گزارش
ورود برنج خارجی به شرط خرید ایرانی
منوط‌کردن دریافت مجوز واردات برنج خارجی به خرید برنج از برنجکاران داخلی، بازار را به تعادل رسانده است
مرضیه ثمره‌حسینی- روزنامه‌نگار
بازار برنج ایرانی در سال گذشته با رکود همراه بود و این مسئله سبب شد برنج روی دست کشاورزان بماند. به همین دلیل، برای رونق بازار برنج داخلی، وزارت جهادکشاورزی عنوان کرد واردکنندگانی که قصد واردات برنج دارند به‌ازای خرید برنج ایرانی مجوز واردات برنج خارجی را دریافت خواهند کرد. این اقدام مثمرثمر بود و با ورود شرکت‌هایی که عمدتا فروشگاه زنجیره‌ای داشتند بازار برنج شمال داغ شد و به این صورت برنج‌های سنواتی به‌طور مستقیم از کشاورزان خریداری و در بازار عرضه شد. نتیجه هم آن بود که با حذف واسطه‌ها و دلالان، قیمت برنج ایرانی در بازار منطقی شد.
اوضاع به نفع کشاورزان است
با وجود ثبات نسبی بازار، خبرها حاکی از افزایش قیمت برنج ایرانی در بازار است. حسن تقی‌زاده، عضو انجمن صنفی برنج‌فروشان استان مازندران در اين مورد به همشهری می‌گوید: «قیمت برنج ایرانی نسبت به حدود 2ماه قبل بین 25 تا 30درصد بالا رفته است.» تقی‌زاده در مورد چرایی افزایش قیمت برنج ایرانی بیان می‌کند: «با اقدامات تشویقی دولت، از اواخر دی‌ماه سال گذشته استقبال شرکت‌ها برای خرید برنج ایرانی افزایش یافت و از طرف دیگر با اعمال محدودیت در واردات برنج خارجی، تقاضا برای برنج ایرانی بیشتر و افزایش تقاضا هم باعث افزایش قیمت شد.»تقی‌زاده با بیان اینکه در حال حاضر برنج ایرانی در بازار کم شده است، می‌گوید: «قیمت جدید برنج هاشمی و طارم بوجار نشده در منطقه شمال ایران 90هزار تومان و نوع بسته‌بندی‌شده 100هزار تومان است. این قیمت‌ها در سطح شهر تهران در راسته بنکداران حدود 110هزار تومان و در فروشگاه‌ها و خرده‌فروشی‌ها 120هزار تومان است.» عضو انجمن صنفی برنج‌فروشان استان مازندران در مورد وضعیت برنج‌فروشان شمال کشور می‌گوید: «در حال حاضر با این قیمت‌ها وضعیت تولیدکنندگان برنج در شمال مناسب است و اوضاع به نفع کشاورزان است. درحالی‌که در سال گذشته شاهد دپوی برنج در انبارها بودیم امسال این اتفاق رخ نخواهد داد چون الان خریدار زیاد است و اگر یک عده از کشاورزان هم محصول خود را نفروشند به اختیار خودشان است وگرنه دپوی برنج نداریم.»تقی‌زاده در مورد پیش‌بینی وضعیت تولید برنج در سال‌جاری هم می‌گوید: «تولید برنج در سال گذشته حدود 2میلیون و 300هزار تن بود که با توجه به رونق بازار برنج ایرانی، امسال کشاورزان رغبت خوبی برای تولید دارند و برآورد می‌شود با تداوم اقدامات تشویقی و حمایتی دولت از کشاورزان شاهد افزایش تولید برنج در سال زراعی جاری باشیم.»
برنج خارجی ابزار تعادل در بازار
درحالی‌که قیمت برنج ایرانی به نفع کشاورزان افزایش یافته اما گرانی و از آن مهم‌تر کمبود برنج ایرانی در بازار ممکن است آرامش بازار را بر هم بریزد. دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران با تأیید این مطلب به همشهری می‌گوید: «برخلاف سال‌های قبل که برنج ایرانی به مرور در بازار عرضه می‌شد امسال تا به اینجا 85درصد برنج تولید داخل به بازار عرضه و فروخته شده است و در حال حاضر فقط 15درصد از برنج‌های کشت سال1402 در انبار برخی کشاورزان مانده و آنها بر آن هستند که محصول خود را با قیمت بالاتری بفروشند. به‌طوری که ما قبلا هر کیلو از محصول آنها را 65هزار تومان می‌خریدیم الان حاضر نیستند زیر 85هزار تومان بفروشند و محصول‌شان را حدود 20هزار تومان گران کرده‌اند.»مسیح کشاورز با بیان اینکه با توجه به کمبود برنج ایرانی در بازار احتمال افزایش قیمت تا فصل برداشت وجود دارد، می‌افزاید: «در این شرایط دولت باید تا فصل برداشت، مجوز واردات برنج خارجی را قبل از دوره ممنوعیت واردات که از اول مردادماه به‌مدت 4ماه است، به حدود 800هزار تا یک‌میلیون تن برساند تا کمبود برنج خارجی نداشته باشیم.»کشاورز با بیان اینکه در سال1402 فقط یک‌میلیون تن برنج خارجی از سوی بخش خصوصی وارد کشور شد که به‌نظر می‌رسد تا الان مصرف شده است، می‌افزاید: «برای همین باید قبل از شروع دوره ممنوعیت واردات حداقل 800هزار تا یک‌میلیون تن برنج خارجی وارد کشور شود. این میزان واردات هم کسری برنج کشور را تامین می‌کند و هم از کمبودی که به افزایش قیمت دامن می‌زند جلوگیری می‌کند.»
ضرر بخش خصوصی از ثبت سنتی!
دبیر انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان برنج خواستار تعامل بیشتر استان‌های شمالی با بخش خصوصی در طرح خرید برنج شد و عنوان کرد: «دولت برای حمایت از کشاورزان، بخش خصوصی را دعوت به همکاری کرد و مقرر شد واردکنندگان در قبال خرید هر کیلو برنج ایرانی اجازه واردات 2کیلو برنج خارجی را داشته باشند اما متأسفانه این اقدام در عمل با مشکل مواجه است و بخش اداری استان‌ها در زمینه ثبت میزان خرید شرکت‌ها بسیار ضعیف هستند و سنتی عمل می‌کنند درحالی‌که تا میزان خرید شرکت‌ها تأیید نشود آنها نمی‌توانند از مزایای واردات در ازای خرید محصول داخل بهره‌مند شوند.» کشاورز همچنين می‌افزاید: «درحالی‌که بازار برنج ایرانی از رکود خارج و قیمت‌ها افزایش یافته است اما متأسفانه این رویه سبب می‌شود بخش خصوصی از ادامه همراهی با آنها منصرف شود.
بر این اساس دولت باید برای حل مشکلات بخش خصوصی هم چاره‌ای بیندیشد.»
برنج خارجی: 50هزار تومان
درحالی‌که قیمت برنج ایرانی در بازار رو به افزایش است، قیمت برنج خارجی تفاوت چندانی با سال قبل ندارد. به‌گفته دبیر انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان برنج، نوسان در بازار برنج خارجی زیاد نیست و در حال حاضر قیمت هر کیلو برنج پاکستانی برای مصرف‌کننده 50 تا 60هزار تومان و برنج هندی هم 40 تا 50هزار تومان است.
