خانهسازی در فضا؛ شاید به زودی
ساخت ابرسازههایی برای ادامه حیات بشر در فضا سالهاست که بهعنوان یک ایده مؤثر مطرح شده است
ساسان شادمانمنفرد- روزنامهنگار
زندگی در فضا بیشتر شبیه فیلمها و داستانهای علمی-تخیلی است که علاقهمندان بسیاری دارد، اما همین داستانها شاید از تحقیقات علمی سرچشمه گرفته باشند؛ شاید هم برعکس! بسیاری از دانشمندان و کارشناسان امر بر این باورند زمانی خواهد رسید که انسان باید از سیاره خود خارج شود و در جایی دیگر از این عالم هستی زندگی کند. اگرچه هنوز دورنمای ترسناکی را برای خانه خاکیمان نمیتوانیم تصور کنیم اما سالهاست که عدهای بهدنبال این رفتهاند تا زندگی در فضا را ترسیم کنند. بههمین منظور، ابرسازههایی عظیم طراحی شدهاند که البته در حد همان طرح هم باقی ماندهاند.
شاید یک جنگ هستهای
میزان سلاحهای هستهای تولیدشده در جهان به اندازهای است که میتواند کرهزمین را چندین و چندبار بهطور کامل متلاشی کند. برخی از دانشمندان بر این باور هستند که یک جنگ هستهای میتواند حیات بشر را روی سیاره غیرممکن یا دستکم دشوار کند. بنابراین وقتی زمین با این تهدید بزرگ روبهرو شد، زمان آن رسیده که به فضا برویم و آنجا زندگی کنیم.
زندگی معلق
ابرسازه فضایی «حلقه بیشاپ» یکی از طرحهای مطرح در زمینه فضاپیمایی و مهاجرت انسان به فضا بهحساب میآید. بهعبارت دیگر، نوعی زیستگاه فضایی دوار فرضی است که ابتدا در سال1997توسط دانشمندی به نام «فارست بیشاپ» از مؤسسه مهندسی مقیاس اتمی پیشنهاد شد. ایده اصلی ابرسازه فضایی، ساخت یک سازه فضایی بزرگ در مدار زمین یا سیارههای دیگر است که بهعنوان یک محیط زندگی و کشتزار برای انسانها عمل کند. تصور میشود که این ابرسازهها میتوانند از منابع طبیعی خورشید، مانند نور و انرژی، بهره ببرند و از طریق فناوریهای پیشرفته، مثل پانلهای خورشیدی، انرژی لازم برای حیات و فعالیتهای مختلف را فراهم کنند. علاوه بر این، محیط زندگی در این ابرسازهها میتواند از جنبههای مختلفی مانند کشتزارها، فضاهای اجتماعی و تجهیزات تفریحی تشکیل شده و زندگی اجتماعی و فرهنگی متنوعی را برای ساکنان آن فراهم کند.
ویژگیها
این طرح با طرحهای کلاسیک تولیدشده در دهه1970توسط جرارد کی اونیل و ناسا تفاوت دارد، زیرا از نانولولههای کربنی بهجای فولاد استفاده و امکان ساخت زیستگاه بسیار بزرگتر را فراهم میکند. در پیشنهاد اولیه، این زیستگاه تقریبا هزار کیلومتر در شعاع و 500کیلومتر عرض خواهد بود که شامل 3میلیون کیلومترمربع فضای زندگی است. یکی از مهمترین ویژگیهای این ابرسازهها، امکان ایجاد یک محیط زندگی کاملا بسته و مستقل از محیط خارجی است. این به انسانها اجازه میدهد تا در محیطهایی که در شرایط زمینی غیرممکن است، مانند فضا، زندگی کنند. مکانهای متعددی برای ایجاد ابرسازه بیشاپ مطرح شده، اما هنوز هیچ طرح رسمی و موفقیتآمیزی در این زمینه اجرا نشده است. این ایدهها همچنان در دست مطالعه و تحقیقات محققان و علاقهمندان به فضاپیمایی و کاوش فضایی است و امکان دارد در آینده به واقعیت تبدیل شوند.
ابرسازههای دیگر
طرحهای متفاوت دیگری نیز برای ساخت یک ابرسازه معلق در فضا توسط گروهها و سازمانهای مختلف ارائه شده است. ازجمله این ابرسازهها میتوان به «کره دایسون»، «جهان حلقهای»، «مغز ماتروشکا» و «مغز مشتری» اشاره کرد. اینها نیز ویژگیهایی مشابه با حلقه بیشاپ دارند و برای زندگی در فضا بهمدت نامحدود طراحی شدهاند.