تجارت سیاه پیامک

اشکان خسروپور| خبرنگار:

کلاهبرداری از طریق پیامک‌های ارزش‌افزوده مدت‌هاست ذهن کاربران زیادی را به‌خود مشغول کرده است. از ادعای ارائه 120گیگابایت حجم رایگان اینترنت در عید فطر تا پیامک‌هایی که ادعا می‌کردند کاربر می‌تواند با فرستادن یک کد به شماره تلفن خاص، شارژ رایگان بگیرد.

 محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات اخیرا در حساب اینستاگرامش به این کلاهبرداری‌ها واکنش نشان داده: «در مورد اینترنت 120گیگابایتی، برای بیش از ۳۱۰۰ قربانی نهایی، با دستور سازمان تنظیم مقررات، مبالغ عودت داده شد. در موارد شارژهای 5هزار تومانی، سازمان تنظیم مقررات توقف فعالیت سرویس‌های ارزش افزوده مختلف را اعلام کرد. به اپراتورها ابلاغ شده ظرف یک هفته وجوه همه مشترکان این سرویس‌های ارزش افزوده را عودت دهند و با تکمیل مستندات این شرکت‌ها به مراجع مربوطه برای رسیدگی به تخلفات معرفی شوند.» او ضمنا تأکید کرده، وزارت متبوعش با مصادیق کلاهبرداری و سوءاستفاده‌های اینچنینی با قاطعیت برخورد خواهد کرد. مجید حقی، معاون نظارت و اعلام مقررات رگولاتوری نیز در همین باره گفته: «اپراتورها از سوی رگولاتوری ملزم شده‌اند به مشترکان اطلاع‌رسانی لازم را انجام دهند و به تمام شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مبتنی بر محتوا برای انجام ندادن اینگونه تبلیغات اخطار جدی ارسال کنند.» حقی با تأکید بر اینکه سازمان تنظیم مقررات حقوق کاربران را از طریق مراجع حقوقی و قضایی مرتبط پیگیری می‌کند، از مردم خواسته خدمات اینچنینی را فقط از سایت‌های رسمی اپراتورها دریافت کنند.


خدمات ارزش افزوده چیست و چطور ارائه می‌شود؟

خدمات ارزش افزوده پیامکی قرار بوده برای ارسال پیامک‌های تبلیغاتی، برگزاری مسابقه‌های پیامکی، نظرسنجی و... استفاده شود اما مدتی است که سوءاستفاده از کم‌اطلاعی کاربران جای هدف اصلی را گرفته است. این سرویس با ارسال کد تأیید توسط مشترک فعال می‌شود و هدفش، ساده‌کردن ارائه خدمات به مشترکان و پرداخت هزینه آن است. این خدمات در کل کشور فقط از طریق چند شرکت اصلی اجرا می‌شود که سرشماره‌های اصلی را در اختیار دارند و نسخه‌های فرعی آن را به شرکت‌های کوچک‌تر اجاره می‌دهند. طی سال‌های اخیر اما خیلی‌ها بدون آنکه بخواهند فریب خورده‌اند و پس از مدت‌ها با رقم‌های عجیب و غریب در قبض تلفن همراهشان با نام خدمات ارزش‌افزوده مواجه شده‌اند. در واقع ارسال یک عدد یا پیامک اشتباه می‌تواند به‌معنای تأیید هزینه مشترک برای سرویسی باشد که از آن خبر ندارد یا به‌صورت دقیق به او درباره هزینه آن اطلاع‌رسانی نشده است. هر چند ممکن است رقم هزینه این سرویس‌ها برای یک نفر اندک به‌نظر برسد، اما ضرب آن در تعداد مشترکان موبایل به رقم هنگفتی در ماه و سال می‌رسد.

روش قانونی ارائه سرویس 

خدمات ارزش افزوده معمولا برای سرویس‌هایی که دوره‌های مشخص روزانه، هفتگی، ماهانه و... دارند، استفاده می‌شود. برای اینکه این روش مطمئن و کارآمد باشد و مورد سوءاستفاده قرار نگیرد، ارائه‌دهنده سرویس باید نام و مشخصات دقیق خودش، سرویسی که ارائه می‌کند و مبلغی که بابت ارائه این سرویس از حساب مشترکان کسر خواهد شد را به‌طور دقیق در متن پیامک ذکر کند. مشترک نیز بعد از اطلاع از جزئیات طرح می‌تواند با فرستادن یک کد دریافت این خدمات را تأیید کند. بعد از ارسال پاسخ توسط مشترک، یک پیامک خوشامدگویی به کاربر فرستاده می‌شود که در آن جزئیات سرویس (نام دقیق سرویس، مدت زمان و مبلغ آن) ذکر شده است.

روش‌های غیرقانونی و کلاهبرداری

  کلاهبردارهای پیامکی برای قربانی‌هایشان یک پیام می‌فرستند، خودشان را به جای دوست قربانی جا می‌زنند و از آنها کد تأییدیه را می‌گیرند اما به آنها اعلام نمی‌کنند که بابت ارائه سرویس چقدر پول از حساب‌شان کم می‌شود. کلاهبردار با شماره تلفن همراه عادی پیامک می‌فرستد تا خودش را «یک شخص عادی» جا بزند اما از کاربر قربانی می‌خواهد تا کد مشخصی را به یکی از سرشماره‌ها بفرستد.

   بعضی از کلاهبرداران یک سری سایت تقلبی درست می‌کنند که نیمه‌فعال است و ادعا می‌کنند سرویس‌هایی مثل فال حافظ، رژیم غذایی و... را ارائه می‌کنند. آنها معمولا پیامک خوشامدگویی ندارند و پولی که می‌گیرند، بیشتر از چیزی است که ذکر کرده‌اند.

   اپلیکیشن‌های غیرمجازی که معمولا از منابع ناشناس به‌دست کاربر می‌رسند، دسترسی ارسال پیامک را از کاربر دریافت می‌کنند. این اپ‌ها در موقع لزوم، بدون اطلاع کاربر کد مشخصی را به سرشماره کلاهبرداران می‌فرستند.

   راه‌حل: کد دستوری  #  800*

برای لغو سرویس ارزش افزوده مشترکان تمام اپراتورهای تلفن همراه یک راه‌حل ساده دارند: شماره‌گیری کد دستوری #  800* . از این طریق می‌توانید سرویس‌های فعال را استعلام و آنها را لغو کنید.  قطع‌کردن خدمات محتوایی، تبلیغات و... نیز از همین راه قابل انجام است. اگر کسی از شماره شخصی برایتان تبلیغ یا درخواست غیرعادی ارسال کرده، می‌توانید شماره‌اش را به 8001 پیامک کنید تا شکایت شما از این شماره ثبت شود.