مهر سلطنتی رضاخان به مردم رسید

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

مهر سلطنتی مخصوص رضاخان،‌ پس از جمع ‌شدن موزه اسناد سعدآباد که در یکی از بخش‌های این مجموعه تاریخی‌فرهنگی قرار داشت، به‌دلیل ارزش‌ تاریخی این اثر برای نخستین‌ بار در فهرست دارایی‌های ملت ایران در وزارت دارایی ثبت شد و در ویترین کاخ سبز سعدآباد که قدیمی‌ترین ساختمان تاریخی این مجموعه است قرار گرفت.
به گزارش همشهری، مهر مخصوص رضاخان که در ساختمان‌ اداری موزه و مرکز اسناد سعدآباد قرار داشت حالا در ویترین کاخ سبز این مجموعه پشت ویترین قرار گرفته تا بازدیدکنندگان بتوانند این مهر بزرگ اهرم‌دار را که نشان برجسته سلطنتی پهلوی اول را بر خود جای داده است تماشا کنند.

رونمایی دوباره پس از ثبت در فهرست دارایی‌های کشور
مهر رضاخان از سال 1391تا تیرماه 1401در معرض نمایش بود و پس از آن با جمع ‌شدن موقتی موزه اسناد سعدآباد با بررسی مجدد به‌عنوان یک اثر تاریخی دوره پهلوی اول در فهرست دارایی کشور ثبت و بار دیگر در معرض دید عموم گذاشته شد.
براساس آنچه مدیران سعدآباد به همشهری اعلام کرده‌اند، مهر ویژه و مختص به رضاخان که بر یک پایه چوبی قطور نصب شده است، پس از آن که 45سال در گوشه‌ای از موزه اسناد سعدآباد قرار داشت با بررسی کارشناسان در فهرست اموال وزارت میراث فرهنگی و وزارت دارایی کشور قرار گرفت و از این پس به‌عنوان دارایی و اموال متعلق به ملت ایران شناسایی می‌شود.
به‌گفته کارشناسان موزه‌داری، آنچه محرز است در دوره‌های مختلف مهرهای گوناگونی برای درباریان ساخته می‌شد، اما مهر رضاخان که بار دیگر در معرض دید عموم گذاشته شده است نخستین مهر سلطنتی ایران در این دوره است که نشان 2 شیر در آن قرار دارد.
براساس اظهارات کارشناسان، مهر رضاخان اهمیت تاریخی و تشریفاتی داشت و او برای اعطای درجات نظامی، مقام‌های افتخاری، اعطای القاب و عناوین یا پاسخ به نامه‌های سران کشورها از آن استفاده می‌کرد.

نشان تقلیدی سلطنتی رضاخان
براساس این اظهارات، نخستین مهر سلطنتی ایران در دوره رضاخان به تقلید نظام‌های پادشاهی اروپا نظیر انگلستان، اتریش و دانمارک ساخته شده است، اما هنوز مشخص نیست طراح این مهر چه‌کسی بوده و این مهر تاریخی در کدام ضرابخانه ساخته شده است.
بررسی کارشناسان مشخص کرده است که مهر برجسته سلطنتی مخصوص رضاخان به‌عنوان سربرگ استفاده می‌شده و احتمالا در وسط سربرگ قرار می‌گرفته است. با این حال کارشناسان میراث فرهنگی به همشهری گفته‌اند که تاکنون هیچ سندی حاوی مهر برجسته سلطنتی پهلوی اول که در اختیار رئیس دفتر رضاخان بوده در اسناد سعدآباد یافت نشده و اینکه در ادامه روند تحویل و تحول موزه اسناد سعدآباد سربرگ‌های ممهور به این نشان یافت شود موضوعی است که باید در ادامه روند تحویل اسناد به مدیران جدید این موزه مشخص شود.
به‌گفته کارشناسان، اگر حتی مکاتبات ممهور به نشان سلطنتی پهلوی اول در سعدآباد یافت نشود به‌احتمال زیاد اسنادی در مرکز اسناد وزارت امور خارجه وجود دارد که ممهور به این نشان باشد.