گزارش2
هشدار نسبت به بروز بحران امنیتی ناشی از کم‌آبی
بحران کم آبی که طی یک دهه گذشته کارشناسان نسبت به وقوع آن بارها هشدار داده بودند حالا آن اندازه جدی شده است که مسئولان دولتی هم برآن صحه می‌‌گذارند. پیش از این، منتقدان حوزه آب، منابع طبیعی و محیط زیست اعلام کرده بودند که ادامه سیاست‌های غالب بر مدیریت کلان آب کشور علاوه بر بحران آب و تهدید امنیت غذایی می‌تواند به بروز بحران‌های اجتماعی هم منجر شود. حالا مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست به ایسنا گفته است: کشور ما دچار بحران آب است و این موضوع با اعداد و آمار اثبات می‌شود، اگر روند مصرف آب به شکل کنونی ادامه یابد، بارش‌ها کمتر از وضعیت فعلی شود و میزان مصرف آب‌های زیرزمینی بیش از این باشد، به‌طور قطع بحران آب تبدیل به بحران امنیتی می‌شود. بحران‌های امنیتی شامل بحران امنیت غذایی و بحران اجتماعی است؛ درست همانطور که در سال‌های اخیر شاهد تنش‌های اجتماعی در شهرهای اصفهان و خوزستان بوده‌ایم.
علی مریدی با اشاره به اینکه در گزارش‌های بین‌المللی برای تعریف بحران آب شاخص‌هایی تعیین شده است، گفت: در این گزارش‌ها 2شاخص اهمیت بیشتری دارد؛ یکی سرانه آب است که طی آن نسبت 2عامل «حجم آب» و «جمعیت» مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر عدد به‌دست آمده کمتر از ۱۲۰۰ باشد یعنی وارد تنش آبی شده‌ایم و بحران آب آغاز شده است. به گفته وی، در شاخص دوم نسبت میان «میزان مصرف آب» و «میزان آب موجود» اندازه‌گیری می‌شود و اگر عدد به‌دست آمده از این شاخص بالای ۰.۴ باشد، وارد تنش آبی می‌شویم. درصورتی که این میزان بالای ۰.۹ باشد به مرحله بحران آب می‌رسیم؛ این درحالی است که متأسفانه در بسیاری از مناطق کشور ما این عدد به نزدیک «یک» می‌رسد. عضو هیأت علمی دانشگاه شهیدبهشتی است، درباره نتیجه بررسی این شاخص‌ها در ایران گفت: با سنجش شاخص سرانه آب و همچنین بررسی نسبت میزان مصرف و آب موجود کشور متوجه می‌شویم که ایران وارد مرحله بحران آب شده است؛ چون در کشور ما هیچ کنترلی روی مصرف آب وجود ندارد و خشکی تالاب‌ها و رودخانه‌ها و همچنین وقوع گرد و خاک ناشی از خشکی این اکوسیستم‌ها بحران آب را در ایران تأیید می‌کند.
او با اشاره به اینکه در شهرهایی مثل مشهد و اصفهان نسبت مصرف آب به میزان آب موجود از عدد یک هم بیشتر است، تصریح کرد: این وضعیت به‌معنای اضافه برداشت از آب‌های زیرزمینی است که قطعا به نشست‌های شدید زمین و از بین رفتن ذخیره استراتژیک آبی کشور منجر می‌شود. مریدی در ادامه ضمن تفکیک آب‌های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر گفت: آب‌های تجدیدپذیر از طریق بارش سالانه کشور به‌دست می‌آید که ۶۵ تا ۷۰ درصد آن تبخیر و مابقی در سدها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها جاری شده و بخشی هم داخل زمین ذخیره می‌شود. منابع ذخیره آبی طی سالیان طولانی با جمع شدن در آبخوان‌های کشور تشکیل می‌شود و در زمره آب‌های تجدیدناپذیر قرار می‌گیرد چون درصورت برداشت بیش از حد از این آب‌های زیرزمینی نه‌تنها امکان جبران این ذخایر از طریق بارش‌های کوتاه‌مدت وجود ندارد، بلکه به نشست زمین هم منجر می‌شود.
