رفع یا حل آسیب‌؟

سید محمد نقیب: سرپرست سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران

رفع آسیب‌های اجتماعی به‌معنای پیشگیری از وقوع آسیب است. معضلاتی نظیر اعتیاد، تکدی‌گری، بی‌خانمانی، بی‌سرپرستی و بدسرپرستی اگر رفع نشوند برای شهری در حد و اندازه‌های تهران شرایط حاد می‌شود. این رویکرد معمولا از طریق اجرای برنامه‌ها و اتخاذ سیاست‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی صورت می‌پذیرد. از سویی، حل آسیب‌های اجتماعی به‌معنای کاهش آسیب‌هایی است که قبلا ایجاد شده‌ و می‌تواند از طریق ارائه خدمات حمایتی، بهبود شرایط زندگی و ایجاد فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی انجام شود. به‌طور کلی، بهتر است یک رویکرد ترکیبی از رفع آسیب‌های اجتماعی درنظر گرفته شود. پیشگیری از وقوع آسیب‌های اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است، اما اقدامات فوری برای کاهش آسیب‌های موجود نیز همان اندازه ضروری است. در دوره مدیریت شهری فعلی توجه ویژه‌ای به کاهش آسیب‌های اجتماعی در پایتخت صورت گرفته است و همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند: «به مسئله آسیب‌های اجتماعی در کشور جوری نگاه کنیم که اگر این آسیب در داخل خانواده خود ما بود، آن جور نگاه می‌کردیم»؛ بر این اساس نگاه انسان‌محور به آسیب‌دیدگان اجتماعی در اولویت قرار گرفته است.
طی 3سال اخیر اقدامات زیرساختی و زیربنایی قابل توجهی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی انجام شد که ازجمله این اقدامات می‌توان به ایجاد مراکز یاورشهر اشاره کرد. همچنین استعدادیابی، توانمندسازی و آموزش هزاران کودک کار و خیابان در مراکز پویاشهر ازجمله اقدامات اثرگذار در مدیریت شهری فعلی بوده است. مددسراهای مناطق ۲۲گانه و پایگاه‌های خدمات اجتماعی نیز پشتوانه خوبی برای رفع آسیب‌های اجتماعی هستند که با افزایش این زیرساخت‌ها تا پایان سال۱۴۰۳ می‌توانیم به ساماندهی آسیب‌های اجتماعی سرعت بیشتری ببخشیم.توسعه سیاست‌های حمایتی از افراد آسیب‌پذیر و اجرای برنامه‌های اجتماعی که به افراد نیازمند کمک کند و همچنین ترویج مشارکت اجتماعی، همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد و دولت برای حل مشکلات اجتماعی، ایجاد برنامه‌های پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، راهکارهایی هستند که می‌توانند به کاهش آسیب‌های اجتماعی کمک‌های شایانی کنند. ازجمله وظایف اصلی سازمان خدمات و مشارکت اجتماعی شهرداری تهران ارائه خدمات و برنامه‌های مختلف برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و ترویج مشارکت اجتماعی در فعالیت‌های شهری است.سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی به‌منظور ایجاد ارتباط نزدیک‌تر بین شهروندان و شهرداری تهران، ترویج مشارکت شهروندی در تصمیم‌گیری‌های حوزه شهری ارائه خدمات اجتماعی برای ارتقای سطح زندگی شهروندان فعالیت‌های گسترده‌ای دارد. ارائه خدمات به افراد آسیب‌دیده اجتماعی و آسیب‌پذیر از وظایف اصلی این سازمان به‌منظور ایجاد یک شهر پایدار و پویا برای تمامی شهروندان است و ساماندهی آسیب‌های اجتماعی قطعا بر کیفیت زندگی شهروندان خواهد افزود.