مجازات تصادف فوتی بدون گواهینامه قصاص است؟

مطابق ‌ماده۲۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی هر کس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی کند، باید گواهینامه رانندگی داشته باشد.
حال باید دید که قانونگذار چه رویکردی نسبت به رانندگی بدون گواهینامه در نظر می‌گیرد و چه مجازات‌هایی برای آن پیش‌بینی کرده‌ یا این سؤال که آیا تصادف فوتی بدون داشتن گواهینامه قتل عمد محسوب شده و آیا مجازات آن قصاص است. مهدی روشن، عضو رسمی کانون وکلای البرز در این‌باره می‌گوید: مطابق قوانین و مقررات کیفری و حقوقی در زمینه ارتکاب جرم و نحوه مجازات آن، مجازات براساس داشتن یا نداشتن گواهینامه و نوع مجازات عمد ‌یا غیرعمد تصادف جرحی انجام می‌شود.
 بنابراین گاهی دیده می‌شود که فرد حتی با داشتن گواهینامه به عمد و با قصد و انگیزه قبلی اقدام به ارتکاب تصادف و در نهایت قتل شخص دیگری می‌کند.  او می‌افزاید: بنابراین در شرایطی که شخص فارغ از داشتن گواهینامه یا نداشتن آن با قصد قبلی و به عمد با هدف کشتن یک انسان اقدام به رانندگی کند و به واسطه این امر منجر به قتل شخص دیگری ‌‌شود، در این زمان قانونگذار با توجه به انگیزه و قصد قبلی مرتکب، مجازاتی را تحت عنوان قصاص برای وی درنظر گرفته است.
روشن ادامه می‌دهد: همچنین قانونگذار در ماده۷۲۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب۱۳۹۲ بیان می‌دارد: «هرکس بدون گواهینامه رسمی رانندگی کند یا وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص را براند، همچنین هرکس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری منع باشد اما رانندگی کند، برای بار اول به حبس تعزیری تا 2‌ماه یا جزای نقدی تا 10میلیون ریال و یا هر دو مجازات و درصورت ارتکاب مجدد به 2‌ماه تا ۶‌ماه حبس محکوم خواهد شد.»
این عضو رسمی کانون وکلای البرز می‌گوید: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که در رانندگی با وسایل نقلیه ملاک تشخیص عمدی بودن و یا غیرعمدی بودن تصادف منجر به فوت داشتن گواهینامه نخواهد بود.
از این‌رو این قصد و انگیزه قبلی راننده است که تعیین‌کننده عمدی یا غیرعمدی بودن تصادف است.
امکان اینکه راننده‌ای با داشتن گواهینامه معتبر و متناسب با وسیله نقلیه در تصادف منجر به فوت محکوم به قصاص شود و یا بالعکس وجود دارد زیرا این قصد و انگیزه عامل جرم است که نشان می‌دهد ‌آیا قصد و هدف خاصی در ایجاد تصادف داشته است یا خیر.
روشن می‌گوید: در تعیین نوع مجازات در اینگونه موارد باید عمد ‌یا غیرعمدی بودن رفتار مرتکب را احراز کرد و با توجه به قصد‌ یا عدم‌قصد عامل جرم مجازات متناسب و قانونی را برای وی درنظر گرفت. پس به‌طور کلی نمی‌توان گفت که صرف نداشتن گواهینامه در تصادفات منجر به قصاص مرتکب خواهد شد، بلکه موارد قانونی دیگری ازجمله عنصر معنوی که همان قصد و انگیزه مرتکب است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت و بر همین اساس مجازات قانونی رفتار مرتکب تعیین و اعمال و اجرا خواهد شد.