تاریخ‌سازان خفته در محله‌ای هزار ساله
موضوع: گورستان‌های دولاب
ویژگی: محل دفن چهره‌های معروف
گورستان دولاب یکی از بزرگ‌ترین گورستان‌های ارامنه تهران است؛ گورستانی که سال 1233شمسی (1855میلادی) در همسایگی دارالخلافه راه‌اندازی شد و به‌تدریج با دفن سایر درگذشتگان اقلیت‌های دینی تبدیل به یکی از گورستان‌های بزرگ ارامنه و اقلیت‌های دینی تهران شد. البته با توجه به افزایش تعداد درگذشتگان و تفاوت در اجرای مراسم دینی در زمان تدفین، به‌تدریج این گورستان به 5 بخش تقسیم‌بندی شد که در هر بخش از آن چهره‌های اثر‌گذار و شاخص تاریخ ایران آرمیده‌اند که علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، از آن روایت می‌کند.
ارامنه ارتودوکس شرقی: این گورستان متعلق به ارامنه ارتودوکس است و روس‌ها، گرجی‌ها و یونانی‌ها مردگانشان را در این آرامگاه دفن می‌کردند. آرامگاه شاهزاده گرجی در این گورستان میان اهالی تهران شهرت فراوان دارد. شاهزاده گرجی سال 1300در 42سالگی در تهران از دنیا رفت و در همین گورستان دفن شد. بعد از مرگش مارکوف، معمار معروف روسی، مقبره‌ای برای او ساخت.
کاتولیک‌ها: مردگان ایتالیایی و فرانسوی که مذهب کاتولیک دارند، در این آرامستان دفن شده‌اند. علاوه بر آن، در این آرامستان «کنت دومونت فرت» اتریشی، نخستین رئیس پلیس ایران در دوره ناصرالدین‌شاه که به‌خاطر صدای بوق حمامی‌ها تصمیم به استعفا گرفته بود در اینجا آرمیده که او از چهره‌های سرشناس بود. همچنین قبر 26مهندس معدنچی ایتالیایی که حدفاصل سال‌های 1314تا 1321شمسی (1936تا 1943میلادی) روی طرحی در ایران مشغول کار بودند، در این بخش است. گورستان ارتودوکس ارمنی، آشوری‌ها و حواری ارمنی از دیگر بخش‌های گورستان تاریخی محله دولاب است. کلیسای مادور در ضلع جنوبی بخش ارتودوکس‌های ارامنه که قدمت آن به سال تأسیس گورستان می‌رسد ازجمله بخش‌های دیدنی گورستان دولاب به شمار می‌رود.
گورستانی در شأن پایتخت
سال 1319بود که غلامحسین ابتهاج، شهردار وقت تهران، به فکر راه‌اندازی گورستانی در شأن تهران افتاد؛ به همین دلیل تصمیم گرفت جای گورستان بی‌سروسامان و غیر‌بهداشتی جنوب شهر، گورستان جدیدی بسازد. بعد از تحقیقات کارشناسی، قرعه به نام قسمت شرقی تهران افتاد و با خرید اراضی و زمین‌های مالکان کار ساخت گورستان جدید شروع شد. روز 16خردادسال 1324گورستان مسگر‌آباد از سوی شهرداری تهران با هزینه ساخت 3میلیون و500هزار تومان به بهره‌برداری رسید. این گورستان تازه‌تأسیس پایتخت شامل ساختمان‌های مسجد، غسالخانه، دفتر کار و... بود.
