‌گویی پیرامون این هنر زیبا انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
چند سال است که در این زمینه فعالیت می‌کنید؟
همانطور که از فامیلی ما پیداست نجاری و کار با چوب پیشه خانوادگی ماست. قبل از اینکه به صورت حرفه‌ای کار با چوب را شروع کنم، جسته و گریخته با پدرم که یکی از استادکاران حرفه‌ای در لنگرود بود کار می‌کردم، اما بعد از فوت او، بیشتر مصمم شدم تا این پیشه را دنبال کنم. به همین دلیل از سال 1370 تا امروز بی وقفه با رنگ و بوی چوب سر می‌کنم.
کار شما شامل ساخت چه چیزهایی می‌شود؟
چوب‌تراشی و نجاری امروز از 2 بخش سنتی و فرنگی تشکیل می‌شود که بخش نخست تداوم کار استادکاران قدیمی مانند ساخت انواع در و پنجره، ستون، نرده، سقف و پله است و بخش فرنگی هم شامل ساخت میز، صندلی، کمد، کابینت و دیگر ملزومات زندگی جدید می‌شود. البته ما در کارگاهمان خراطی و دیگر هنرهای وابسته به چوب مانند چوب‌تراشی روستایی را تلفیق کرده‌ایم تا به زیبایی، تنوع و کیفیت کار بینجامد.
خودتان به کدام بخش علاقه‌مند هستید؟
همه علاقه و باورم تداوم کار و هنر استادکاران قدیمی است. من به ساخت کارهای سنتی علاقه بیشتری دارم. برعکس بسیاری از همکاران که این روزها کار چوب را در فراورده‌های چوبی مانند MDF می‌بینند فقط با چوب کار می‌کنم و به ندرت پیش می‌آید با این دست فراورده‌ها کار کنم. اگر هم این کار را انجام دهم زمانی است که مشتری تقاضا کند و ما ناچار به مصرف آن باشیم.
آیا چوب‌هایی که برای کارتان استفاد می‌کنید از چوب‌های درخت‌های گیلان تهیه می‌شود؟
نه، به هیچ وجه. من اصلا دلم نمی‌آید چوب درختان جنگل‌های گیلان را در کارم استفاده کنم. چون هر درختی که بریده می‌شود حداقل 100 یا 150 سال طول می‌کشد تا دوباره به طبیعت برگردد. چوب مصرفی کارمان همان چوب‌هایی هستند که اغلب از کشورهایی مثل روسیه، فنلاند، آذربایجان و اوکراین وارد ایران می‌شوند. این چوب‌ها بسیار متناسب با آب و هوای گیلان هستند و به ندرت دچار پوسیدگی و کرم‌خوردگی می‌شوند. در شکل دادن آنها هم جای کار بیشتری برای ما وجود دارد.
در کارهای شما خلاقیت و نوآوری به وضوح مشهود است. راز این خلاقیت چیست؟
کار با چوب یک کار هنری و بر حسب ذوق و علاقه ذاتی است. شما بر اثر گذر زمان در این کار متبحر می‌شوید و می‌توانید محاسبات فنی و اندازه‌گیری را به سرعت انجام دهید، اما آنچه که بعد از مهارت باید داشته باشید عشق، علاقه و اشتیاق است تا بتوانید با ذوق و سلیقه چوب‌ها را به بهترین شکل ممکن طراحی کنید و یک اثر هنری زیبا به وجود آورید. من در بیشتر کارهایی که در کارگاه هم مشاهده می‌کنید از ترکیب الگوی قدیمی و مدرن استفاده می‌کنم تا برای مخاطب جذابیت‌های لازم را ایجاد کند.
این روزها مردم بیشتر سراغ چه وسیله‌هایی را از شما می‌گیرند؟
مردم امروزه بیشتر به سمت کارهای ساخته شده با MDF گرایش دارند. به همین خاطر من سعی کرده‌ام در کارگاهم با پشتکار و خلاقیت و با کارهایی که در بازار ارائه می‌کنم سلیقه مردم را دوباره به سمت کارهای سنتی و طبیعی با چوب برگردانم.
علت علاقه مردم به کارهای مصنوعی مثل MDF از دید شما چه می‌تواند باشد؟
شاید تنوع کارها و حاضری بودن آنها بیشتر باعث علاقه مردم به این کار شده است. خمیره اصلی MDF ازفرمالین تشکیل شده که بسیار برای طبیعت خطرناک است. از طرفی MDF بسیار به رطوبت حساس است و مقاومت آن بسیار کم است. اما چوب به طبیعت برمی‌گردد و هیچ تهدیدی برای آن ندارد. ما چوب را براساس سلیقه مخاطب طراحی می‌کنیم و با تلفیق الگوی سنتی و مدرن سعی در تغییر گرایش مخاطب داریم. با تبلیغات وسیعی که از سوی طبیعت‌دوستان در خصوص استفاده کالاهای ارگانیک و طبیعی صورت می‌گیرد درصد قابل توجهی از مردم گرایشی دوباره به سمت کارهای چوبی پیدا کرده‌اند.
در حال حاضر در فضای شهری چقدر کارهای چوبی رواج دارد؟
در حدود 25 تا 50 درصد ویلاهایی که در شمال ساخته می‌شود از کارهای چوبی در بخش‌های مختلف استفاده می‌شود. در باغ‌ها، آلاچیق‌ها، رستوران‌ها و تقریبا هر جای تفریحی و گردشگری در شمال رد پای کارهای چوبی را خواهید دید.
این استقبال چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟
ارتباط مردم با چوب خوب بود و اکنون بیشتر شده است. به عنوان نمونه بسیاری از افراد نمی‌توانند با یک پله سنگی در خانه ارتباط خوبی داشته باشند. چون سنگ حس سرد بودن و سخت بودن را ناخودآگاه به انسان القا می‌کند. ارتباط مردم با چوب یک رابطه درونی و تاریخی است. ساختار و بافت چوب آدم‌ها را به طرف خودش می‌کشد.
و حرف آخر؟
آموزش درست، جمع آوری اطلاعات و تهیه تاریخچه هر شغلی از مهم‌ترین عوامل ماندگاری آن شغل به شمار می‌آیند. به همین دلیل یادگیری و آموزش مهم‌ترین برنامه کاری من است. من تاکنون 12 شاگرد داشته‌ام که هریک از آنها الان برای خود یک استاد شده‌اند و به صورت مستقل در این زمینه فعالیت می‌کنند. اکنون هم در کارگاه همراه برادر و برادرزاده‌ام این هنر را دنبال می‌کنیم. اما هر کاری برای تداوم نیاز به حمایت دارد.
در همینه زمینه :
