سازوکار شورابرای مشارکت شهروندان ضعیف است

علی اعطاء | سخنگوی شورای شهر تهران

کمیته حقوق شهروندی ذیل کمیسیون حقوق و نظارت شورای شهر تهران فعالیت خود را شروع می‌کند. هدف کلی کمیته حقوق شهروندی این است که بحث مشارکت شهروندان در اداره امور شهر را تقویت کند. اگر ما در حوزه مدیریت شهری به یک بخش پارلمانی قائل باشیم و شهرداری را یک دولت محلی و شورا را یک پارلمان محلی قلمداد کنیم، نیاز به ابزارهایی داریم که بتوانیم به‌صورت مستمر در مورد جلب مشارکت شهروندان در اداره امور شهر برنامه‌ریزی کنیم. 

در مسائلی که در حیطه اختیارات مدیریت شهری است، اساسا هیچ سازوکاری وجود ندارد که شهروندان در تصمیم‌گیری‌ها نقش داشته باشند. در واقع نه نظر شهروندان شنیده و نه اینکه نظرات آنها در امور مدیریت شهری اعمال می‌شود. ما در واقع سازوکارهای ضعیف و نیمه‌مؤثر داریم. ما در شورا به‌عنوان پارلمان محلی و به‌عنوان نمایندگان مستقیم مردم باید بتوانیم سازوکارهایی را درباره مشارکت شهروندان داشته باشیم تا بحث مشارکت معنادارتر شود. تشکیل حقوق شهروندی دقیقا اقدامی در این مسیر است.  اگر روی قانون اساسی مروری داشته باشیم، چند اصل مشخص قانون اساسی مانند ماده100 داریم که به‌طور مشخص آمده: «برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و امور رفاهی از طریق همکاری مردم و با توجه به مقتضیات محلی...»؛ یعنی به ما می‌گوید که اولا از طریق همکاری مردم، ثانیا با مقتضیات محلی شوراها را شکل دهیم تا اعضا را مردم تعیین کنند؛ عملا به این صورت است که مردم در اداره امور شهر بتوانند مؤثر واقع شوند. شوراهای شهر هم‌اکنون شکل گرفته ‌است، اما همچنان ارتباط شورا با مردم سازوکار مناسبی ندارد که باید در مورد آن به نتیجه‌ای مشخص برسیم. اگر بخواهیم مشارکت واقعی مردم را در اداره شهرهایشان داشته باشیم، باید به سمت ایجاد سازوکاری برویم که این امر به‌صورت واقعی تحقق پیدا کند تا هم صدای شهروندان شنیده شود و هم براساس نظراتشان شهرها اداره شوند.