نماد همدان

جمیله شیخی
بازیگر
(۹ اردیبهشت ۱۳۰۹ -۱۳۸۰)

می‌خواستم کاری را انجام دهم که کسی تاکنون نکرده بود، نه در ایران و نه حتی در خارج از ایران.
هوشنگ سیحون

حمیدرضا محمدی

همدان قلب ایران است و آرامگاه او قلب همدان. به‌ویژه آنکه این شهر با ساختار و ساختمان مربعی‌اش، گویی مزار او را تنگ در آغوش کشیده و گرفته است؛ بنایی که درست 70سال پیش، در چنین روزی گشایش یافت؛ آرامگاهی نونوار و تازه‌ساز که هوشنگ سیحون، ملهم از گنبد قابوس، زیرنظر محسن فروغی و با تأیید آندره گدار و حمایت علی‌اکبر سیاسی ساخت تا نخستین اثر معماری‌اش، پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه عالی مطالعات معماری‌ پاریس باشد؛ فرایندی که البته از وقتی درباره‌اش اندیشیده شد تا زمانی که پرده‌برداری شد، ٩سالی طول کشید تا آنکه در پایان کنگره‌ای 10روزه رخ‌نمایی کرد. ویژه‌برنامه هزارمین زادروز بوعلی‌سینا، با حضور حیرت‌انگیز ۶٩ایران‌شناس از ٢۶کشور جهان برگزار شد و آن‌قدر احداث آن مهم بود که نه‌تنها مجلس، 300هزار تومان بودجه کمکی برایش مصوب کرد که ٩٠٠هزار بلیت‌ اعانه ملی فروخته شد و درصدی از فروش کارخانه سیمان ری در اختیار انجمن آثار ملی قرار داده شد تا هزینه‌های ساخت آن تأمین شود.
برای گشایش بنای نوبنیاد مقبره ابن‌سینا در بعدازظهر پنجشنبه، نهم اردیبهشت1333 همه آمده بودند‌. ردپای آن مراسم را می‌توان در خاطرات و همچنین روزنامه‌ها پیدا کرد. یکی‌شان ذبیح‌الله صفا بود که در جایی نوشته است: «چهارشنبه هشتم اردیبهشت، میهمانان عازم همدان شدند. صبح روز بعد، آرامگاه این دانشمند نامی‌گشایش یافت. یکی از نکات مهم مراسم، پرده‌برداری از مجسمه ابن‌سینا (ساخته ابوالحسن صدیقی) و افتتاح آرامگاه او (با معماری هوشنگ سیحون) و سخنرانی لویی ماسینیون است.»
به شهادت خبرنگار روزنامه اطلاعات؛ «مراسم خاصی برای این موضوع مهم تدارک دیده شده بود و برای همین مهم در میدان مجسمه ابوعلی سینا متجاوز از 30هزار نفر از اهالی اجتماع کرده بودند.» و به‌گزارش روزنامه کوشش؛ «مجسمه دانشمند بزرگ عالی‌مقام شرق روی پایه فلزی و سنگ مرمر سفید به طرز بسیار زیبایی تزیین شده و 3‌متر ارتفاع آن است. آقای حسین علاء، وزیر دربار، نوار مخصوص را قطع کرد و ازدحام جمعیت هورا کشیدند و احساسات ملی را نمایان کردند.»
 اما به‌نظر یکی از سخنرانی‌های بسیارخاص و پرباری را که درباره پورسینا ایراد شد در میان کلمات و جملات ولادیمیر مینورسکی، ایران‌شناس روس می‌توان یافت که گفت: «این تجلیل، ابن‌سینا را به‌صورت بتی زراندود که باید مورد پرستش قرار گیرد درنمی‌آورد، بلکه به‌صورت مردی درمی‌آورد که منطق عصر خود را پیروی می‌کند و این خود باید او را برای ایرانیان و دوستداران ایران گرامی‌تر و ارجمندتر سازد.» حالا از آن روز باشکوه، درست 7‌دهه گذشته است و آرامگاه پورسینا، مهم‌ترین بنای همدان است و عالم و عامی و هرکس که قدم به این دیار می‌گذارد، نمی‌شود که بی‌ندیدنش از آن برود، زیرا مدفن او، نماد همدان است.

در زندگي من حرفه بازيگري خيلي مهم بود. اما هيچ وقت بازيگري باعث نشد كه فراموش كنم همسر و مادر هستم.