سعدآباد پرحاشیه

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

سعدآباد، وسیع‌ترین مجموعه موزه‌ای و تاریخی فرهنگی تهران که زمانی در سیطره خاندان قاجار و پهلوی بود و هیچ‌کس به آن راه نداشت، حالا تبدیل به تفرجگاهی عمومی و مجموعه‌ای موزه‌ای و جذاب زیرمجموعه وزارت میراث‌فرهنگی شده است که سالانه رکورددار بازدیدهای نوروزی می‌شود و میلیاردها تومان درآمد دارد؛ اما این مجموعه در چندماه اخیر با حاشیه‌های بسیار مواجه شد. از قطع درختان سعدآباد به بهانه فرسودگی و ایجاد خطر برای بازدیدکنندگان تا تعطیلی و تخلیه موزه مرکز اسناد و  تبدیل این موزه به دفتر کار مدیر، یافتن فواره سنگی زیر خاک که مدیران سعدآباد در همهمه قطع درختان مدعی شدند كه مي‌خواستند آن را از سعدآباد بدزدند، تا آب‌گرفتگی شدید موزه ظروف سلطنتی سعدآباد که به تعبیر برخی رسانه‌ها پشت‌بام آن را تبدیل به استخر کرد و آسیب‌های بسیاری به بنای ساختمان این مجموعه وارد کرد، همگی حاشیه‌های وسیع‌ترین مجموعه تاریخی-فرهنگی شهر تهران در ماه‌های گذشته‌اند. پرونده شکایت شهرداری از قطع درختان سعدآباد همچنان در جریان است و همین چند روز قبل بازپرس دادسرا برای تکمیل تحقیقات درختان قطع شده به این مجموعه رفت و شهرداری تهران در انتظار اعلام نظر دستگاه قضایی است.

هزاران لیتر آب بر پشت‌بام موزه ظروف
اما مهم‌ترین آسیب واردشده به این مجموعه تاریخی-فرهنگی، آب‌گرفتگی شدید این مجموعه در هفته‌های گذشته بود. آب 3روز مداوم بر پشت‌بام ساختمان موزه ظروف سلطنتی جریان داشت و سالن خلیج‌فارس آن را که سایت صدای میراث خبر از وجود یکی از مخازن مهم مجموعه در آن داده بود، دچار آسیب و پلمب کرد. اما ماجرا چه بود؟ بارش‌های اواخر فروردین‌ماه و خرابی منبع انبساط آب پشت‌بام موزه ظروف سلطنتی سعدآباد، موجب نشتی هزاران لیتر آب به نشت دیوارها و بنای موزه  شد.
 
بی‌توجهی به یک هشدار
اسفندماه سال گذشته نامه هشدار فوری در اتوماسیون اداری سعدآباد نشست و شیرین شعبانی، رئیس برکنار شده موزه ظروف سلطنتی سعدآباد به حسین علوی، مدیر این مجموعه خبر داد که خطر آب‌گرفتگی جدی است. او درخواست اعزام کارشناس برای رفع ایرادات کرد. شعبانی اما به صدای میراث گفت که مدیر سعدآباد به این نامه توجه نکرد تا آنکه آب‌گرفتگی به‌دلیل خرابی منبع انبساط و بارش‌ فروردین‌ماه ‌خسارات زیادی به  ساختمان و سالن‌های آن وارد آورد.
ویدئوهایی که در اختیار روزنامه همشهری نیز قرار گرفته است، شامل تصاویر عجیب سالن‌های آب‌گرفته است و تجمع آب پشت دیوارها با فشار دست به بیرون نشت می‌کند.

ارزش‌ موزه ظروف سلطنتی
شیرین شعبانی، مدیر سابق موزه ظروف سلطنتی سعدآباد: موزه ظروف سلطنتی دومین موزه سعدآباد به لحاظ تعداد آثار است. بیش از 80هزار شیء در مخازن و این موزه وجود دارد. ظروف موزه متعلق به دوره قاجار، پهلوی اول و دوم و ظروف اهدایی است.ظروف دوره قاجار شامل ظروف نقره یا با روکش نقره و ظروف دارای روکش ضخیم طلا در دوره‌های بعد هستند. ظروف جشن‌های 2500ساله نیز در این مخازن وجود دارد. میان این ظروف آثاری هست که تنها یک عدد از آنها در جهان وجود دارد و قابل قیمت‌گذاری نیستند. یک مخزن از آثار گنجینه موزه ظروف سلطنتی سعدآباد در سالن خلیج‌فارس و همان سالنی است که دچار آب‌گرفتگی شد. مخزن موجود در این سالن به‌دلیل آب‌گرفتگی دچار رطوبت شدید شده و ممکن است آثار موجود در آن آسیب ببینند؛ درحالی‌که ۸سال زحمت کشیده شده است تا ۸۰هزار شیء ارزشمند این مجموعه ساماندهی شوند.


موزه ظروف سلطنتی سعدآباد به دستور رضاخان برای دخترش اشرف در ۲۶۰۰مترمربع احداث شد. اشرف در سال ۱۳۵۰ بنا را به سبک فرانسوی باز طراحی کرد. سال ۱۳۷۴موزه ظروف سلطنتی در آن افتتاح شد.سال ۱۳۸۵ موزه صنایع‌دستی در آن افتتاح و سال ۱۳۸۹ بار دیگر به موزه ظروف سلطنتی تبديل شد.