در شهر
شناسنامه ایمنی برای بیمارستان‌های شهر
با پیگیری‌های سازمان‌های مدیریت بحران و آتش‌نشانی قرار است تا سال آینده شناسنامه ایمنی برای بیمارستان‌های شهر صادر شود
لیلا شریف-روزنامه‌نگار
بیمارستان‌های فرسوده، پاشنه آشیل شهر شده‌اند و پس از آتش‌سوزی بیمارستان گاندی در سال گذشته، مطالبه افکار عمومی برای بررسی ایمنی بیمارستان‌های شهر پررنگ‌تر شد.
با توجه به اینکه بخش اعظم بیمارستان‌های پایتخت مربوط به بخش دولتی و ساختمان‌های قدیمی است، همکاری چندجانبه وزارت بهداشت، شهرداری و نهادهای تأمین‌کننده مالی را طلب می‌کند. مدت‌هاست که سازمان آتش‌نشانی و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران پای کار آمدند تا به بررسی همه‌جانبه ایمنی بیمارستان‌ها اعم از دولتی و خصوصی به‌منظور صدور شناسنامه ایمنی بپردازند؛ چراکه براساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده قرار است تا خرداد‌ماه روند بررسی و تکمیل شناسنامه ایمنی کامل شود.
از میان 181بیمارستان تهران تاکنون 52مورد با نقش‌آفرینی سازمان مدیریت بحران از منظر لرزه‌ای و فنی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر نیز سازمان آتش‌نشانی بیش از 2هزار و 300ساختمان با کاربری درمانی شامل کلینیک، درمانگاه، آزمایشگاه، داروخانه، بیمارستان و... را رصد کرده است تا مسیر افزایش ایمنی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هموار شود.
رصد 2300ساختمان با کاربری درمانی در پایتخت
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران: وزارت بهداشت همکاری شایسته‌ای با آتش‌نشانی به‌منظور ایمنی بیمارستان‌ها داشته است. وزیر بهداشت پس از حادثه کلینیک سینااطهر مکاتباتی با آتش‌نشانی داشت تا در رابطه با ایمنی ساختمان‌هایی که کاربری درمانی دارند، به هیچ‌وجه کوتاهی نشود. تا به امروز بیش از 2300ساختمان با کاربری درمانی شامل کلینیک، درمانگاه، آزمایشگاه، داروخانه، بیمارستان و... را رصد کردهایم. اخطارهای لازم در رابطه با این ساختمان‌ها داده شده است؛ به‌نحوی 1800ساختمان از آتش‌نشانی تأییدیه دریافت کردند، این رقم بسیار قابل توجه است. ما از سایر وزارتخانه‌ها نیز درخواست داریم تا با ما همکاری کنند.
البته در این میان ساختمانی مانند بیمارستان گاندی به‌دلیل اخطارهایی که دریافت کرده بود، در حد تشکیل پرونده پیش رفت، اما با ایمنی بسیار فاصله داشت. از تمام مراکز درمانی تقاضا داریم که قبل از وقوع اتفاقات تلخ، دست به اقدام بزنند و ریسک نکنند؛ چراکه فعالیت‌های آنها با زندگی بیماران مرتبط هستند. خروج بیمار از مراکز درمانی بسیار سخت‌تر است و باید ضریب ایمنی بالایی برای آنها درنظر گرفت. به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی توصیه می‌کنم که قبل از وقوع حادثه، به مرور خاطره تلخ سینااطهر بپردازند. در رابطه با بیمارستان گاندی نیز اگر برای فردی مشکلی پیش می‌آمد، این بیمارستان دیگر به‌راحتی نمی‌توانست به فعالیت خود ادامه دهد. بیمارستان‌هایی که به برند تبدیل شده‌اند نباید با بی‌احتیاطی این برند را از بین ببرند؛ چرا که مردم درصورت وقوع حادثه اعتمادشان را از دست می‌دهند.
افزایش ایمنی در زمان بحران با اتصال به مترو
سیدعلی شریفی، معاون پدافند غیرعامل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران: بحث اتصال شبکه مترو به ساختمان‌های مهم و بیمارستان‌ها مبتنی بر مصوبه شورای شهر است که در سال ۹۵ تصویب شد؛ مصوبه هیأت وزیران در همان سال نیز به این موضوع اختصاص داده شده است.
این موضوع در سال‌های مختلف پیگیری شد، اما در 2سال گذشته با جدیت در دستور کار شهرداری قرار گرفت. تعدادی از بیمارستان‌ها در ارتباط با خطوط فعلی و آتی شناسایی شدند.
در فاز اول 3بیمارستان در دستور کار قرار گرفتند که شامل بیمارستان‌های میلاد برای اتصال به ایستگاه برج میلاد، بیمارستان امام‌خمینی برای اتصال به ایستگاه شهدای سلامت و همچنین بیمارستان بعثت برای اتصال به پایانه شهید کلاهدوز است. 2بیمارستان میلاد و امام‌خمینی به‌دلیل اینکه در مجاورت ایستگاه مترو هستند، اتصالشان به‌صورت زیرزمینی انجام خواهد شد، اما قرار است بیمارستان بعثت از روی زمین به پایانه شهید کلاهدوز متصل شود. در رابطه با 2بیمارستانی که روی زمین هستند، موضوعاتی همچون حفر تونل با ابعاد مناسب برای عبور و مرور آمبولانس‌ها درنظر گرفته می‌شود و از سوی دیگر هماهنگی‌هایی را با متروی تهران، دانشگاه علوم‌پزشکی و سازمان‌های متولی انجام داده‌ایم. در جلسات متعدد به یک طرح نهایی رسیدیم و مقدمات اجرایی شدن این هدف فراهم شده است.
در مورد بیمارستان بعثت با توجه به اینکه با پایانه شهید کلاهدوز فاصله دارد، نیازمند رعایت موضوعات ترافیکی است. تلاش ما این است که از این طریق ایمنی بیمارستان‌ها را در شرایط بحران بالا ببریم تا علاوه بر دسترسی آسان به بیمارستان‌ها، شرایط انتقال تجهیزات پزشکی و بیماران را در وضعیت بحران مهیا کنیم؛ چراکه ممکن است در زمان بحران استفاده از مسیرهای زمینی و عادی مقدور نباشد و دسترسی به بیمارستان‌ها مختل شود.
52بیمارستان تهران مورد ارزیابی قرار گرفتند
اسماعیل سلیمی، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران: نزدیک به ۳۸تیم توانستند از میان ۱۸۱بیمارستان شهر تهران به بررسی و بازدید از ۵۲بیمارستان بپردازند. از میان ۵۲بیمارستان نیز توانسته‌ایم نتیجه ارزیابی ۲۱بیمارستان را مشخص کنیم؛ چراکه روند ارزیابی بسیار زمانبر و سخت است. نتیجه را به دادستانی، وزارت بهداشت و روسای بیمارستان‌ها از طریق کمیته‌های ایمنی و رفع خطر مناطق اعلام کردهایم. روند کار اینگونه است که شهردار هر منطقه با تکیه بر ساختار حقوقی به روسای بیمارستان‌ها اعلام می‌کند که شرایط ایمنی بیمارستان مناسب نیست. اگر بیمارستان دست به تشکیل پرونده بزند و مشاهده شود که ساختمان ظرفیت مقاوم‌سازی دارد، باید با کمک مهندسان ذی‌صلاح دست به تدوین نقشه‌های ایمن‌سازی بزنند. این روند تا رسیدن به مرحله اجرا برای این بیمارستان‌ها که عموما دولتی هستند، نزدیک به یک‌سال زمان می‌برد؛ چراکه باید تأمین اعتبار صورت بگیرد. لازم به ذکر است که وزارت بهداشت در مدت اخیر وارد کار شده است و با جدیت به همکاری می‌پردازد تا هرچه سریع‌تر مراحل شناسایی بیمارستان‌ها و افزایش ایمنی مهیا شود. ما براساس میزان ایمنی دست به دسته‌بندی ساختمان‌های بیمارستان‌ها می‌زنیم؛ چراکه بیمارستان‌ها معمولا چند ساختمان دارند. برخی از این ساختمان‌ها در پایین‌ترین رده ایمنی قرار می‌گیرند. بدترین وضع برای یک ساختمان بیمارستان، زمانی رقم می‌خورد که در یک ساختمان بیمار بستری باشد و آن ساختمان از نظر ایمنی در وضعیتD قرار داشته باشد. در این شرایط کار بسیار دشوار می‌شود؛ چراکه ساختمان‌های دستهD حتی ارزش مقاوم‌سازی را هم ندارند.
برخی از ساختمان بیمارستان‌ها در دسته اداری و انبار قرار می‌گیرند، اما به‌عنوان ساختمان ردهD شناخته می‌شوند. در این شرایط کار چندان دشوار نیست و این ساختمان در اولویت دوم و سوم بیمارستان قرار می‌گیرد.
براساس رده‌بندی مشخص شده باید گفت که ساختمان‌های A عمدتا پس از سال۱۳۹۴ ساخته شده‌اند و توانسته‌اند مهر تأیید آیین‌نامه ایمنی ساختمان‌ها در برابر زلزله یا استاندارد 2800مجموعه قوانین سازه‌ای برای طراحی لرزه‌ای سازه را دریافت کنند. این ساختمان‌ها مقاوم هستند و ما تنها دست به تکمیل مدارکشان می‌زنیم تا برای بازدیدهای بعدی اطلاعات فنی کاملی از این بیمارستان‌ها داشته باشیم. ساختمان‌های B قبل از سال۹۴ ساخته شده‌اند و از یکسری ناایمنی‌های جزئی رنج می‌برند. ما در رابطه با این ساختمان‌ها نیز دست به کنترل کیفی و محتوایی مدارک مهندسی می‌زنیم. ساختمان‌های C باید مقاوم‌سازی شوند؛ به‌عبارت دیگر ارزیابی کیفی برای این ساختمان‌ها کفایت نمی‌کند و باید ارزیابی کمی لرزه‌ای نیز انجام شود تا نقشه‌های بهسازی لرزه‌ای برای آنها تهیه شود. ساختمان‌های D مشکل لرزه‌ای(با وقوع زلزله دچار ریزش خواهند شد) و باربری ثقلی (ساختمان هر لحظه ممکن است که دچار ریزش شود و برای این اتفاق نیاز به وقوع زلزله نیست) دارند که برای این ساختمان‌ها باید از بهره‌برداری ممانعت و در غیراین‌صورت باید تخریب و نوسازی پیگیری شود. تمام تلاش ما این است که شناسنامه ایمنی بیمارستان‌های شهر تا خرداد سال‌جاری صادر و نتیجه ارزیابی، نهایی شود؛ از این طریق مشخص می‌شود که هر بیمارستان از نظر سازه در چه وضعیتی قرار دارد. سازمان آتش‌نشانی نیز در سوی دیگر میدان در حال به‌روزرسانی بازدیدهایش است تا یک شناسنامه کامل از وضعیت ارزیابی ایمنی تمام بیمارستان‌های شهر ایجاد شود. در کنار بیمارستان‌ها شاهد فعالیت مراکز درمانی، کلینیک‌ها، مراکز بهداشتی و... هستیم و باید گفت که تعداد این مراکز بیشتر از بیمارستان‌هاست و این مراکز نیز در دست بررسی هستند.
رفع خطر از بیمارستان‌های ناایمن که برخی از آنها ۸۰سال قدمت دارند در یک شب نمی‌تواند رقم بخورد، اما در جلسات مشترک با وزارت بهداشت و دادستان کل کشور مقرر شد تا شناسنامه‌های ایمنی که تکمیل شده است، در اختیار دادستانی قرار بگیرد و وزارت بهداشت نیز برای دریافت بودجه لازم به‌منظور رفع خطر بیمارستان‌های دولتی اقدام کند. در رابطه با بیمارستان‌های خصوصی نیز به آنها الزام شده است تا هرچه سریع‌تر به رفع خطر بپردازند؛ چراکه این موضوع از طریق دادستانی پیگیری می‌شود. عمده بیمارستان‌های ناایمن مربوط به بیمارستان‌های دولتی هستند، اما برخی از بیمارستان‌های خصوصی نیز در این لیست قرار دارند. شناسنامه ایمنی بیمارستان‌ها در خرداد۱۴۰۳ کامل می‌شود؛ چراکه گام اول شناسایی خطر است؛ به همین دلیل باید نوید داد که این شناسنامه برای ۱۸۱بیمارستان در سال آینده کامل می‌شود. پس از بیمارستان‌ها نیز شناسنامه ایمنی درمانگاه‌ها به‌تدریج با فاصله زمانی یک‌سال بعد (۱۴۰۴) کامل خواهد شد.
