پزشک‌زاده‌ای که طهران را تشریح کرد
سعید نفیسی (1345–1274)
کار ویژه: تالیف کتاب تهران قدیم درباره هویت 1200ساله پایتخت
سعید نفیسی، نویسنده، روزنامه‌نگار، مترجم و محقق پرکار و عشق کتابی بود که شغل آبا و اجدادی‌اش پزشکی بود. او فرزند دکتر علی‌اکبر نفیسی ناظم‌الاطباء، جزو نسل اول استادان دانشکده حقوق و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بود. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، با بیان این توضیح درباره شروع فعالیت‌های این شاعر، مترجم و نویسنده اندیشمند تعریف می‌کند: «خانواده پدری او تا 11 پشت همه پزشک بودند و نیای یازدهمش حکیم برهان‌الدین نفیس بن عوض بن حکیم کرمانی بود. اما علاقه سعید او را به وادی نوشتن کشاند. او دوره ابتدایی را در مدرسه شرف پشت سر گذاشت و تحصیلات متوسطه را در مدرسه علمیه گذراند و در 15سالگی همراه برادرش به اروپا رفت و در نوشاتل سوئیس و دانشگاه پاریس تحصیلاتش را ادامه داد. او کار مطبوعاتی‌اش را با سردبیری مجله پرتو در سال 1301شروع کرد، اما بعد از 3 شماره، مجله تبدیل به روزنامه شد و نفیسی جوان از ادامه همکاری صرف‌نظر کرد و نویسندگی در مجله شرق را پی گرفت.»
در میان آثار ارزشمندی که از این محقق برجسته برای نسل امروز به یادگار مانده است کتاب «تهران قدیم» موضوع سخن ماست. زمانی این کتاب را یکی از منابع مهم تحقیقاتی درباره پیشینه تهران می‌داند: «کتاب تهران قدیم به زبان ساده و روان با دیالوگ دوستانه یک معلم دبیرستان با خانواده دوستش شروع می‌شود و به مرور در دل این روایت، با زبانی ساده و موجز و گیرا به شرح چگونگی تحولات شهری و ماجراها و حوادث تاریخی، ویژگی‌های بناهای برجسته و برخی نکات ممتاز فرهنگی و هویتی شهر تهران، می‌پردازد. اگر بخواهیم جزئی‌تر به این اثر استاد نفیسی بپردازیم باید بگوییم که وجه تسمیه تهران، ریشه زبانی و تاریخی نام تهران، پیشینه 1200ساله تهران، حمله مغول و ویرانی ری، آثار بناهای تاریخی مشهور این شهر و زمان ساخت آنها، تهران در عصر صفوی، وسعت تهران در دوران متاخر، چندوچون انتخاب تهران برای پایتختی، توضیحاتی درباره ساختمان ارگ تهران، امامزاده‌های تهران و اطراف آن، توسعه شهری و ساخت بناهای عمومی، ساختمان‌ها و بناهای مشهور دولتی و خصوصی، مساجد تهران، میدان‌ها و معابر مشهور و شیوه زندگی مردم تهران از مهم‌ترین مواردی است که در این کتاب برای خوانندگان روایت می‌شود تا از این طریق تاریخ فراموش‌شده تهران بازگو شود.»
