اشتباهی که همچنان تکرار می‌شود

محمدهاشم اکبریانی 
روزنامه‌نگار

رویکرد بسیاری از سینماگران در برابر دولت و دیگر دستگاه‌های حکومتی، بیش از آنکه به آزادی آنها بینجامد به وابستگی بیشتر ختم می‌شود. آنها مدام از نهاد قدرت که بر بسیاری از بخش‌های سینما سیطره دارد، می‌خواهند سالن سینما بسازد، وام بدهد، اکران‌ها را سر و سامان بدهد، در صدور مجوز سخت نگیرد و...  این نگاه از آنجا ناشی می‌شود که سیاست، سینما را از آن خود کرده و بر آن حکم می‌راند. به همین دلیل است که تقاضا برای بهبود وضع هنر هفتم متوجه نهادها و دستگاه‌های وابسته به سیاست می‌شود.

وقتی این روند، یعنی تقاضا از نهاد قدرت برای کمک به سینما، افزایش پیدا کند طبیعی است که قدرت در ازای این کمک به خواست‌های خود فکر می‌کند و بر آن می‌شود در ازای امتیازی که می‌دهد امتیازی هم بگیرد. حاصل این روند سیطره روزافزون سیاست بر سینما یا وابستگی بیشتر سینما به قدرت می‌شود.

اینکه نهاد سیاست همیشه به دنبال گسترش نفوذ خود است موضوعی بدیهی است، اما اینکه سینماگران با رویکرد غلط خود به این موضوع دامن بزنند، بحث دیگری است. آنها که در خلق فیلم، به هر شکل و در هر موقعیتی، فعالند باید از همان ابتدا به جای درخواست کمک از قدرت و فشارآوردن به نهاد سیاست برای حل و فصل مشکلات سینما، جهت فشارها و خواست‌ها را تغییر می‌دادند و متوجه این نکته می‌کردند که سیاست نباید در امر سینما دخالت داشته باشد و سینما را به فعالان این عرصه بسپارد. متاسفانه از زمانی که سینما زیر سلطه سیاست رفت، سینماگران همسو با این جریان عمل کردند و با بیان درخواست‌هایشان از قدرت، عملا به آن روی خوش نشان دادند. صدالبته در کلام و گفتار همیشه سخن از کنار رفتن سیاست از حوزه سینما بود اما عملا وقتی مدام تقاضای کمک شده و در ازای دریافت کمک، امتیازی داده می‌شد سیاست، گسترده‌تر از گذشته سیطره پیدا می‌کرد.

سینماگران باید تغییر مسیر بدهند. آنها باید تمام تلاش خود را صرف کنارکشیدن دولت از سینما بکنند. البته در کنار این حرکت، و به دلیل تمرکز امکانات در دست دولت، باید تقاضاهای خود را هم برای بهبود وضع سینما ابراز کنند اما برنامه‌ اصلی باید جداکردن سینما از سیاست باشد. اولویت در مبارزه با حاکمیت سیاست بر سینماست و در این چارچوب می‌توان برنامه‌های دیگر را هم تدارک دید. شک نباید کرد تا زمانی که سیاست، سینما را دراختیار دارد، هنرمندان باید همچنان دست سوی نهادها و مراکز رسمی دراز کنند تا خود را زنده نگه دارند. بی‌شک این رویکرد، سخت و با مشکلات فراوانی همراه است اما بی‌تردید نتیجه آن به آزادشدن بیشتر سینما منجر می‌شود تا وابستگی روزافزون.