مجرمان سابقه‌دار را شبانه‌روزی کنترل می‌کنیم

الهه فراهانی- روزنامه‌نگار

تعداد زیادی از سرقت‌هایی که در تهران و دیگر شهرها رخ می‌دهند، از سوی مجرمان سابقه‌دار رقم می‌خورند؛ این یعنی کنترل مجرمان سابقه‌دار و زیرنظر گرفتن آنها، بی‌شک نقش زیادی در کاهش سرقت‌های پایتخت خواهد داشت. کاهش سرقت یکی از مهم‌ترین اهداف پلیس و دستگاه قضایی در کشور است و به همین دلیل بود که با روی کار آمدن سردار احمدرضا رادان، فرمانده فراجا، طرح کنترل هوشمند سارقان سابقه‌دار با پابندهای الکترونیکی پیگیری و حالا حدود یک‌ماه و 10روز است که اجرایی شده است؛ طرحی که دستاوردهای خوبی هم در پی داشته و حالا سردار علی ولی پور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران در گفت‌وگو با همشهری درباره این طرح و دستاوردهای آن می‌گوید.

سردار، اجرای طرح پایش مجرمان سابقه‌دار از طریق پابند الکترونیکی از چه زمانی شروع شده است؟
تقریبا از اواخر اسفند‌ماه  سال گذشته بود که این طرح کلید خورد؛ قریب به 40روز از اجرای این طرح که به دستور سردار رادان، فرمانده فراجا اجرایی شد، می‌گذرد و دستاوردهای خوبی هم داشته است.
از دستاوردهای این طرح بگویید.
در همین مدت زمان کوتاه، توسط همین پابندها در جریان فعالیت دوباره 2سارق سابقه‌دار قرار گرفتیم و دستگیرشان کردیم. یکی از آنها با پابند الکترونیکی خودرویی را سرقت کرده بود که مأموران گشت آگاهی با کنترل پابند متوجه ماجرا شدند، سر موقع رسیدند و این فرد را درحالی‌که پشت فرمان خودروی سرقتی بود دستگیر کردند. نفر دوم هم مجرم سابقه‌داری بود که قصد سرقت گوشی موبایل شهروندی را داشت اما چون همکارانم وی را از طریق پابند، رصد می‌کردند سر بزنگاه رسیدند که متهم نیز اقدام به فرار کرد. وی حتی در مقابل مأموران مقاومت کرد که مأموران با استفاده از قانون به کارگیری سلاح تیراندازی کردند و پای این فرد هدف اصابت گلوله قرار گرفت و بازداشت شد. خب اگر اینها پابند نداشتند، از کنترل پلیس خارج بودند و احتمالا به سرقت‌هایشان ادامه می‌دادند.
پابندها برای چه مجرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
آنهایی که بیشتر از 4سابقه کیفری در زمینه سرقت داشته باشند.
وقتی پابند به پاهایشان بسته می‌شود، به چه شکل مورد رصد و کنترل مأموران قرار می‌گیرند؟
ما یک اتاق پایش داریم که به‌صورت لحظه‌ای افرادی که از پابند استفاده می‌کنند به‌صورت هوشمند کنترل می‌شوند. در واقع برای هر شخص یک کدی درنظر گرفتیم و بعد به این افراد پابند می‌زنیم و برای آنها مهلت تعیین می‌کنیم. اگر در این مدت آنها جرمی را مرتکب نشوند، پابندشان باز می‌شود و اگر تکرار جرم کنند، علاوه بر مجازاتی که قانون برای آنها تعیین کرده، دوباره به پاهایشان پابند می‌زنیم و مدتش را افزایش می‌دهیم. قابلیت توانمندی این طرح این است که به‌صورت الکترونیکی شخص هرکجا که برود، مسیر حرکتش را متوجه می‌شویم. جایی که توقف کند متوجه می‌شویم و به این روش فرد را زیرنظر داریم.
شارژ این پابندها به چه صورت است؟
این پابند‌ها حدود 48ساعت شارژ را نگه می‌دارند. شارژر هم در اختیار افراد قرار می‌گیرد و به‌صورت سیمی شارژ می‌شوند. همکاران ما که در سالن پایش حضور دارند، به‌صورت لحظه‌ای این افراد را رصد می‌کنند و حواسشان هست که این افراد ترددهای مشکوک دارند یا نه. اگر شارژ پابند رو به اتمام باشد به او پیامک می‌دهیم و اگر توجهی نکند با شخص مورد نظر تماس می‌گیریم و به او ابلاغ می‌کنیم که حتما پابندش را شارژ کند و اگر توجه نکند شخص مورد نظر را دستگیر می‌کنیم و از او تعهد می‌گیریم.
امکان این وجود دارد که مجرمان، پابند را از پاهایشان باز کنند؟
نه امکان باز شدن وجود ندارد، فقط باید تخریب شود. در این صورت چنانچه متهم به این پابندها آسیب برساند، به‌عنوان آسیب به اموال دولتی برایش پرونده تشکیل می‌دهیم.
آیا نواقصی هم در این طرح وجود دارد؟
به عقیده بنده، این، طرح بسیار خوبی است، چراکه تقریبا معایبش رفع شده است و اگر معایب جزئی داشته باشد کارشناسان همان شرکت و فراجا و کسانی که کار عملیاتی می‌کنند هستند، روزانه این معایب را از بین می‌برند و برطرف می‌کنند و در آینده بسیار تأثیر‌گذار است؛ هم در بحث پیشگیری و هم در بحث کشف جرم.
فکر می‌کنید تا الان اجرای این طرح، تأثیری در کاهش وقوع جرم سرقت داشته است؟
الان نمی‌شود درصدش را گفت و آخر سال درصدش مشخص می‌شود اما قطعا تأثیر‌گذار بوده است.
مجرمانی که مشمول این طرح هستند به چه صورت شناسایی می‌شوند؟
معمولا سازمان زندان‌ها، لیست این افراد را در اختیار اداره آگاهی تهران یا اجرای احکام دادسرا قرار می‌دهد. فرقی ندارد که این افراد قرار است آزاد شوند یا با قید وثیقه از زندان خارج شوند. سازمان زندان‌ها مشخصات متهمی را  که مشمول این موضوع است 5روز قبل از آزادی به پلیس آگاهی اطلاع می‌دهد و به این ترتیب به پای این افراد پابند الکترونیکی وصل می‌شود.
تا چه زمان متهم باید از این پابند استفاده کند؟
مدت زمان درنظر گرفته شده، 2 یا 3سال است. اگر جرم را تکرار کند تا 5سال تمدید می‌شود.
چند درصد از مجرمان پایتخت مورد شناسایی قرار گرفته‌ و مشمول این طرح شده‌اند؟
حدود 50درصد از مجرمان سابقه‌‌دار را شناسایی کرده و پابند زده‌ایم و این آمار رو به افزایش است.
محدودیت تردد دارند؟ یعنی می‌توانند از شهر خارج شوند یا نه؟
نه. محدودیتی ندارند اما چون هرلحظه در حال رصد هستند، چنانچه بخواهند از یک استان به استان دیگری بروند، ما متوجه می‌شویم. اگر متهمی وارد استان دیگری شود، برای آن استان مورد نظر آلارم می‌رود و ما به آنها اعلام می‌کنیم. برای این کار رنگ‌بندی وجود دارد؛ رنگ زرد یا نارنجی. اینطوری متوجه می‌شویم مثلا سارق سابقه‌داری که سارق منزل است از سمت غرب به سمت تهران می‌آید و پلیس تهران حواسش هست. درواقع کنترل آن مجرم با استانی است که به او اعلام شده است.
درخصوص جرائم خشن چطور؟
مجرمان جرائم خشن و پرتکرار مانند زورگیری یا سرقت مسلحانه در اولویت هستند. البته حبس‌های این افراد طولانی است اما به محض آزادی، پابند الکترونیکی به پایشان بسته می‌شود و تحت کنترل قرار می‌گیرند.